Mỹ gần đây đồng ý mua 17 máy bay chiến đấu F-15EX của hãng Boeing thông qua Đạo luật Cấp thẩm quyền Quốc phòng Quốc gia (NDAA) cho năm tài khóa 2022. Tuy nhiên, việc mua này lại đặt ra nhiều câu hỏi.
Tiêm kích F-15EX của Boeing. Ảnh: THE EURASIAN TIMES
Theo trang EurAsian Times,khi thế giới tiến gần hơn tới việc phát triển máy bay thế hệ kế tiếp thì khả năng phát hiện và theo dõi máy bay chiến đấu cũng được cải thiện. Người ta tin rằng những hệ thống phòng không tinh vi nhất, chẳng hạn như những hệ thống do Nga và Trung Quốc chế tạo, hiện có khả năng phát hiện máy bay tàng hình ở một mức độ nhất định.
Việc Mỹ mua F-15EX chắc chắc sẽ bổ trợ cho máy bay tàng hình F-35 của Lockheed Martin, dòng tiêm kích đang biên chế trong quân đội Mỹ. Boeing đã bán một số biến thể của mẫu tiêm kích này cho một số nước như Kuwait và Hàn Quốc, với nhiều loại hơn sẽ được giới thiệu theo thời gian.
F-15EX được coi là một trong những máy bay chiến đấu tốt nhất của Mỹ. Theo trang Air Force Magazine, tiêm kích F-35 và F-15EX mỗi loại có giá khoảng 80 triệu USD. Trong khi F-35 nổi tiếng về khả năng tàng hình thì F-15EX lại có hỏa lực mạnh hơn, có thể bay cao hơn, xa hơn và nhanh hơn.
F-15EX Eagle II
Tiêm kích F-15EX, được đặt tên chính thức Eagle II, là phiên bản mới nhất của F-15E Strike Eagle, được phát triển dựa trên F-15 Eagle nguyên bản từ năm 1972. F-15EX là phiên bản tiên tiến nhất của dòng máy bay F-15 đa nhiệm, có thể hoạt động trong mọi điều kiện thời tiết, cả ngày lẫn đêm.
So với các mẫu F-15C Eagle và F-15E Strike Eagle cũ hơn, F-15EX có một số cải tiến, trong đó có hệ thống tác chiến điện tử Eagle Passive/Active Warning and Survivability System, buồng lái kỹ thuật số, hệ thống máy tính ADCP-II tiên tiến hơn và hệ thống điều khiển điện tử.
Tiêm kích tàng hình F-35. Ảnh: THE EURASIAN TIMES
F-15EX có khả năng mang số lượng tên lửa đáng kể với sự hỗ trợ của tiêm kích F-35, đồng thời có thể cung cấp hỏa lực để tiêu diệt các mục tiêu bị F-35 phát hiện trong các chiến dịch tấn công.
Để duy trì tính năng tàng hình, F-35 mang vũ khí ở khoang bên trong. Trong khi đó, mỗi chiếc F-15EX có thể mang gần 14 tấn vũ khí không đối không và không đối đất.
F-15EX hiệu quả và giá cả phải chăng. Tuy vậy, Không quân Mỹ đề cập tiêm kích F-35 như một “tiền vệ trên chiến trường”, có khả năng theo dõi mối đe dọa sắp tới trong khi F-15EX có thể loại bỏ mối đe dọa.
F-15EX có thể chống hệ thống S-400 của Nga?
F-15EX có một kho vũ khí cực kỳ ấn tượng. Với sự trợ giúp của giá mang vũ khí AMBER mới, F-15EX có thể mang 22 tên lửa không đối không trong một lần xuất kích. Ngoài ra, F-15EX có thể bay với tám tên lửa không đối không và 28 bom đường kính nhỏ (Small Diameter Bomb), hoặc tới bảy quả bom nặng 907 kg và tám tên lửa không đối không. Dù vậy, tiêm kích F-15EX thiếu công nghệ tàng hình.
Hệ thống phòng không S-400 của Nga. Ảnh: THE EURASIAN TIMES
Theo Air Force Magazine, nếu hệ thống phòng không S-400 do Nga sản xuất có thể phát hiện F-35 ở khoảng cách 32 km thì hệ thống này cũng có thể phát hiện F-15EX ở khoảng cách gần 322 km.
Trong một nhiệm vụ có sự tham gia của tiêm kích F-22 và F-35, rất có thể tiêm kích F-15EX sẽ bị hệ thống S-400 của Nga bắn hạ, từ đó dẫn đến nhiệm vụ thất bại.
F-15EX không có khả năng chống lại các loại vũ khí đất đối không và không đối không do Nga và Trung Quốc phát triển. Với việc S-400 ngày càng được mở rộng trên toàn cầu và Nga sắp biên chế hệ thống S-500, việc bay trong lãnh thổ đối phương sẽ ngày càng khó khăn hơn đối với tiêm kích F-15EX.
Không quân Mỹ trước đó đã đặt hàng khoảng 140 máy bay chiến đấu F-15EX. Tuy nhiên, đây được coi là một trong những đợt mua sắm tệ nhất của Không quân Mỹ trong những năm gần đây.
Hồi tháng 10, Viện Nghiên cứu hàng không vũ trụ Mitchell trong một báo cáo cho rằng thay vì hồi sinh máy bay chiến đấu thế hệ thứ tư theo chương trình F-15EX thì Không quân Mỹ nên tập trung vào sản xuất bổ sung tiêm kích F-35A và những máy bay chiến đấu tàng hình khác.
Báo cáo lập luận rằng vào thời điểm khi Không quân Mỹ có số lượng máy bay chiến đấu hạn chế thì tiêm kích F-15EX thông thường cũng sẽ chỉ đóng vai trò phòng vệ hạn chế trong một cuộc chiến tranh.
Báo cáo của Viện Nghiên cứu hàng không vũ trụ Mitchell dẫn kinh nghiệm gần đây của Không quân Mỹ tại Syria để nhấn mạnh việc cần thiết phải triển khai máy bay tàng hình. Nga có hệ thống tên lửa đất đối không S-400 mà Không quân Mỹ chỉ có thể chống lại bằng tiêm kích F-22 và F-35.
Những đối thủ khác như Trung Quốc và Iran có thể sử dụng hệ thống phòng không tương tự để hạ gục các máy bay chiến đấu không có khả năng tàng hình của Mỹ.
Một điều chắc chắn là Không quân Mỹ sẽ mua một loại tiêm kích có khả năng thâm nhập sâu vào lãnh thổ đối phương và tiêu diệt các mục tiêu di động hoặc khả nghi bằng hỏa lực đủ mạnh. Chỉ nỗ lực tấn công mục tiêu từ xa sẽ không đủ.
