Ngày 27-12, TAND Tối cao ban hành Công văn số 206 hướng dẫn một số vướng mắc trong công tác xét xử.
Đáng chú ý, một số thắc mắc liên quan đến lĩnh vực hình sự và tố tụng hình sự (TTHS) đã được giải đáp.
| |
Phiên tòa xét xử một vụ án hình sự ở Hậu Giang. Ảnh: CHÂU ANH |
1. Người đủ 18 tuổi phạm tội nhưng trước đó đã bị kết án khi chưa đủ 16 tuổi thì có thuộc trường hợp “phạm tội lần đầu” hay không?
Theo quy định tại điểm a khoản 1 Điều 107 BLHS thì người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi bị kết án được coi là không có án tích. Do vậy, trường hợp người đủ 18 tuổi phạm tội nhưng trước đó đã bị kết án khi chưa đủ 16 tuổi thì thuộc trường hợp “phạm tội lần đầu”.
2. Bị cáo thực hiện nhiều hành vi phạm tội, VKS đã truy tố các hành vi phạm tội này nhưng chỉ truy tố về một tội danh. Khi xét xử, tòa án xét xử các hành vi đã bị truy tố nhưng với hai tội danh khác nhau thì có vi phạm quy định về giới hạn của việc xét xử hay không?
Trường hợp bị cáo thực hiện nhiều hành vi phạm tội, VKS đã truy tố các hành vi phạm tội này về một tội danh thì căn cứ quy định tại điểm b khoản 1 Điều 280 Bộ luật Tố tụng hình sự (BLTTHS), tòa án trả hồ sơ cho VKS để điều tra bổ sung. Nếu VKS vẫn giữ quyết định truy tố thì tòa án tiến hành xét xử vụ án. Khi xét xử, tòa án căn cứ khoản 1 Điều 298 BLTTHS chỉ xét xử hành vi theo tội danh mà VKS truy tố.
3. HĐXX phúc thẩm có quyền sửa bản án sơ thẩm theo hướng có lợi hơn về phần án phí, áp dụng các tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự không đúng. Căn cứ quy định nào của pháp luật để HĐXX phúc thẩm sửa các nội dung này?
Khoản 1 Điều 357 BLTTHS không quy định HĐXX phúc thẩm có quyền sửa bản án sơ thẩm về án phí, áp dụng tình tiết tăng nặng không đúng. Việc sửa hai nội dung này nếu có lợi cho bị cáo thì HĐXX có thể vận dụng quy định tại Điều 345 BLTTHS về phạm vi xét xử phúc thẩm để sửa. Tuy nhiên, tại phần quyết định của bản án cần căn cứ cả Điều 345 và Điều 357 BLTTHS.
4. Trong vụ án hình sự, tại phiên tòa lần đầu, bị hại có đơn đề nghị xét xử vắng mặt, người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của bị hại có đơn đề nghị vắng mặt và đề nghị hoãn phiên tòa. Trường hợp này, tòa án hoãn phiên tòa hay tiếp tục xét xử vụ án?
Đối với trường hợp vắng mặt bị hại thì tòa án căn cứ khoản 1 Điều 292 BLTTHS xem xét hoãn phiên tòa hoặc vẫn tiến hành xét xử.
BLTTHS không quy định trường hợp vắng mặt người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của bị hại thì tòa án xem xét hoãn phiên tòa. Do đó, trường hợp này, tòa án vẫn mở phiên tòa theo quy định. Tuy nhiên, nếu việc vắng mặt này ảnh hưởng đến việc giải quyết vụ án thì HĐXX có thể căn cứ vào Điều 305 BLTTHS, hỏi xem có ai yêu cầu hoãn phiên tòa hay không, nếu có yêu cầu thì HĐXX xem xét, quyết định.
