Chiều 23-10, Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Lê Thị Nga trình bày báo cáo thẩm tra báo cáo của Chính phủ về công tác phòng chống tham nhũng năm 2021.
Năm 2021, xét xử 631 bị cáo về các tội tham nhũng
Một cách tổng quát, Ủy ban Tư pháp nhận thấy với sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, công tác PCTN tiếp tục được đẩy mạnh với quyết tâm chính trị cao hơn, hành động mạnh mẽ, “không dừng”, “không nghỉ”, “không có vùng cấm, không có ngoại lệ”, đạt được nhiều kết quả tích cực.
Chủ nhiệm Uỷ ban Tư pháp Lê Thị Nga. Ảnh: quochoi.vn
Năm 2021, nhiều biện pháp phòng ngừa tham nhũng đã được Chính phủ tích cực chỉ đạo thực hiện như công khai, minh bạch trong hoạt động của các cơ quan, tổ chức, đơn vị; kiểm soát tài sản, thu nhập của người có chức vụ, quyền hạn…
Các cơ quan chức năng cũng đã tăng cường thanh tra, kiểm tra, xử lý vi phạm trong việc thực hiện các biện pháp phòng ngừa tham nhũng; chú trọng thanh tra, kiểm tra việc tuyển dụng, bổ nhiệm, sắp xếp cán bộ, công chức; xử lý trách nhiệm người đứng đầu để xảy ra tham nhũng…
Công tác phát hiện, xử lý tham nhũng tiếp tục được đẩy mạnh theo đúng tinh thần chỉ đạo của Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng chống tham nhũng, tiêu cực (PCTNTC) với nguyên tắc: “Có vụ việc thì phải xác minh, làm rõ; tích cực, khẩn trương, rõ đến đâu xử lý đến đó…”
Ủy ban Kiểm tra Trung ương đã tiến hành kiểm tra, làm rõ và xử lý kỷ luật đối với nhiều đảng viên vi phạm pháp luật về PCTN, trong đó có nhiều cán bộ cấp cao của Nhà nước. Đồng thời, chuyển các vụ việc sai phạm nghiêm trọng, có dấu hiệu tội phạm đến cơ quan điều tra để xử lý, mà mới đây là vụ “vi phạm các quy định về quản lý đất đai”, được phát hiện qua kiểm tra tại Ban Thường vụ Tỉnh ủy và Ban cán sự đảng UBND tỉnh Bình Dương…
Các cơ quan chức năng đã tích cực đẩy nhanh tiến độ điều tra, xử lý các vụ án tham nhũng; khởi tố mới nhiều vụ án; mở rộng điều tra, khởi tố nhiều bị can là cán bộ cấp cao, có cán bộ thuộc diện Trung ương quản lý, sỹ quan cao cấp trong lực lượng vũ trang, như vụ Nguyễn Duy Linh, nguyên Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Tình báo (Bộ Công an) bị khởi tố về tội nhận hối lộ...
Công tác xét xử tội phạm tham nhũng cơ bản kịp thời, việc xét xử bảo đảm nghiêm minh… TAND các cấp đã thụ lý 415 vụ với gần 1.170 bị cáo; đã xét xử sơ thẩm 254 vụ với 631 bị cáo về các tội tham nhũng.
Các Tòa án cấp sơ thẩm đã tuyên phạt tù chung thân 6 bị cáo; xử phạt tù từ trên 15 năm đến 20 năm đối với 22 bị cáo.
“Những kết quả về phát hiện, xử lý tham nhũng nêu trên đã có tác dụng cảnh tỉnh, cảnh báo, răn đe, giáo dục, phòng ngừa mạnh mẽ, được dư luận, nhân dân đồng tình, ủng hộ” - bà Lê Thị Nga, thay mặt Ủy ban Tư pháp báo cáo trước Quốc hội.
Nguy cơ “lợi ích nhóm”, “sân sau” trong đấu thầu, cổ phần hoá, y tế, giáo dục…
Về tồn tại, hạn chế, Uỷ ban Tư pháp cho rằng còn có tình trạng công khai trong phạm vi hẹp với lý do “bí mật công tác” hoặc “quy chế phát ngôn” trong cơ quan, đơn vị, tổ chức…
“Việc tuyển dụng, bổ nhiệm công chức ở một số cơ quan, đơn vị còn có trường hợp chưa bảo đảm; một số trường hợp bổ nhiệm “thần tốc”, thiếu minh bạch… dẫn đến phải thu hồi hoặc bị cơ quan có thẩm quyền kiến nghị thu hồi quyết định bổ nhiệm”. Bà Nga nhận định và dẫn chứng vụ thu hồi các quyết định bổ nhiệm cán bộ, lãnh đạo xảy ra tại Vĩnh Phúc, Cần Thơ...
Đáng chú ý, theo Chủ nhiệm Uỷ ban Tư pháp, tình trạng bao che cho các hành vi vi phạm pháp luật, “móc ngoặc” giữa người có chức vụ, quyền hạn trong khu vực nhà nước với doanh nghiệp… còn xảy ra trong nhiều lĩnh vực.
