Ngày 15-5, Khoa Luật – Trường Đại học Cần Thơ tổ chức Hội thảo khoa học với chủ đề “Hoàn thiện pháp luật đất đai trong thời kỳ hội nhập”.
Bên cạnh phiên toàn thể, hội thảo còn chia ba tiểu ban thảo luận chuyên sâu các chủ đề như quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất; thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư và trưng dụng quyền sử dụng đất; chế độ sử dụng đất; tài chính đất đai, giá đất và giải quyết tranh chấp, khiếu nại về đất đai.
 |
Hội thảo thu hút rất đông sự có mặt của các chuyên gia, nhà khoa học, luật sư và những người làm công tác quản lý về đất đai. Ảnh: NHẪN NAM |
Phát biểu tại hội thảo, PGS.TS Phan Trung Hiền – Trưởng Khoa Luật, Trường ĐH Cần Thơ cho biết, UBND vừa là chủ thể có thẩm quyền giao đất, cho thuê đất, thu hồi đất, quyết định luôn giá giao, cho thuê và giá thu hồi, như vậy dễ dẫn đến tình trạng lạm quyền nếu như không có cơ chế kiểm soát hữu hiệu.
 |
PGS.TS Phan Trung Hiền phát biểu tại hội thảo. Ảnh: NHẪN NAM |
Theo PGS Hiền, ở nước ta cơ chế chưa được hữu hiệu, thanh tra tỉnh không thể thanh tra được UBND tỉnh, Thanh tra Sở TN&MT không thể thanh tra được Sở TN&MT vì Thanh tra Sở TN&MT là cơ quan tham mưu cho lãnh đạo Sở TN&MT.
Với cơ chế thanh tra nội bộ như vậy chúng ta rất khó thực hiện việc thanh tra có tính chất độc lập. Giao thẩm quyền quá lớn cho UBND cấp tỉnh và thiếu cơ chế kiểm tra giám sát sẽ dẫn tới chuyện giao quyền sử dụng đất thì nguy cơ tham nhũng, tiêu cực; còn thu hồi đất thì dẫn tới thiếu công bằng, công khai, minh bạch.
“Theo quan điểm của tôi, chúng ta phải bổ sung quyền đại diện chủ sở hữu về đất đai của cơ quan tư pháp, đặc biệt là tòa án. Nghị quyết của đảng đã nói rồi, quyền đại diện chủ sở hữu về đất đai phải là quyền của cơ quan lập pháp, hành pháp, tư pháp nhưng trong Luật Đất đai gần như bỏ quên cơ quan tư pháp. Cạnh đó, bổ sung làm rõ trách nhiệm của cơ quan tư pháp trong việc giải quyết tranh chấp, khiếu nại, khiếu kiện và tố cáo liên quan đến đất đai” – PGS Hiền nói.
Cũng tại hội thảo, PGS.TS Nguyễn Quang Tuyến, Phó Chủ tịch Hội đồng trường, Trường Đại học Luật Hà Nội, đánh giá pháp luật đất đai trong tiến trình hội nhập và phát triển đã thể chế hóa đầy đủ đường lối và quan điểm của Đảng.
 |
PGS.TS Nguyễn Quang Tuyến phát biểu tại hội thảo. Ảnh: NHẪN NAM |
Tuy nhiên, ông Tuyến cho rằng vẫn còn những tồn tại mà “tồn tại rõ nhất là cơ chế pháp lý kiểm soát quyền lực nhà nước trong việc thực hiện quyền sở hữu toàn dân về đất đai chưa hiệu quả”.
“Sở hữu đất đai của ta phân rất nhiều tầng, đất đai thuộc sở hữu toàn dân nhưng do Nhà nước đại diện chủ sở hữu, song thực hiện đại diện quyền chủ sở hữu lại giao cho Quốc hội, HĐND các cấp, Chính phủ, UBND các cấp. Tôi tính ra 2,2 vạn cơ quan thực hiện quyền đại diện chủ sở hữu toàn dân về đất đai, làm thế nào để cơ chế kiểm soát được 2,2 vạn cơ quan này để không lợi ích nhóm. Nói như Tổng Bí thư là thiết kế cơ chế, cái lồng để “nhốt quyền lực”” – PGS.TS Nguyễn Quang Tuyến nêu.
Từ đó, ông Tuyến nêu ra một số giải pháp như cần phải có quy định về kiểm soát quyền lực nhà nước trong thực hiện quyền đại diện chủ sở hữu toàn dân về đất đai; rà soát sửa đổi bổ sung các quy định nhằm giải quyết hiệu quả sự hài hòa về lợi ích trong thu hồi đất; bổ sung quy định để khắc phục tồn tại trong quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất…
