Nhiều vấn đề nóng như tín dụng đen lộng hành, tỉ giá, lãi suất… đã được đề cập tại hội nghị triển khai nhiệm vụ ngân hàng năm 2019, do Ngân hàng Nhà nước (NHNN) tổ chức ngày 9-1.
Mua thêm 6 tỉ USD tăng dự trữ ngoại hối
Thống đốc NHNN Lê Minh Hưng cho biết đến cuối năm 2018, tổng phương tiện thanh toán tăng khoảng 12,5% so với cuối năm 2017. Chính sách tiền tệ phối hợp đồng bộ, hài hòa với các chính sách vĩ mô khác, đặc biệt là chính sách tài khóa và chính sách quản lý giá đã giúp kiểm soát lạm phát bình quân ở mức thấp hơn mục tiêu 4% của Quốc hội đề ra.
“Kỳ vọng lạm phát neo giữ quanh mức 4% phản ánh niềm tin của thị trường vào khả năng kiểm soát lạm phát của Chính phủ và NHNN. Mặt bằng lãi suất được duy trì ổn định trong bối cảnh lãi suất trên thế giới có xu hướng gia tăng” - Thống đốc đánh giá.
Theo người đứng đầu NHNN, mặc dù có áp lực nhất định nhưng tỉ giá vàng và thị trường ngoại tệ cơ bản ổn định, thông suốt, NHNN tiếp tục mua được ngoại tệ bổ sung dự trữ ngoại hối nhà nước. Cụ thể, năm qua NHNN đã mua ròng trên 6 tỉ USD để tăng dự trữ ngoại hối, riêng hai ngày gần đây là ngày 7 và 8-1-2019 tiếp tục mua vào lượng ngoại tệ với số lượng lớn.
“Với việc điều hành tỉ giá trung tâm linh hoạt, kết hợp điều tiết thanh khoản, lãi suất tiền VND đã giúp giữ ổn định tỉ giá. Hết năm 2018, tỉ giá trung tâm tăng 1,7%-1,8%, tỉ giá liên ngân hàng tăng 2,16% so với năm 2017. Thực tế, đồng tiền Việt Nam giữ ổn định trong khi các đồng tiền khác trên thế giới bị mất giá” - ông Lê Minh Hưng nhận định.
Tuy nhiên, lãnh đạo NHNN nhìn nhận điều hành chính sách tiền tệ và hoạt động ngân hàng vẫn còn một số khó khăn cần xử lý. Điển hình như điều hành chính sách tiền tệ, nhất là tỉ giá, lãi suất trong nước phải đối mặt với những khó khăn, thách thức trong bối cảnh lạm phát chịu áp lực bởi xu hướng biến động của thế giới.
Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cho rằng hệ thống ngân hàng nên vươn ra hơn nữa để đáp ứng nhu cầu vay vốn của người nghèo. Ảnh: CHÂN LUẬN
Tín dụng đen bủa vây
Phát biểu kết luận hội nghị, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đánh giá trong bối cảnh quốc tế diễn biến phức tạp, NHNN đã điều hành chính sách tiền tệ chủ động, linh hoạt, chặt chẽ, bản lĩnh, phối hợp tốt với chính sách tài khóa, tạo thuận lợi cho các chính sách khác phát huy tác dụng. Điều này đã tạo điều kiện thuận lợi cho sản xuất, kinh doanh, dự trữ ngoại hối tăng mạnh, đạt trên 60 tỉ USD.
Tuy vậy, Thủ tướng lưu ý một số tổ chức tín dụng tuy tỉ lệ nợ xấu thể hiện thấp nhưng nguy cơ gặp nợ xấu vẫn cao. Nợ xấu cho vay tiêu dùng đang tăng. Tỉ lệ sử dụng vốn ngắn hạn cho vay trung và dài hạn còn cao, dẫn đến rủi ro hệ thống.
