Việc thăm đền Yasukuni của các nhà lãnh đạo Nhật Bản là một trong những nguyên nhân chính gây căng thẳng quan hệ với các nước láng giềng Đông Bắc Á.
Hàng chục nghị sỹ quốc hội của các đảng tại Nhật đã tới ngôi đền Yasukuni, một phần trong lễ hội mùa thu tại Nhật.
Trong số các nhà lập pháp có Bộ trưởng Giao thông Yuichiro Hata của đảng Dân chủ cầm quyền (DPJ) và Bộ trưởng cải cách bưu chính Mikio Shimoji, thuộc Tân đảng nhân dân (PNP), một liên minh với DPJ.
Thủ tướng Yoshihiko Noda tránh không tới thăm đền và trước đây đã kêu gọi các thành viên nội các của ông làm vậy.
Trong khi đó, Chủ tịch đảng Dân chủ Tự do Nhật Bản (LDP) Shinzo Abe, người được cho có khả năng sẽ trở lại cương vị Thủ tướng sau cuộc bầu cử sắp tới, đã bất ngờ tới thăm đền chiến tranh Yasukuni vào chiều qua 17/10.
Chuyến thăm được tiến hành trong bối cảnh Trung – Nhật vẫn chưa hết căng thẳng về tranh chấp chủ quyền trên biển Hoa Đông, quanh chuỗi đảo không có người ở mà Nhật Bản gọi là Senkaku, còn Trung Quốc gọi là Điếu Ngư.
Đền Yasukuni là nơi thờ 2,5 triệu người chết trong chiến tranh, trong đó có 14 tội phạm chiến tranh loại A mà cả Trung Quốc và Hàn Quốc đều phản đối.
Vì vậy, chuyến thăm của cựu Thủ tướng Abe - người có thể trở lại ghế thủ tướng nếu LDP giành chiến thắng trong cuộc bầu cử hạ viện lần tới - có thể gây căng thẳng hơn quan hệ giữa Nhật Bản và Trung Quốc và cả Hàn Quốc.
Theo giới quan sát, chuyến đi này của ông Abe rõ ràng nhằm giành sự ủng hộ của phe cánh hữu, vốn là nòng cốt của LDP, trong bối cảnh một cuộc bầu cử hạ viện có thể được tiến hành trong tương lai gần. Hành động này khác hẳn với thời gian khi ông làm Thủ tướng Nhật Bản từ năm 2006-2007.
Trong thời gian này, ông Abe đã quyết định không tới thăm đền Yasukuni để xây dựng “quan hệ chiến lược cùng có lợi” với Trung Quốc, sau khi quan hệ hai nước xấu đi dưới thời người tiền nhiệm Junichiro Koizumi.
Trung Quốc, Hàn Quốc và cả Triều Tiên coi ngôi đền thần đạo Yasukuni là biểu tượng của chủ nghĩa quân phiệt Nhật Bản. Các chuyến thăm đền của Thủ tướng Koizumi trước đây từng vấp phải phản đối rất mạnh mẽ của các nước này.
Theo Đức Vũ -Phan Anh (Dân trí / AFP, Kyodo, Xinhua)