Điển hình như vụ Trần Hùng, Tổ trưởng Tổ công tác 1444 của Tổng cục Quản lý thị trường bị khởi tố về tội “lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ” do bảo kê, “tạo điều kiện" hoạt động cho đường dây sản xuất, buôn bán sách giáo khoa giả…
Cạnh đó, tình trạng nhũng nhiễu, gây phiền hà cho người dân, doanh nghiệp vẫn chưa có giải pháp khắc phục hiệu quả. Công tác tự kiểm tra, tự phát hiện tham nhũng trong nội bộ vẫn là khâu yếu. Kết quả công tác thu hồi tài sản bị chiếm đoạt, thất thoát trong các vụ án tham nhũng, kinh tế còn thấp…
Đồng tình với đánh giá của Chính phủ “tham nhũng tiếp tục được kiềm chế, có chiều hướng thuyên giảm”, tuy nhiên Ủy ban Tư pháp cho rằng trong năm 2021, tình hình tội phạm tiếp tục có những diễn biến phức tạp. Một số loại tội phạm về kinh tế, tham nhũng có chiều hướng gia tăng, tiềm ẩn nguy cơ “lợi ích nhóm”, “sân sau”, tập trung vào một số lĩnh vực như đấu thầu, đấu giá, cổ phần hoá, tín dụng, ngân hàng, y tế, giáo dục…
Báo cáo của cơ quan thẩm tra nêu hàng loạt các vụ án lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ, vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng và thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiệm trọng xảy ra tại Bệnh viện Bạch Mai, Bệnh viện Tim Hà Nội, Bệnh viện Mắt TP HCM và tại Sở Y tế Sơn La, Đắk Lắk, Cần Thơ; vụ vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng xảy ra tại Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Thanh Hóa…
Ủy ban Tư pháp cũng chỉ rõ đã phát sinh một số tội phạm tham nhũng liên quan đến công tác phòng, chống dịch bệnh COVID-19; tội phạm tham nhũng trong cơ quan bảo vệ pháp luật, cơ quan có nhiệm vụ PCTN vẫn còn.
Báo cáo thẩm tra điểm tên ba vụ án nhận hối lộ liên quan đến cán bộ cơ quan bảo vệ pháp luật: Ngô Văn Thụy, Đội trưởng Đội Kiểm soát chống buôn lậu khu vực miền Nam, thuộc Cục Điều tra chống buôn lậu, Tổng cục Hải quan; Nguyễn Xuân Đức, Phó Viện trưởng VKSND TP Bảo Lộc, tỉnh Lâm Đồng; Nguyễn Văn Tuấn, Thẩm phán TAND TP Kon Tum, tỉnh Kon Tum.
Trên cơ sở thẩm tra báo cáo công tác PCTN 2021, Ủy ban Tư pháp đề nghị Chính phủ tiếp tục chỉ đạo đẩy mạnh, tạo chuyển biến rõ rệt hơn công tác phát hiện, xử lý tham nhũng ở các bộ, ngành, địa phương, nhất là việc tự kiểm tra, phát hiện, xử lý tham nhũng, tiêu cực trong nội bộ; xử lý, ngăn chặn có hiệu quả tình trạng nhũng nhiễu, tiêu cực, gây phiền hà cho người dân, doanh nghiệp.
“Đề nghị Thanh tra Chính phủ, Kiểm toán Nhà nước, các cơ quan hữu quan tiếp tục tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, kiểm toán; tập trung hơn vào những lĩnh vực nổi cộm, đang gây bức xúc trong dư luận gần đây như lĩnh vực y tế, giáo dục, việc tổ chức triển khai các chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước về hỗ trợ và phòng, chống dịch bệnh COVID-19, việc huy động các khoản đóng góp của nhân dân để hoạt động từ thiện...”- bà Nga nói.
| Tại báo cáo thẩm tra các báo cáo tư pháp, Uỷ ban Tư pháp cho rằng dư luận cử tri ghi nhận sự đóng góp tích cực của một số cá nhân hoạt động từ thiện khi xảy ra thiên tai, dịch bệnh. Tuy nhiên, để ngăn ngừa khả năng xảy ra tình trạng trục lợi của một số cá nhân khi thực hiện hoạt động từ thiện có kêu gọi đóng góp từ nhân dân thì cần sớm có quy định của pháp luật về vấn đề này. Hiện Nghị định số 64/2008/NĐ-CP về vận động, tiếp nhận, phân phối và sử dụng các nguồn đóng góp tự nguyện hỗ trợ nhân dân khắc phục khó khăn do thiên tai, hỏa hoạn, sự cố nghiêm trọng, các bệnh nhân mắc bệnh hiểm nghèo quy định: Ngoài các tổ chức, đơn vị như Ủy ban Trung ương MTTQVN; Hội chữ thập đỏ Việt Nam; các quỹ xã hội, quỹ từ thiện; một số tổ chức, đơn vị được cơ quan có thẩm quyền cho phép thì không một tổ chức, đơn vị, cá nhân nào được quyền tổ chức tiếp nhận tiền, hàng cứu trợ. |
