Cục Dự trữ liên bang Mỹ (Fed) vừa quyết định tăng lãi suất 0,5%. Đây là mức tăng mạnh nhất trong hơn 20 năm qua để kiềm chế lạm phát.
“Lạm phát đang ở mức quá cao và chúng tôi hiểu những khó khăn mà nó đang gây ra. Người có thu nhập thấp chịu phần lớn gánh nặng này, do đó chúng tôi đang nỗ lực ổn định lại giá cả” - ông Jerome Powell, Chủ tịch Fed, giải thích về quyết định nâng lãi suất.
| |
Giá vàng dự báo sẽ tiếp tục biến động mạnh trước tác động của việc Fed tăng lãi suất. Ảnh: TL |
Vàng, chứng khoán, dầu… lập tức bị tác động
Động thái mới của Fed ngay lập tức truyền dẫn đến toàn bộ thị trường tài chính và hàng hóa toàn cầu, trong đó có Việt Nam (VN). Giá vàng thế giới đã bật tăng mạnh 50 USD/ounce, lên mốc 1.900 USD, tương đương hơn 53 triệu đồng/lượng. Như vậy, chỉ sau một đêm, giá vàng đã tăng 1,4 triệu đồng/lượng.
Đồng pha với thị trường thế giới, giá vàng trong nước cũng tăng mạnh trở lại. Đơn cử giá vàng SJC trở lại mốc 70,3 triệu đồng/lượng ở chiều bán ra, tăng 500.000 đồng/lượng. Thị trường chứng khoán cũng đã ngắt mạch giảm điểm mạnh. Giá đồng bitcoin tái lập mốc gần 40.000 USD, tăng khoảng 5% so với trước đó hơn một ngày.
Trong khi đó, giá dầu thế giới cũng tăng gần 5%, cán mốc hơn 110 USD/thùng. Nhưng do thị trường xăng trong nước vừa điều chỉnh tăng trong ngày 4-5 nên giá dầu thô toàn cầu leo lên mức mới hiện nay tạm thời chưa tác động ngay đến thị trường xăng dầu VN.
Việc NHNN duy trì lãi suất ở mức vừa phải sẽ tiếp tục hỗ trợ cho các nhà kinh doanh vượt qua khó khăn.
Ông Phạm Lưu Hưng, Kinh tế trưởng Công ty Chứng khoán SSI, nhận định: Thị trường không quá bất ngờ với việc Fed tăng lãi suất lên 0,5% vì trước đó cơ quan này cũng đã nói rõ quan điểm tăng lãi suất để kiềm chế lạm phát. Điều đáng lo nhất là các tác động sẽ xảy ra với thị trường sau quyết định tăng lãi suất của cơ quan này và trong thời gian tới họ sẽ hành động ra sao nếu không kiềm chế được lạm phát trở lại mục tiêu 2%. Nếu lạm phát không giảm, Fed có thể tăng mạnh lãi suất thêm thì dễ dẫn đến suy thoái kinh tế.
“Lạm phát tại VN vẫn đang được kiểm soát khá tốt. Thêm vào đó, các gói kích thích kinh tế, tài khóa của nước ta vẫn còn, trong khi nhiều quốc gia đã kết thúc. Đây là dư địa để VN ứng phó với các tác động tiêu cực từ việc tăng lãi suất của Fed” - ông Hưng phân tích.
Ở góc nhìn khác, TS Greeni Maheshwari (ĐH RMIT VN) cho biết việc tăng mạnh lãi suất của Fed có thể tác động đến việc đầu tư của các tổ chức nước ngoài vào các thị trường mới nổi như VN.
Nếu dòng tiền chảy ra khỏi VN sẽ ảnh hưởng đến tỉ giá hối đoái. Thêm vào đó, tác động của việc tăng lãi suất có thể dẫn đến nhập khẩu lạm phát khiến chi phí sản xuất cao hơn, từ đó ảnh hưởng đến doanh nghiệp và túi tiền của người tiêu dùng.
