Ngày 13-8, nguồn tin PLO cho hay Thanh tra Chính phủ đã cung cấp thông tin năm dự án điện gió ở Gia Lai đến Bộ Công an để xem xét, xử lý theo quy định.
Năm dự án nhà máy điện gió gồm Phát triển Miền núi do Công ty CP Điện gió Chư Prông Gia Lai làm chủ đầu tư, Chế biến Tây nguyên do Công ty CP Năng lượng gió Chư Prông Gia Lai làm chủ đầu tư, Hưng Hải Gia Lai do Công ty CP Đầu tư và phát triển phong điện Gia Lai làm chủ đầu tư, Chơ Long do Công ty CP Phong điện Chơ Long làm chủ đầu tư, Yang Trung do Công ty CP Phong điện Yang Trung làm chủ đầu tư.
Làm không đúng phê duyệt của Thủ tướng
Thanh tra Chính phủ xác định việc tỉnh Gia Lai cho thực hiện dự án nhà máy điện gió Hưng Hải Gia Lai có công suất 100 MW tại huyện Kông Chro có nhiều vi phạm.
Dự án này không nằm trên các xã Yang Bắc, An Thành, Hà Tam của huyện Đắk Pơ theo văn bản phê duyệt của Thủ tướng Chính phủ năm 2020. Thế nhưng, các cơ quan chức năng tỉnh Gia Lai vẫn tham mưu UBND tỉnh ra quyết định chấp thuận điều chỉnh chủ trương đầu tư, không xin ý kiến của Thủ tướng Chính phủ, khiến một phần dự án thực hiện trên đất không có quy hoạch năng lượng.
Ngay từ đầu, Sở KH&ĐT không tổ chức thẩm định năng lực tài chính của chủ đầu tư nhưng đã tham mưu UBND tỉnh Gia Lai cấp chủ trương đầu tư (không có tài liệu chứng minh vốn góp chủ sở hữu tương đương 20% tổng mức đầu tư dự án).
Hai dự án điện gió khác là Điện gió Phát triển Miền núi, Điện gió Chế biến Tây Nguyên tại huyện Chư Prông cũng không được các cơ quan chức năng tỉnh Gia Lai tổ chức thẩm định năng lực tài chính, nhưng tham mưu UBND tỉnh cấp chủ trương chủ đầu tư.
Theo Thanh tra Chính phủ, hai dự án chưa được bàn giao đất ngoài thực địa, thẩm định phê duyệt thiết kế nhưng đã triển khai xây dựng là vi phạm quy định, chưa đủ điều kiện khởi công.
Năm 2020, UBND tỉnh Gia Lai ra quyết định điều chỉnh chủ trương dự án nhà máy Điện gió Chế biến Tây Nguyên tại xã Thăng Hưng, huyện Chư Prông không đúng vị trí được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt.
Cấp chủ trương đầu tư sai quy định
Theo kết luận của Thanh tra Chính phủ, UBND tỉnh Gia Lai cấp chủ trương đầu tư cho hai dự án nhà máy điện gió Chơ Long của Công ty CP Phong điện Chơ Long và dự án điện gió Yang Trung của Công ty CP Phong điện Yang Trung tại huyện Kông Chro vi phạm quy định pháp luật về đất đai.
Người đại diện pháp luật hai dự án trên là ông Nguyễn Nam Chung có hành vi vi phạm về sử dụng đất, đã bị UBND tỉnh Hòa Bình xử lý năm 2020 do xây dựng cây xăng, siêu thị không phép. Chủ đầu tư không có vốn góp chủ sở hữu tương ứng với 20% tổng mức đầu tư. Thế nhưng, Sở KH&ĐT Gia Lai vẫn tham mưu UBND tỉnh cấp chủ trương đầu tư là vi phạm quy định.
Chủ đầu tư khởi công xây dựng khi chưa được UBND tỉnh Gia Lai cho thuê đất- là hành vi chiếm đất bị nghiêm cấm, chưa được bàn giao đất ngoài thực địa, chưa phê duyệt thiết kế kỹ thuật, bản vẽ thi công, không thực hiện lập kế hoạch bảo vệ môi trường.
Hai dự án này chậm tiến độ, hết thời hạn đầu tư, chưa được nghiệm thu công trình, chưa được giãn, điều chỉnh tiến độ nhưng cơ quan chức năng buông lỏng quản lý, không thu hồi tiền ký quỹ hơn 77 tỉ đồng. Chủ đầu tư sử dụng lao động nước ngoài không báo cáo cơ quan chức năng.
UBND tỉnh Gia Lai ban hành quyết định cấp chủ trương đầu tư cho Công ty CP Phong điện Chơ Long thực hiện dự án nhà máy điện gió Chơ Long trên 98.000 m2 đất quy hoạch lâm nghiệp, trái với chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ.
Theo đó, công ty này đã thi công dự án trên đất quy hoạch lâm nghiệp trước khi được chuyển mục đích sử dụng đất là hành vi chiếm đất bị nghiêm cấm.
Theo Thanh tra Chính phủ, bên cạnh việc cung cấp thông tin hai dự án này cho Bộ Công an, còn đề nghị UBND tỉnh Gia Lai giao Thanh tra tỉnh tiến hành thanh tra làm rõ hành vi phá rừng (nếu có) của Công ty CP Phong điện Chơ Long. Trường hợp phát hiện phá rừng thì chuyển cơ quan chức năng xử lý.
Theo tìm hiểu của PLO, Thanh tra tỉnh Gia Lai đã xác định có 3,3 ha rừng tự nhiên bị phá để xây dựng 10 trụ điện gió tại dự án trên. Hồ sơ vụ việc đã chuyển sang Cơ quan Công an tỉnh Gia Lai.
Từ những sai phạm trên, Thanh tra Chính phủ xác định trách nhiệm thuộc về chủ tịch, phó chủ tịch phụ trách UBND tỉnh Gia Lai; UBND huyện Kông Chro, UBND huyện Chư Prông; giám đốc các Sở KH&ĐT, TN&MT, NN&PTNT, LĐ-TB&XH, Công thương và các tổ chức, cá nhân liên quan qua các thời kỳ.
Bộ Công an yêu cầu cung cấp thông tin 32 dự án điện gió
Cơ quan An ninh điều tra Bộ Công an vừa có công văn yêu cầu Tập đoàn Điện lực Việt Nam cung cấp thông tin, tài liệu 32 dự án nhà máy điện gió, điện mặt trời tại nhiều địa phương để phục vụ điều tra vụ án lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ xảy ra tại Bộ Công Thương, các tỉnh, thành phố.
Trong 32 dự án này, tại tỉnh Gia Lai có bốn dự án gồm nhà máy điện gió Hưng Hải tại huyện Kông Chro, nhà máy điện gió Cửu An tại thị xã An Khê, nhà máy điện gió Ia Le 1 tại huyện Chư Pưh, nhà máy điện gió Ia Bang 1 tại huyện Chư Prông.
