Theo Bộ Tư pháp, bảo hiểm là một hoạt động nhân đạo có tính chất chia sẻ rủi ro với những người tham gia. Vì vậy khi xảy ra sự kiện bảo hiểm thì các cơ quan liên quan cần tạo điều kiện thuận lợi, thủ tục đơn giản nhất cho người dân. Thế nhưng quy định trên lại ngược lại.
Sai sót về pháp lý là khó tránh nếu cách thức làm luật của cơ quan hành chính vẫn theo hướng giành thuận lợi cho mình, đẩy khó khăn cho người dân. Song điều bức xúc ở đây là một hoạt động nhân đạo có nguy cơ không thể thực thi trong thực tế chỉ vì sự ấu trĩ, xa rời cuộc sống của một bộ phận cán bộ.
Nhìn rộng ra, có vẻ như “quán tính” ôm đồm quyền lực, tăng cường xin-cho trong mối quan hệ nhà nước - công dân vẫn chưa thuyên giảm mà điển hình là hàng ngàn thủ tục hành chính đang được cắt giảm theo Đề án 30 của Chính phủ. Thành tích của cơ quan hành chính đã được ghi nhận, lượng hóa bằng hàng ngàn tỉ đồng “tiết kiệm”, vậy khi chưa cắt giảm thủ tục thì ai sẽ chịu đựng thiệt hại đến hàng ngàn tỉ đồng ấy nếu không phải là người dân?
Không chỉ thế, ở các văn bản xác định vai trò trung gian của cơ quan nhà nước trong mối quan hệ khách hàng - doanh nghiệp thì hiện thực này còn phong phú hơn. Ngoài bảo hiểm, ở nhiều lĩnh vực khác người tiêu dùng (NTD) vẫn phải chịu thiệt thòi mà điển hình là việc phải chứng minh lỗi về phía doanh nghiệp thì mới được đền bù khi quyền lợi bị xâm phạm. Trong các vụ buồng ATM rò điện gây chết người, chết ngạt trong chung cư bị cháy, thực phẩm độc hại, xe hơi lỗi… vừa qua không phản hồi nào làm NTD hài lòng, cả về phía doanh nghiệp lẫn vai trò nhà nước. Lý do vừa là thiếu luật, vừa là thiếu tâm…
Chiều nay và sáng mai, Thường vụ Quốc hội sẽ cho ý kiến về hai dự luật chi phối đến lợi ích NTD là Luật An toàn thực phẩm và Luật Bảo vệ NTD. Khá nhiều quy định được cho là tiến bộ, song NTD vẫn lo nếu cứ giữ cách soạn thảo văn bản hướng dẫn như thông tư liên tịch nói trên thì quyền lợi của họ vẫn bị xà xẻo.
Bác Hồ đã dạy việc gì có lợi cho dân thì kiên quyết làm, việc gì có hại cho dân thì kiên quyết tránh.
Đơn giản thế thôi.
VẠN BẢO
