Bộ Xây dựng đang lấy ý kiến góp ý Dự thảo Nghị định về xây dựng, quản lý và sử dụng hệ thống thông tin về nhà ở và thị trường bất động sản. Đây là cơ sở pháp lý quan trọng để thị trường nhà đất minh bạch, bền vững.
Chương mới về pháp lý bất động sản
“Trước đây từng có quy định về điều này tại Nghị định số 117/2015 về xây dựng, quản lý và sử dụng hệ thống thông tin về nhà ở và thị trường nhà đất. Theo đó, các chủ đầu tư phải niêm yết các thông tin về pháp lý, bảng giá… trên website chính thức của mình” - ông Võ Hồng Thắng, Giám đốc Mảng Dịch vụ Tư vấn và Phát triển dự án DKRA Group cho biết.
Theo ông Thắng, điểm khác biệt là bây giờ quy định này sẽ được luật hóa khi được đưa vào dự thảo nghị định quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Kinh doanh bất động sản 2023 (được Quốc hội thông qua vào tháng 11-2023, hiệu lực từ 1-1-2025).
“Sau này, khách hàng sẽ có kênh chính thống để tìm hiểu các thông tin về nhà đất, dự án. Người mua và tất cả các bên đều có thể giám sát được thông tin của dự án, các cam kết của chủ đầu tư. Điều đó giúp cho thị trường an toàn, minh bạch và phát triển bền vững hơn” - ông Thắng đánh giá.
Bộ Xây dựng đang lấy ý kiến dự thảo Nghị định về xây dựng, quản lý và sử dụng hệ thống thông tin về nhà ở và thị trường bất động sản.
Dự thảo nghị định nêu rõ Bộ Xây dựng thống nhất quản lý hệ thống thông tin về nhà ở và thị trường bất động sản.
Sở Xây dựng địa phương thực hiện quản lý hệ thống thông tin về nhà ở và thị trường bất động sản tại địa phương.
Bộ Xây dựng định kỳ công bố các thông tin cơ bản về nhà ở và thị trường bất động sản trên phạm vi toàn quốc. Sở Xây dựng các tỉnh/thành phố định kỳ công bố thông tin cơ bản về nhà ở và thị trường bất động sản của địa phương
Ông Thắng cho rằng BĐS đã qua nhiều chu kỳ phát triển và chu kỳ tiếp theo sẽ là giai đoạn hoàn thiện pháp lý dự án. Trước đây, một dự án mới ra đôi khi pháp lý chưa hoàn thiện 100%, nhưng giai đoạn này khi các chủ đầu tư muốn được bán dự án ra thị trường thì pháp lý phải đầy đủ tuyệt đối theo quy định pháp luật.
“Việc công bố thông tin xây dựng, quản lý và sử dụng hệ thống thông tin về nhà ở và thị trường nhà đất này sẽ là một chương mới cho sự phát triển thị trường trong tương lai” - ông Thắng nhận định.
Đánh giá thêm, ông Dương Trung Phát, Giám đốc Công ty BĐS Comhomes cho rằng việc xây dựng, quản lý và sử dụng hệ thống thông tin về nhà ở và thị trường BĐS chắc chắn sẽ giúp thị trường minh bạch hơn.
“Tuy nhiên, cần xem xét kỹ hơn, dữ liệu lấy từ đâu. Nguồn có thể từ Cục Thống kê và Cục Thống kê lấy từ các văn phòng công chứng. Như vậy phải rà soát từ văn phòng công chứng để đảm bảo tính chính xác của dữ liệu. Nói chung, cần phải rà soát quy trình cho phù hợp, chính xác trong từng khâu để có cơ sở dữ liệu xác thực” - ông Phát nói.
Một số thông tin còn trùng lắp
Mới đây, Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) cũng vừa có văn bản góp ý về dự thảo nghị định về xây dựng, quản lý và sử dụng hệ thống thông tin về nhà ở và thị trường nhà đất.