| Xử lý được khoảng 900.000 tỉ nợ xấu Đến nay, tỉ lệ nợ xấu còn khoảng 1,89%, giảm từ mức 2,46% năm 2016. Đáng chú ý, toàn hệ thống đã xử lý được khoảng 900.000 tỉ đồng nợ xấu. Tôi có hỏi một số đồng chí ở các ngân hàng thì cơ bản không có nợ xấu nữa. Nợ xấu trước đây được gọi là “cục máu đông”, giờ “cục máu đông” nhỏ dần, nhiều nơi đã tan đi. Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc |
Đặc biệt, Thủ tướng nhìn nhận đã có chủ trương chống tín dụng đen nhưng thực tế, ở nhiều địa bàn, tình trạng này vẫn xảy ra, làm ảnh hưởng đến trật tự xã hội và niềm tin của người dân. Thủ tướng dẫn lời của một đại biểu Quốc hội trên diễn đàn Quốc hội về tín dụng đen rằng: “Tín dụng đen cho vay lãi suất cắt cổ đang bủa vây người yếu thế, từ thành thị đến nông thôn, từng ngóc ngách bản làng. Đáng lo hơn nữa là cách đòi nợ kiểu xã hội đen hiện nay buộc người vay đến chỗ mất nhà, đẩy gia đình người vay đến cảnh nghèo đói, trở thành những chị Dậu mới”.
Người đứng đầu Chính phủ cho rằng ông đồng tình với báo động của Ngân hàng Thế giới (WB) rằng tỉ lệ dân số chưa tiếp cận được với tín dụng của Việt Nam hiện khá cao. Điều đó cho thấy ngành ngân hàng chưa mang dịch vụ tín dụng đến với tất cả người dân, đặc biệt vùng nông thôn, vùng sâu, vùng xa.
“Vấn đề này có phần trách nhiệm của ngân hàng khi chưa mang dịch vụ ngân hàng đến được vùng sâu xa, nông thôn. Các đồng chí cần chủ động hơn trong phối hợp với Bộ Công an xử lý tốt hơn tình trạng tín dụng đen, tạo điều kiện cho người dân tiếp cận vốn ngân hàng” - Thủ tướng chỉ đạo.
Về nhiệm vụ sắp tới, Thủ tướng yêu cầu NHNN tiếp tục đẩy mạnh cải cách hành chính, tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp, người dân tiếp cận dễ dàng với dịch vụ ngân hàng. “Các ngân hàng có biện pháp đảm bảo an ninh, an toàn, bảo mật cho khách hàng, nhất là trong thương mại điện tử đang có những lo ngại về lộ thông tin cá nhân” - Thủ tướng yêu cầu.
| Bốn ông lớn ngân hàng đồng loạt giảm lãi suất cho vay Tại hội nghị, bốn ngân hàng thương mại nhà nước cho biết bắt đầu từ ngày 10-1-2019 sẽ giảm lãi suất để hỗ trợ các doanh nghiệp vay vốn thuộc lĩnh vực ưu tiên. Bốn ngân hàng này gồm: Vietcombank, BIDV, Agribank và VietinBank. Đây là những ngân hàng giảm lãi suất đầu tiên trong năm 2019. Ông Trịnh Ngọc Khánh, Chủ tịch Hội đồng thành viên Agribank, cho hay sẽ giảm thêm 0,5% lãi suất cho vay đối với năm đối tượng ưu tiên bao gồm cả cho vay trung và dài hạn, dù trên thực tế, việc giảm lãi suất cho vay sẽ làm giảm lợi nhuận hàng ngàn tỉ đồng của ngân hàng. Còn tổng giám đốc VietinBank, ông Lê Đức Thọ, cho biết với mức giảm lãi suất thêm 0,5%, ngân hàng này sẽ giảm lợi nhuận khoảng 700 tỉ đồng. Ông Nghiêm Xuân Thành, Chủ tịch Hội đồng quản trị Vietcombank, cũng chia sẻ các lĩnh vực ưu tiên được vay với lãi suất giảm. Cụ thể, các khoản vay ngắn hạn tại Vietcombank sẽ giảm lãi suất thấp hơn 0,5% với mức quy định trần của NHNN cho năm lĩnh vực ưu tiên. Như vậy, các khoản vay ngắn hạn sẽ có lãi suất tối đa 6%/năm. Việc giảm lãi suất sẽ áp dụng cho các khoản vay đang còn dư nợ và khoản vay mới từ năm 2019. Bên cạnh đó, Vietcombank giảm đồng loạt 0,5%/năm trong năm 2019 đối với các khoản vay trung và dài hạn VND hiện tại của doanh nghiệp. |
