Thị trường xi-măng: Kiểm soát tốt, giá dưới 70.000 đồng/bao

Có thể nguyên nhân chính dẫn đến thị trường xi-măng hút hàng, sốt giá là do nhu cầu thị trường tăng trong khi một số nhà máy cắt giảm công suất do chi phí đầu vào tăng cao. Nguyên nhân tiếp theo là doanh nghiệp sản xuất trao quá nhiều quyền hạn cho các nhà phân phối, đại lý khi thực hiện chính sách “mua đứt, bán đoạn”.

Nhà phân phối cũng kể khổ

Tuy Bộ Xây dựng đã yêu cầu các nhà máy tăng cường vận chuyển xi-măng vào miền Nam để bình ổn giá nhưng xi-măng bán lẻ tại TP.HCM vẫn cao. Trung bình một bao 50 kg nhãn hiệu nào cũng nằm ở mức 80.000-90.000 đồng.

Ông Đào Đức Toàn, Giám đốc Công ty Đức Toàn - nhà phân phối chính của nhiều nhãn hiệu xi-măng tại TP.HCM, cho biết xe phải chờ hàng tuần lễ mới lấy được hàng nên chi phí tăng cao. Ngoài ra, chi phí bốc xếp, vận chuyển trong quý I chỉ có 60.000 đồng/tấn, nay tăng lên 160.000 đồng/tấn mới đủ bù đắp. Với giá gốc 57.000 đồng/bao, khi giao đến đại lý cấp hai, công trình cũng phải lên đến 65.000-72.000 đồng/bao. Tuy nhiên, đây là giá mà nhà phân phối còn kiểm soát được chứ giá bán lẻ thì khó kiểm soát được. Ước tính tại TP.HCM có tới 5.000 đại lý, cửa hàng bán lẻ.

Vừa qua, Công ty Xi-măng Hà Tiên 1 đã ký hợp đồng với bảy nhà phân phối và gần 100 cửa hàng bán lẻ để thống nhất giá bán. Theo đó, cửa hàng bán lẻ chỉ được niêm yết giá bán 72.000 đồng/bao, nhà phân phối chính chỉ giao xi-măng với giá 57.000 đồng/bao và phân phối đến các cửa hàng với giá 67.000 đồng/bao. Tuy nhiên, theo ông Toàn, việc ký hợp đồng giữa nhà máy và nhà phân phối cần phải được nhiều doanh nghiệp làm chứ nếu chỉ mình Hà Tiên 1 thực hiện thì e rằng khó kềm giá xi-măng.

Giá cao do “mua đứt, bán đoạn”

Trong buổi làm việc gần đây với các công ty xi-măng khu vực phía Nam, Bộ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Hồng Quân không đồng tình việc nhà máy là nơi sản xuất nhưng không chủ động điều chỉnh giá mà khoán cho các nhà phân phối, đại lý. Theo ông, đối với mặt hàng trọng điểm như xi-măng, chính nhà sản xuất phải chủ động kiểm soát giá để điều tiết thị trường.

Một chuyên gia trong ngành cho biết có hiện tượng các nhà phân phối, đại lý lớn làm giá bằng cách gửi lại xi-măng ở nhà máy sản xuất sau khi được chính nơi này xuất hóa đơn thanh toán đã mua hàng. Khi có nhu cầu, họ điều xe chở thẳng xi-măng đến công trường. Cho nên khi thị trường biến động về giá, việc quyết định bán ở mức nào sẽ do chính những đại lý lớn này chi phối. Mặt khác, do hầu hết các nhà sản xuất hiện nay đều cắt giảm chiết khấu, rút ngắn thời gian thanh toán tiền so với trước nên các nhà phân phối buộc phải vay tiền từ ngân hàng với lãi suất cao.

Tăng cung để giảm giá

Ông Ngô Minh Lãng, Giám đốc Công ty cổ phần Xi-măng Hà Tiên 1 - đơn vị cung cấp số lượng lớn xi-măng cho thị trường này, thừa nhận lượng xuất của Hà Tiên 1 trong năm tháng đầu năm 2008 cũng chỉ xấp xỉ năm ngoái. Chưa kể để đạt được lượng hàng trên, Hà Tiên 1 đã phải tăng thêm lượng hàng gia công, rồi nhập thêm hàng từ phía Bắc vào. Ông Lãm cho biết so với cùng kỳ năm ngoái, lượng xi-măng mà Hà Tiên 1 nhập vào giảm một lượng đáng kể.

Theo Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Trần Nam, mỗi sự thay đổi của Hà Tiên 1 đều có tác động rất lớn, bởi đây là nhãn hiệu có vai trò dẫn dắt thị trường. Thực tế, việc sốt hàng căng thẳng nhất chỉ diễn ra đối với hàng của Hà Tiên 1, Holcim. Một số nhãn hiệu xi-măng của phía Bắc người dân chưa có thói quen sử dụng, tuy nhiên do thị trường sốt nên giá xi-măng các nhãn hiệu này cũng nhích lên tương đối cao.

Ông Đào Đức Toàn kiến nghị, trong lúc này nhà sản xuất nên hợp tác nhiều hơn nữa với nhà phân phối. Ông cam đoan nếu nhà sản xuất cam kết chạy đúng công suất và phân chia hàng khoa học, đúng và đủ, không bắt nhà phân phối phải chờ đợi thì chắc chắn giá bán tới tay người tiêu dùng sẽ thấp hơn 70.000 đồng/bao.