Điều 25 Thông tư 55/2021 của Bộ Công an quy định cơ quan đăng ký, quản lý cư trú sẽ tiến hành kiểm tra cư trú định kỳ, đột xuất hoặc do yêu cầu phòng, chống tội phạm, bảo đảm an ninh, trật tự.
Nội dung kiểm tra cư trú bao gồm kiểm tra việc triển khai và tổ chức thực hiện các nội dung đăng ký, quản lý cư trú, thu thập, cập nhật, khai thác thông tin cư trú trong Cơ sở dữ liệu về cư trú; quyền và trách nhiệm của công dân, hộ gia đình, cơ quan, tổ chức; các nội dung khác theo pháp luật cư trú.
Trong đó, công dân, hộ gia đình có trách nhiệm đăng ký thường trú, tạm trú hoặc thông báo lưu trú tùy từng trường hợp.
Chính vì vậy, khi công an tiến hành kiểm tra cư trú, từng cá nhân, thành viên hộ gia đình khi được yêu cầu sẽ xuất trình giấy tờ tùy thân kèm sổ hộ khẩu hoặc sổ tạm trú.
Trường hợp sổ hộ khẩu, sổ tạm trú đã bị thu hồi hoặc đã thực hiện đăng ký thường trú, tạm trú sau 01-7-2021 nên không được cấp sổ mới thì có thể xuất trình Thông báo kết quả giải quyết thủ tục đăng ký cư trú hoặc Văn bản xác nhận thông tin cư trú đã được cấp.
Đối với trường hợp học sinh, sinh viên, học viên đến ở tập trung trong ký túc xá, khu nhà ở của học sinh, sinh viên, học viên; người lao động đến ở tập trung tại các khu nhà ở của người lao động; trẻ em, người khuyết tật, người không nơi nương tựa được nhận nuôi và sinh sống trong cơ sở tín ngưỡng, cơ sở tôn giáo; người được chăm sóc, nuôi dưỡng, trợ giúp tại cơ sở trợ giúp xã hội có thể thực hiện đăng ký tạm trú thông qua cơ quan, tổ chức quản lý trực tiếp chỗ ở đó.
Khi công an kiểm tra thì tổ chức quản lý xuất trình sổ đăng ký có chứa thông tin tạm trú của học sinh, sinh viên, người lao động…
Trường hợp khi công an kiểm tra cư trú mà cá nhân không xuất trình được các giấy tờ cần thiết, sau đó cũng không chứng minh được đã thực hiện đầy đủ nghĩa vụ về đăng ký thường trú, tạm trú, thông báo lưu trú… sẽ bị phạt tiền từ 500.000 đồng đến 1.000.000 đồng theo quy định tại Điều 9 Nghị định 144/2021.
Nghĩa vụ đăng ký tạm trú, thông báo lưu trú
Luật Cư trú 2020 quy định nghĩa vụ đăng ký tạm trú, thông báo lưu trú của công dân như sau:
Công dân đến sinh sống tại chỗ ở hợp pháp ngoài phạm vi đơn vị hành chính cấp xã nơi đã đăng ký thường trú để lao động, học tập hoặc vì mục đích khác từ 30 ngày trở lên thì phải thực hiện đăng ký tạm trú.
Khi có người đến lưu trú, thành viên hộ gia đình, người đại diện cơ sở chữa bệnh, cơ sở lưu trú du lịch và các cơ sở khác có chức năng lưu trú có trách nhiệm đề nghị người đến lưu trú xuất trình một trong các giấy tờ pháp lý thể hiện thông tin về số định danh cá nhân theo quy định của pháp luật và thực hiện việc thông báo lưu trú với cơ quan đăng ký cư trú.
