Chiều 7-10, tại cuộc họp báo Chính phủ thường kỳ tháng 9, phóng viên nêu vừa qua, Thủ tướng Chính phủ đã yêu cầu đẩy mạnh phân cấp, phân quyền; tránh bất cứ việc gì, dù nhỏ, cũng phải trình lên cấp Trung ương quyết.
Chính phủ quan tâm phân cấp, phân quyền
“Xin cho biết những bất cập, hạn chế trong việc thực hiện phân cấp, phân quyền hiện nay như thế nào? Giải pháp để đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, xóa bỏ cơ chế xin - cho, hướng đến kiến tạo môi trường, không gian phát triển thông qua việc xây dựng thể chế?”- phóng viên hỏi.
Trả lời sau đó, Thứ trưởng Nội vụ Trương Hải Long một lần nữa khẳng định chủ trương đẩy mạnh phân cấp, phân quyền được Chính phủ rất quan tâm.
Triển khai các nghị quyết của Đảng, Chính phủ đã ban hành Nghị quyết 04 vào tháng 12-2022, trong đó, Thủ tướng chỉ đạo xây dựng chương trình, kế hoạch cụ thể; từng bộ, ngành rà soát các thể chế liên quan đến ngành mình quản lý để phân cấp cho địa phương cũng như vấn đề phân cấp giữa Chính phủ giao cho các bộ ngành triển khai thực hiện.
Kết quả, thời gian qua, Chính phủ đã trình Quốc hội sửa đổi 14 luật, cho ý kiến 2 luật và chuẩn bị trình Quốc hội thêm 4 luật. Ngoài ra, Chính phủ cũng trình Quốc hội ban hành 9 nghị quyết; sửa đổi, bổ sung thay thế 27 nghị định; Thủ tướng ban hành 19 quyết định; các bộ, ngành đã ban hành 8 thông tư có nội dung liên quan đến đẩy mạnh phân cấp, phân quyền.
Còn ngại phân cấp xuống địa phương
Tuy nhiên, ông Trương Hải Long cho hay nội dung về phân cấp, phân quyền không chỉ nằm ở một văn bản mà nằm ở nhiều văn bản luật, liên quan nhiều ngành. Do vậy, Thứ trưởng Nội vụ thừa nhận tiến độ rà soát để sửa đổi, bổ sung các thể chế này trong thời gian qua có chậm.
“Một số bộ, ngành có tâm lý nể nang, né tránh, vì lợi ích cục bộ còn ngại phân cấp xuống địa phương”- Thứ trưởng Nội vụ nêu lý do chưa đảm bảo thực hiện triệt để các đề xuất đẩy mạnh phân cấp, phân quyền.
Từ thực tế trên, Thủ tướng đã tiếp tục có chỉ đạo quyết liệt trong đẩy mạnh phân cấp, phân quyền để đẩy nhanh tiến độ một số việc; tháo gỡ vướng mắc, khơi thông các nguồn lực cho các địa phương trong phát triển kinh tế- xã hội.
Cũng theo ông Long, Thủ tướng cũng đã thành lập Ban chỉ đạo rà soát các vướng mắc trong hệ thống pháp luật, việc này do Bộ Tư pháp tham mưu. Nguyên tắc là khi rà soát các vướng mắc trong thực tế để tháo gỡ, khơi thông nguồn lực thì giao cho các bộ ngành, địa phương chủ động đề xuất, thực hiện kịp thời việc một luật sửa đổi nhiều luật.
Thủ tướng nhấn mạnh, đẩy mạnh giao thẩm quyền theo đúng tinh thần “cấp nào làm, cấp đó chịu trách nhiệm, rõ người rõ việc, rõ trách nhiệm”, đơn giản thủ tục hành chính, giảm chi phí tuân thủ thủ tục hành chính…
Trên cơ sở chỉ đạo của Thủ tướng, Bộ Nội vụ đã tham mưu sửa đổi Luật Tổ chức Chính phủ và Luật Tổ chức chính quyền địa phương.
“Trước đây, nguyên tắc phân cấp, phân quyền ở hai luật này còn quy định chưa quyết liệt; cơ chế phân cấp ủy quyền chưa rõ ràng. Có những việc giao cấp dưới nhưng lại có những yêu cầu đảm bảo về nguồn lực, tài chính, chịu trách nhiệm về việc thực hiện nhiệm vụ được phân cấp, ủy quyền”- Thứ trưởng Nội vụ nói.
Nhắc lại tinh thần chỉ đạo của Tổng Bí thư tại Hội nghị Trung ương 10: "Địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm", ông Trương Hải Long cho biết khi sửa Luật Tổ chức Chính và và Luật Tổ chức chính quyền địa phương, Bộ Nội vụ sẽ tiếp thu tinh thần này, sửa các quy định chung liên quan đến nguyên tắc phân cấp, phân quyền.
Theo đó, các quy định sẽ tiến tới phân định thẩm quyền chứ không chỉ là phân cấp. “Cái gì Trung ương làm, cái gì địa phương làm sẽ quy định rõ luôn trong luật. Trên cơ sở đó, các luật chuyên ngành cũng sửa đổi bổ sung để làm rõ thẩm quyền”- lời ông Trương Hải Long.
Thứ trưởng Nội vụ cũng khẳng định việc phân cấp, phân quyền hiện nay trong các luật chưa quy định cụ thể về thẩm quyền của Thủ tướng Chính phủ trong việc phân cấp phân quyền thành một thiết chế riêng.
“Tuy nhiên, một số luật chuyên ngành lại đưa thẩm quyền của Thủ tướng Chính phủ vào trong các vấn đề cụ thể. Do đó, có tình trạng việc nhỏ cũng đưa lên Thủ tướng”- ông Long nói và nhấn mạnh tới đây sửa Luật Tổ chức Chính phủ sẽ thiết kế riêng nội dung này.
Còn hơn 400 thủ tục hành chính cần phân cấp
Bộ trưởng, Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Trần Văn Sơn cho hay Thủ tướng Chính phủ đã ban hành một quyết định về phân cấp, phân quyền trong đó yêu cầu tất cả các Bộ phải phân cấp khoảng 699 các thủ tục hành chính.
“Thủ tướng phân cấp cho các bộ, các bộ phân cấp cho UBND cấp tỉnh. Các thủ tục này nằm ở các văn bản luật, nghị định, thông tư và một số nằm ở các quy chuẩn”- theo ông Trần Văn Sơn.
Người phát ngôn Chính phủ thông tin sau hơn 2 năm triển khai quyết định này, đến nay có khoảng 299/699 thủ tục hành chính được phân cấp tại 56 văn bản quy phạm pháp luật, đạt gần 44%.
“Hiện nay còn hơn 400 thủ tục hành chính cần phân cấp, theo kế hoạch, thời gian còn lại năm nay và sang năm nữa. Có những Bộ đã hoàn thành 100%, có bộ hoàn thành khoảng 50% và có Bộ dưới 50%. Số thủ tục hành chính còn lại nằm ở 31 luật, nghị định”- ông Sơn cho biết.
Ông Trần Văn Sơn nhấn mạnh, Thủ tướng chỉ đạo rất quyết liệt việc đẩy mạnh phân cấp, phân quyền; hiện các Bộ đang rất tích cực triển khai…
