Trao đổi với Pháp Luật TP.HCM về đề án 1 triệu căn nhà ở xã hội (NƠXH), TS Nguyễn Văn Khôi, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản Việt Nam, nguyên Phó Chủ tịch UBND TP Hà Nội, cho rằng để đề án sớm thành hiện thực thì Nhà nước cần quyết liệt vào cuộc dẫn lối, khơi luồng cho các thành phần kinh tế cùng tham gia.
 |
Một dự án nhà ở xã hội tại TP.HCM. Ảnh: HOÀNG GIANG |
Mục tiêu của đề án vượt xa 1 triệu căn NƠXH
. Phóng viên: Thưa ông, Thủ tướng Chính phủ vừa phê duyệt đề án 1 triệu căn NƠXH. Đề án này có ý nghĩa như thế nào trong bối cảnh đa số người có thu nhập thấp khó tiếp cận nhà ở với mức giá phù hợp?
 |
+ TS Nguyễn Văn Khôi (ảnh): Trước hết phải khẳng định thời gian qua, Đảng, Nhà nước, Chính phủ rất quan tâm đến vấn đề nhà ở cho đối tượng có thu nhập thấp, công nhân trong khu công nghiệp.
Trong bối cảnh thiếu nguồn cung nhà ở cho người có thu nhập thấp, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã có nhiều cuộc họp đặc biệt với các địa phương, doanh nghiệp (DN) để tăng cường đầu tư xây dựng NƠXH. Theo đó, chương trình tín dụng 120.000 tỉ đồng (Nghị quyết 33 ngày 11-3-2023) và đề án xây dựng 1 triệu căn NƠXH liên tiếp được phê duyệt.
Tôi cho rằng đây là động thái rất quyết liệt, bài bản của Chính phủ và các bộ, ngành, thể hiện trách nhiệm và tư duy mới trong việc hoạch định và tổ chức chính sách phát triển NƠXH, nhà ở cho công nhân và người có thu nhập thấp.
Ý nghĩa lớn nhất của đề án theo tôi là tạo ra xung lực mới, niềm tin mới và lan tỏa tinh thần cam kết đồng hành của Chính phủ, các bộ, ngành, địa phương và DN để đáp ứng nhu cầu và quyền tiếp cận nhà ở của người có thu nhập thấp.
Song song với việc triển khai đề án, ngay lúc này cần đẩy nhanh các dự án đang triển khai, dự án đã có chủ trương đầu tư…
. Vậy đề án có tác động như thế nào đối với thị trường bất động sản, các DN và người mua nhà?
+ Thứ nhất, thị trường bất động sản đang thiếu nguồn cung nhà ở giá rẻ trầm trọng sẽ được bổ sung số lượng lớn NƠXH, nhà ở cho công nhân. Với mục tiêu của đề án thì mỗi năm thị trường sẽ đón nhận thêm khoảng 100.000-110.000 căn NƠXH. Do đó, cơ hội tiếp cận về nhà ở của người có thu nhập thấp chắc chắn sẽ tăng lên. Trên cơ sở đó, thị trường bất động sản sẽ phát triển cân đối, hài hòa và bền vững hơn.
Thứ hai, đề án là cơ sở để các cơ quan liên quan tiếp tục nghiên cứu và khẩn trương hoàn thiện thể chế, pháp luật và chính sách ưu đãi về phát triển nhà ở cho người có thu nhập thấp, tạo nền tảng quan trọng để DN yên tâm và tích cực tham gia đầu tư, phát triển NƠXH.
Theo thống kê của Sở Xây dựng TP.HCM, cả năm 2022, TP.HCM chỉ có một trên tổng số 10 dự án NƠXH hoàn thành và đưa vào sử dụng. Quy mô của dự án này là 260 căn ở TP Thủ Đức. Nguồn cung của phân khúc NƠXH tại TP.HCM ngày càng đi vào bế tắc vì không có dự án mới nào được cấp phép.
Nhanh chóng thể chế hóa các ưu đãi trong đề án
. Ông có thể phân tích rõ hơn về các điểm nhấn của đề án và nó tác động như thế nào?
+ Một trong những điểm nhấn của đề án là chỉ rõ phải dành quỹ đất làm NƠXH, nhà ở cho công nhân khi lập, phê duyệt quy hoạch đô thị, quy hoạch xây dựng nông thôn, quy hoạch phát triển khu công nghiệp, khu nghiên cứu đào tạo. UBND có thẩm quyền phê duyệt quy hoạch phải quy hoạch, xác định rõ diện tích đất dành để xây dựng NƠXH trên phạm vi địa bàn cấp tỉnh và huyện. Đây là điểm rất quan trọng, vì hiện nay quỹ đất dành cho sản phẩm này khá hạn chế.
Về nguồn vốn, đề án đã xác định việc đầu tư phát triển NƠXH cho người lao động có thu nhập thấp là một hạng mục đầu tư trong nguồn vốn trung, dài hạn của địa phương. Bên cạnh đó là gói tín dụng 120.000 tỉ đồng cho DN và người mua nhà vay với lãi suất ưu đãi cũng là trợ lực rất lớn.