Theo VCCI, dự thảo quy định liên quan đến thông tin dự án chuyển nhượng, cả chủ đầu tư chuyển nhượng và chủ đầu tư nhận chuyển nhượng đều phải cung cấp thông tin chi tiết về toàn bộ dự án hoặc phần dự án chuyển nhượng. Điều này là không cần thiết vì các thông tin này là giống nhau.
“Việc yêu cầu cả hai chủ thể cùng cung cấp một thông tin là chưa hợp lý, đề nghị bỏ thông tin về dự án chuyển nhượng của bên chuyển nhượng” - VCCI góp ý.
Ngoài ra, VCCI cho rằng việc yêu cầu chủ đầu tư phải cung cấp các thông tin chi tiết về hợp đồng bán như số, ký hiệu hợp đồng mua bán, cho thuê; họ tên người mua; số CCCD của người mua là quá chi tiết, cần cân nhắc có cần thiết phải cung cấp các thông tin này không.
“Dưới góc độ quản lý, Nhà nước chỉ cần biết số lượng giao dịch, giá. Đề nghị xem xét bỏ yêu cầu phải cung cấp thông tin về hợp đồng mua bán nhà đất” - VCCI nêu.
Thị trường nhà đất sẽ minh bạch hơn trong thời gian tới. Ảnh minh họa: K.C
Bên cạnh đó, cũng cần xem xét các biểu mẫu của dự thảo như biểu mẫu chủ đầu tư phải cung cấp các văn bản pháp lý của dự án (gửi kèm theo định dạng pdf).
“Những văn bản pháp lý (quyết định chấp thuận chủ trương đầu tư; quyết định phê duyệt quy hoạch chi tiết 1/500 hoặc quy hoạch tổng mặt bằng của dự án được phê duyệt…) là những văn bản mà cơ quan quản lý nhà nước đã có. Do đó, yêu cầu chủ đầu tư phải gửi kèm với biểu mẫu cung cấp thông tin sẽ tạo thêm gánh nặng về chi phí. Đề nghị bỏ yêu cầu phải cung cấp các văn bản pháp lý của dự án kèm theo các biểu mẫu” - VCCI đề xuất.
Nhiều nước đã xây dựng cơ sở dữ liệu nhà đất
Theo hãng thông tấn Tân Hoa Xã, tháng 4-2023, Bộ Tài nguyên Thiên nhiên Trung Quốc (TQ) thông báo đã hoàn thành việc xây dựng hệ thống đăng ký nhà đất thống nhất trên toàn quốc. Hệ thống này ghi lại tất cả các dạng BĐS trên cả nước và quyền sở hữu các bất động sản này. Hệ thống đăng ký bất động sản mới dự kiến sẽ phục vụ và hỗ trợ tốt hơn cho sự phát triển kinh tế và đảm bảo việc chuyển đổi tài sản an toàn hơn.
Trung Quốc bắt đầu xây dựng hệ thống đăng ký tài sản từ tháng 3-2013 với kế hoạch hoàn thành dự án vào năm 2017. Tuy nhiên, chương trình đã bị hoãn lại do tính phức tạp của quyền sở hữu tài sản, khối lượng dữ liệu khổng lồ và một phần do chính quyền địa phương không muốn công khai sổ sách về nhà đất.
Trong khi đó tại Nhật Bản, Bộ Đất đai, Cơ sở hạ tầng, Giao thông và Du lịch Nhật quản lý một website mang tên Thư viện thông tin bất động sản. Trang web này cung cấp miễn phí mọi thông tin liên quan nhà đất trên cả nước như giá giao dịch, kế hoạch quy hoạch BĐS, thông tin về các tiện ích xung quanh khu BĐS, thông tin thiên tai tại khu vực...
Tương tự, Anh Quốc cũng cung cấp trang web cho phép người dùng truy cập bộ dữ liệu về tất cả đất đai và tài sản đã đăng ký ở Anh và xứ Wales. Hầu hết dữ liệu đều được truy cập miễn phí nhưng yêu cầu người dùng phải tạo tài khoản và ký thỏa thuận sử dụng. Các dữ liệu trên trang web bao gồm giá nhà đất, loại hình sử dụng đất, tình trạng BĐS, mức thuế tại từng khu vực…
THẢO VY
