Vụ cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump bị bắn khi đang vận động tranh cử ở TP Butler, bang Pennsylvania hôm 13-7 được cho là cuộc khủng hoảng an ninh lớn nhất đối với Cơ quan Mật vụ Mỹ trong nhiều thập niên, kể từ khi Tổng thống Ronald Reagan bị bắn khi rời khách sạn Washington Hilton vào năm 1981, theo tờ The Wall Street Journal.
Vụ việc ông Trump bị bắn làm dấy lên nhiều câu hỏi về an ninh. Cơ quan Mật vụ Mỹ đang tích cực điều tra việc làm thế nào nghi phạm mang một khẩu súng trường kiểu AR có thể đến đủ gần để bắn và làm bị thương vị cựu tổng thống, theo hãng tin AP.
Cơ quan Mật vụ Mỹ cho biết tay súng đã bắn nhiều phát súng vào sân khấu tranh cử từ một vị trí trên cao bên ngoài địa điểm vận động tranh cử và sau đó đã bị lực lượng mật vụ bắn hạ.
Sáng sớm 14-7, Cục Điều tra liên bang Mỹ (FBI) đã xác định nghi phạm nổ súng là Thomas Matthew Crooks, 20 tuổi, ở Bethel Park, bang Pennsylvania. Trước đó, Cơ quan Mật vụ đã không tham gia cuộc họp báo đêm khuya 13-7 - cuộc họp mà các quan chức FBI và Cảnh sát bang Pennsylvania thông tin với báo chí về vụ việc ông Trump bị bắn.
Các chuyên gia an ninh cho biết rất khó và dường như không thể loại bỏ mọi mối đe dọa an ninh đối với yếu nhân, đặc biệt mối đe dọa từ vũ khí tầm xa trong các sự kiện ngoài trời. Tuy nhiên, một số nhà quan sát lại cho rằng lẽ ra đã có thể ngăn cản nghi phạm nổ súng leo lên mái nhà gần đó bằng các biện pháp phòng ngừa thông thường.
Ông Trump bị bắn - khủng hoảng lớn của mật vụ Mỹ
Ông Steve Nottingham, cựu chỉ huy lực lượng đặc nhiệm SWAT ở Long Beach, bang California, cho rằng để xảy ra việc ông Trump bị bắn là “một thất bại cơ bản về mặt an ninh”.
Ông Jim Cavanaugh, một đặc vụ đã nghỉ hưu phụ trách Cục Rượu, Thuốc lá, Súng và Chất nổ và từng phụ trách một số đơn vị của Cơ quan Mật vụ, nói với đài NBC News rằng ông rất ngạc nhiên khi kẻ xả súng có thể lên được một vị trí cao nằm trong tầm bắn của súng trường tại địa điểm vận động tranh cử.
“Bất cứ khi nào tôi ở cùng họ (lực lượng mật vụ), mọi vị trí cao đều bị họ hoặc lực lượng đặc nhiệm SWAT địa phương kiểm soát. Không ai được phép đi lại trên mái nhà. Tôi biết tường tận về Cơ quan Mật vụ và thật ngạc nhiên khi có ai đó ở một vị trí cao mà họ không biết” - ông Cavanaugh nhận định về công tác an ninh liên quan việc ông Trump bị bắn.
Ông Cavanaugh cho biết một khẩu súng trường hiệu suất cao như AR-15 - loại súng giống loại nghi phạm sử dụng - có thể bắn trúng mục tiêu cách xa khoảng 182 m. Dựa trên phân tích hình ảnh của Google Earth, NBC News đưa tin rằng ông Trump ở cách nóc nhà nơi có thi thể nghi phạm khoảng 135 m. Đây là khoảng cách mà một tay súng có kinh nghiệm có thể dễ dàng bắn trúng mục tiêu.
Để tham khảo, 150 m là khoảng cách mà các tân binh của quân đội Mỹ phải bắn trúng một bia bắn có kích thước bằng con người để đủ điều kiện sử dụng súng trường tấn công M16 trong huấn luyện cơ bản. Súng AR-15 được cho là giống với khẩu súng mà nghi phạm bắn ông Trump, là phiên bản dân sự bán tự động của khẩu M16.
Cựu mật vụ Greg Gitschier khen ngợi tốc độ di chuyển của các đặc vụ xung quanh ông Trump. Ông nói: “Tôi nghĩ các đặc vụ đã phản ứng rất tốt, rất nhanh. Họ bao xung quanh và che chắn cho ông Trump. Họ cố gắng đưa ông Trump vào chiếc xe limo bọc thép”.
Rất khó để loại bỏ hết mối đe dọa, dù đã tiền kiểm
Trong cuộc họp báo sau vụ việc ông Trump bị bắn hôm 13-7, đại diện cảnh sát bang Pennsylvania - ông George Bivens đã bào chữa cho Cơ quan Mật vụ rằng thật khó để có một địa điểm công cộng và đảm bảo an ninh tuyệt đối trước mọi mối đe dọa có thể xảy ra.
Ông Bivens nói thêm rằng các cuộc điều tra sẽ cho các bên liên quan cơ hội xem xét xem có bất kỳ sai sót nào xảy ra ở đâu và những gì có thể được thực hiện tốt hơn trong tương lai.
Cựu nhân viên Mật vụ Evy Poumpouras, người có 12 năm kinh nghiệm làm trong Cơ quan Mật vụ, cũng khẳng định không thể loại bỏ mọi mối đe dọa tiềm ẩn trong tình huống ông Trump bị bắn. Theo bà Poumpouras, các cuộc vận động tranh cử ngoài trời đặt ra những thách thức an ninh lớn vì có những vũ khí có độ chính xác cao cho phép những tay súng có thể gây ra mối đe dọa từ xa.
Còn ông Donald Mihalek, nhân viên mật vụ cấp cao đã nghỉ hưu, cho biết thông thường, Cơ quan Mật vụ có một nhóm tiền trạm đánh giá địa điểm trước một sự kiện trong chiến dịch tranh cử để lập kế hoạch an ninh.
Theo đó, các đặc vụ sẽ thực hiện các biện pháp vật lý trong khu vực, xác định nhân sự cần thiết và làm việc với các lực lượng lính bắn tỉa để kiểm tra các tòa nhà gần đó và khoảng cách của chúng tới nơi yếu nhân hiện diện.
Ông Mihalek cho biết việc đảm bảo an ninh ở các sự kiện ngoài trời như ở Butler là một công việc đầy thử thách, vì “không thể đóng cửa cả một thị trấn”.
Theo ông Mihalek, mùa tranh cử khiến công việc của Cơ quan Mật vụ càng khó khăn hơn khi lịch trình của ứng cử viên tổng thống có thể thay đổi vào phút chót với những sự kiện phát sinh được thêm vào lịch trình. Điều đó khiến Cơ quan Mật vụ có ít thời gian hơn để lên kế hoạch đảm bảo an ninh.
Còn bà Jillian Snider, sĩ quan cảnh sát TP New York đã nghỉ hưu, nói rằng cơ quan thực thi pháp luật thường tiến hành kiểm tra phạm vi rộng vài trăm mét trước một sự kiện ngoài trời như sự kiện vận động tranh cử của ông Trump.
“Điều đó không có nghĩa là sau đó một ai đó không thể lén lút thâm nhập vào những vị trí đã được kiểm tra, đặc biệt nếu đó là người đã lập kế hoạch trước. Có rất nhiều nơi trong khu vực đó để ẩn náu và rất khó để theo dõi mọi vị trí” - bà Snider nói.