Tâm lý tích cực hơn
Trao đổi với báo chí, ông Nguyễn Thế Minh, Giám đốc phân tích Công ty Chứng khoán Yuanta VN, cho rằng sau quyết định của Fed và chứng khoán Mỹ tăng điểm mạnh, nhà đầu tư VN cũng có tâm lý tích cực hơn so với tâm lý bi quan của những phiên giao dịch trước. Tuy vậy, lực cầu ở mức giá cao rất thấp, khối lượng giao dịch sụt giảm mạnh.
Kiểm soát chặt chẽ tỉ giá và lãi suất
Nhiều chuyên gia kinh tế có chung nhận định mặt bằng lãi suất trong nước đã duy trì ở mức khá thấp trong thời gian qua để hỗ trợ nền kinh tế vượt qua khó khăn do ảnh hưởng của đại dịch COVID-19. Song trước áp lực từ việc Fed tăng lãi suất, VN khó nằm ngoài xu hướng tăng lãi suất. Điều này sẽ ít nhiều ảnh hưởng đến dòng tiền chảy vào bất động sản, chứng khoán… trong thời gian tới.
Theo chuyên gia tài chính Trần Đình Phương, việc Fed nâng lãi suất có thể tác động đến thị trường lãi suất trong ngắn hạn. Nhưng với việc điều hành chính sách tiền tệ đảm bảo đáp ứng nhu cầu tín dụng của nền kinh tế, vừa kiểm soát lạm phát, giữ ổn định kinh tế vĩ mô của Ngân hàng Nhà nước (NHNN) có thể kỳ vọng lãi suất không tăng quá mạnh. Qua đó, không tác động nhiều đến môi trường kinh doanh của doanh nghiệp trong năm nay.
“Hơn nữa, việc NHNN tiếp tục duy trì lãi suất ở mức vừa phải sẽ tiếp tục hỗ trợ cho thị trường chứng khoán và bất động sản” - ông Phương nhận định.
Ông Michael Kokalari, Kinh tế trưởng Tập đoàn VinaCapital, cũng đánh giá Fed tăng lãi suất mạnh có thể làm tổn thương giá cổ phiếu trên thị trường chứng khoán mới nổi lẫn cận biên. Song VN không quá lo ngại trước việc Fed tăng lãi suất. Vì theo các tính toán, các thị trường sẽ bị tác động tiêu cực từ việc tăng lãi suất của Fed nếu như có dự trữ ngoại hối thấp và vay nợ bằng USD quá nhiều. Đặc biệt, tỉ giá hối đoái của một nước sẽ bị tổn thương nếu dự trữ ngoại hối dưới 10%.
VN hiện có khoảng 100 tỉ USD dự trữ ngoại hối, cao hơn khoảng 10% so với khuyến nghị của Quỹ Tiền tệ quốc tế (IMF) về mức dự trữ quốc gia và nợ bằng ngoại tệ của VN dưới 40% GDP. Hơn nữa, khoảng một nửa số nợ bằng ngoại tệ của VN về cơ bản là các khoản vay “mềm” theo các điều khoản ưu đãi. Như vậy, khoản nợ này không gia tăng tính dễ bị tổn thương của VN trước bối cảnh Fed tăng mạnh lãi suất.•
Đồng đô la Mỹ đang mạnh lên
Theo các chuyên gia của Công ty Chứng khoán KBSV, trong quá khứ, việc Fed thắt chặt chính sách tiền tệ thường giúp đồng USD mạnh lên. Từ đó khiến cho đồng nội tệ của các quốc gia mới nổi mất giá, kéo theo dòng vốn đầu tư bị rút ròng và nghĩa vụ trả nợ nước ngoài gia tăng.
Tuy nhiên, VN thời điểm hiện tại đã ở một vị thế thuận lợi hơn nhiều để đối phó với áp lực từ đồng USD mạnh lên nhờ nguồn cung ngoại tệ dồi dào đến từ dòng vốn đầu tư nước ngoài và kiều hối.
Trên thực tế, bất chấp diễn biến mạnh lên của đồng USD từ giữa năm 2021 cho đến nay, tỉ giá trong nước vẫn đang diễn biến tương đối ổn định và hoàn toàn nằm trong tầm kiểm soát của NHNN.
Tuy nhiên, dự báo diễn biến mạnh lên của đồng USD có thể khiến tỉ giá tăng nhẹ trong khoảng 0,5%-1% trong năm 2022.
