Mới đây, Bộ phận Nghiên cứu Thị trường và Kinh tế toàn cầu thuộc Tập đoàn UOB đã công bố cáo báo về các diễn biến gần đây trên thị trường tài chính toàn cầu với các đợt bán tháo trên thị trường chứng khoán và lo ngại về suy thoái ở Mỹ.
Những ngày thị trường tài chính hoảng loạn
Trong vài ngày qua, thị trường tài chính toàn cầu đã rơi vào hỗn loạn, do Ngân hàng Nhật Bản tăng lãi suất sớm hơn dự kiến và báo cáo bảng lương phi nông nghiệp đáng lo ngại của Mỹ làm dấy lên nỗi lo về một cuộc suy thoái sắp xảy ra ở nước này.
Ngoài ra, căng thẳng ở Trung Đông và rủi ro địa chính trị đã leo thang sau cái chết của một nhà lãnh đạo Hamas hàng đầu ở Iran chỉ vài ngày trước đó (31-7), trong bối cảnh xung đột đang diễn ra.
Trong sự kết hợp của nỗi sợ hãi và hoảng loạn, trong khoảng thời gian 2 ngày (2-8 và 5-8), chỉ số MSCI AC World giảm 5%, ba chỉ số chứng khoán lớn của Mỹ giảm 4-6%, trong khi Nikkei của Nhật Bản lao dốc gần 18%. Trong thời gian này, đồng yên Nhật tăng giá 3,5% so với USD khi chỉ số đô la Mỹ (DXY) giảm 1,7%. Lợi suất trái phiếu kho bạc Mỹ kỳ hạn 2 năm và 10 năm lần lượt giảm 22,8 điểm cơ bản và 18,7 điểm cơ bản.
Chỉ số biến động (VIX hay thường được gọi là chỉ số sợ hãi) tăng vọt lên 38,57 vào ngày 5-8, mức cao nhất kể từ tháng 11-2020 khi nỗi sợ hãi bao trùm thị trường.
Mối lo ngại về suy thoái kinh tế ở Mỹ đã được khơi dậy khi báo cáo về số việc làm mới được tạo ra tại Mỹ đã giảm mạnh xuống còn 114.000 vào tháng 7, tỉ lệ thất nghiệp tăng tháng thứ 4 liên tiếp, từ 4,1% lên 4,3% (cao nhất kể từ tháng 10-2021). Tỉ lệ thất nghiệp tăng đột biến ở Mỹ đã đẩy chỉ số Sahm vượt quá giới hạn và nhấp nháy tín hiệu suy thoái.
Chỉ số Sahm - vốn được xem là thước đo đáng tin cậy về các cuộc suy thoái trong quá khứ của Mỹ, đưa ra giả thuyết rằng nếu tỉ lệ thất nghiệp của Mỹ (dưới dạng trung bình ba tháng) cao hơn ít nhất 0,5% so với mức tối thiểu của 12 tháng trước (3,5% trong trường hợp này), thì nền kinh tế đang ở giai đoạn đầu hoặc đã suy thoái. Chỉ số đó đã được "kích hoạt" khi tỉ lệ thất nghiệp mới nhất tăng vọt lên 4,3% vào thứ Sáu tuần trước.
Việc kích hoạt chỉ số Sahm đã dẫn đến một đợt bán tháo mạnh trên thị trường chứng khoán Mỹ vào thứ Sáu tuần trước (ngày 2-8), đợt bán tháo này tăng tốc vào phiên giao dịch tiếp theo (ngày 5-8) do lo ngại về một cuộc suy thoái sắp xảy ra ở Mỹ hoặc thậm chí là “hạ cánh cứng” - tức là nền kinh tế rơi vào suy thoái để đổi lấy sự hạ nhiệt của lạm phát).
Đồng thời, khi chỉ số Sahm kích hoạt cũng khiến các nhà phân tích thị trường cần điều chỉnh lại dự báo của họ về việc cắt giảm lãi suất của Fed mạnh hơn và nhanh hơn.
Đừng để bị cuốn theo cơn lốc
Theo UOB, dữ liệu kinh tế gần đây cho thấy sự kết hợp giữa hoạt động kinh tế Mỹ đang hạ nhiệt và thị trường lao động đang yếu đi, cùng với việc lạm phát tiếp tục giảm. Qua đó, đủ để bảo đảm cho kịch bản Fed sẽ bắt đầu chu kỳ nới lỏng vào tháng 9.
Tuy nhiên, dữ liệu dường như không đủ yếu để gợi ý về việc cắt giảm lãi suất sâu hơn hoặc thậm chí là cắt giảm lãi suất khẩn cấp của Fed và tổng thể dữ liệu vẫn đang chỉ ra một kịch bản “hạ cánh mềm” – tức là khi lạm phát được khống chế như mong muốn của Fed, nhưng tăng trưởng chỉ giảm nhẹ.
“Do đó, tình trạng bán tháo và hoảng loạn trên thị trường tài chính toàn cầu trong vài ngày qua là quá mức và dường như tách biệt khỏi các yếu tố cơ bản. Vốn vẫn chưa cho thấy bất kỳ sự suy giảm lớn nào dựa trên dữ liệu và bằng chứng có sẵn”, UOB nhấn mạnh.
Tuy nhiên, vẫn chưa biết khi nào tâm lý tiêu cực sẽ lắng xuống và trở lại môi trường lý trí hơn. Do đó, các bản công bố dữ liệu sắp tới của Mỹ bao gồm CPI (14-8), PCE (30-8) và bảng lương phi nông nghiệp (6-9) sẽ là một số báo cáo quan trọng để nắm bắt tình hình sức khỏe của nền kinh tế Mỹ.
Hội nghị chuyên đề kinh tế Jackson Hole thường niên (24-26 tháng 8) sẽ là một diễn đàn khác đáng theo dõi để biết dự báo mới nhất từ nhiều ngân hàng trung ương lớn.
Trong khi đó, nhà đầu tư hãy bình tĩnh và tiếp tục theo dõi, và đừng để bị cuốn theo các cơn lốc của thị trường.
Trong trường hợp không có sự sụt giảm đáng kể về các yếu tố cơ bản và dữ liệu, UOB vẫn giữ nguyên dự báo về việc cắt giảm lãi suất 2 lần 25 điểm cơ bản vào năm 2024 (trong các cuộc họp FOMC vào tháng 9 và tháng 12) và 4 lần 25 điểm cơ bản cho đến năm 2025.