Đề án đưa ra giải pháp khuyến khích các DN vào cuộc phát triển nhà ở cho người có thu nhập thấp. Trong đó có những chính sách thực chất hơn như sửa đổi, bổ sung quy định về ưu đãi cho chủ đầu tư theo hướng đối với phần 20% diện tích đất thương mại trong dự án NƠXH được hạch toán riêng; DN được hạch toán các chi phí hợp lý, hợp lệ trong quá trình đầu tư, kinh doanh NƠXH vào giá thành. Tạo điều kiện để DN kinh doanh hạ tầng khu công nghiệp được giao, đồng thời làm chủ đầu tư xây dựng hạ tầng khu nhà lưu trú cho công nhân…
. Theo ông, làm sao để mục tiêu và các biện pháp đề ra trong đề án đi vào cuộc sống?
+ Trước hết cần nhanh chóng thể chế hóa và đảm bảo hiệu lực thực thi bằng văn bản quy phạm pháp luật những định hướng, điều kiện thuận lợi, ưu đãi đã được xác định trong đề án về hạ tầng, đất đai, tài chính... Cần quán triệt phương châm lấy đầu tư công về hạ tầng cơ bản để dẫn dắt, thu hút đầu tư thông qua các chính sách cụ thể.
Các địa phương cần đề ra mục tiêu, kế hoạch, lộ trình bài bản để giải quyết nhu cầu tiếp cận nhà ở của mọi người dân gắn với quy hoạch đô thị, quy hoạch công nghiệp, dịch vụ, gắn với phát triển bền vững thị trường bất động sản.
Nhà nước phải bảo đảm giá nhà ở phù hợp với thu nhập của người dân. Đồng thời dự báo, đánh giá đầy đủ nhu cầu nhà ở, mức thu nhập của người dân… Từ đó điều hành chính sách tài chính, tiền tệ cho phù hợp, nhất là lãi suất và cơ chế cho vay mua NƠXH.
Về phía các DN, cần tập trung điều chỉnh chiến lược kinh doanh, tái cấu trúc định hướng hoạt động, có kế hoạch và chương trình phát triển nhà ở phù hợp với chủ trương, định hướng của Chính phủ, nội dung của đề án.
Điều quan trọng nhất lúc này là các cấp phải có quyết tâm cao, nỗ lực lớn và xác định việc phát triển NƠXH, nhà ở cho công nhân là một nhiệm vụ chính trị trọng tâm. Trong đó, cấp ủy và chính quyền địa phương là cấp quyết định sự thành công của đề án.
Song song với việc triển khai đề án, ngay lúc này cần phải đẩy nhanh việc đầu tư xây dựng các dự án đang triển khai thực hiện, các dự án đã có chủ trương đầu tư, hay việc quy hoạch, bố trí và công khai các quỹ đất đã giải phóng mặt bằng phục vụ phát triển NƠXH để DN quan tâm, đề xuất dự án.
Nhu cầu đến năm 2023 là 2,4 triệu căn NƠXH
Bộ Xây dựng cho biết đến nay cả nước đã hoàn thành khoảng 301 dự án với quy mô gần 156.000 căn NƠXH, đang triển khai 401 dự án với quy mô hơn 454.000 căn.
Về nhu cầu NƠXH giai đoạn 2021-2030 là khoảng 2,4 triệu căn. Mục tiêu của đề án là phấn đấu đến năm 2030, tổng số căn hộ các địa phương hoàn thành khoảng 1.062.200 căn. Trong đó, giai đoạn 2021-2025 hoàn thành khoảng 428.000 căn, giai đoạn 2025-2030 hoàn thành khoảng 634.200 căn.
. Hiệp hội sẽ làm gì để góp phần thúc đẩy chiến lược phát triển nhà ở cho người có thu nhập thấp trong thời gian tới?
+ Với trách nhiệm của mình, hiệp hội sẽ tiếp tục phối hợp với Cục Quản lý nhà và thị trường bất động sản, Bộ Xây dựng, chính quyền địa phương, các chuyên gia, DN để tăng cường nghiên cứu, đề xuất cơ chế, giải pháp, chính sách phát triển NƠXH bám sát chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ và định hướng của đề án.
Đồng thời, hiệp hội sẽ tăng cường xúc tiến đầu tư, khảo sát tại các địa phương. Do đó, hy vọng các địa phương tiếp tục công khai, giới thiệu quỹ đất đầu tư NƠXH cho các DN để nghiên cứu, đề xuất đầu tư; khuyến khích, ưu đãi thêm để kêu gọi các thành phần kinh tế tham gia đầu tư phát triển NƠXH trên địa bàn.
Hiệp hội sẽ phối hợp chặt chẽ với Cục Quản lý nhà và thị trường bất động sản, Bộ Xây dựng và các cơ quan liên quan tiếp tục triển khai có cơ sở khoa học, có tính thực tiễn trong việc nắm bắt và thông tin về nhà ở, thị trường bất động sản và đề xuất các kiến nghị, giải pháp phát triển bền vững thị trường bất động sản Việt Nam.•
