Thời gian qua, hoạt động “tín dụng đen” diễn ra tại nhiều tỉnh, thành trên cả nước, gây ảnh hưởng lớn tới tình hình an ninh trật tự. Bộ Công an đã có hàng loạt chỉ đạo, yêu cầu công an các địa phương tập trung giải quyết tình trạng trên.
“Tín dụng đen” còn lôi kéo cả những cán bộ từng công tác trong ngành công an nhưng thoái hóa, biến chất. Ảnh minh họa: TTO
“Tín dụng đen” giống như cướp ngày
Theo Bộ Công an, “tín dụng đen” là hình thức cho vay, đi vay hoặc huy động vốn với lãi suất vượt mức lãi suất cho vay mà Nhà nước hay pháp luật quy định, được thực hiện bởi các cá nhân, nhóm người hoặc tổ chức kinh doanh dịch vụ tài chính, thường gắn với hành vi đòi nợ, chiếm đoạt tài sản trái pháp luật.
Những người hoạt động “tín dụng đen” thường hoạt động núp dưới vỏ bọc là các cơ sở kinh doanh, hội nhóm như: cơ sở cầm đồ, kinh doanh dịch vụ đòi nợ thuê, công ty tài chính, các tổ chức tín dụng hoạt động biến tướng dưới mọi hình thức (khuyến mãi, hoa hồng, huy động vốn để đầu tư, ủy thác đầu tư trái phiếu với lãi suất cao)….
Thống kê chưa đầy đủ, trong khoảng 4 năm gần đây, trên toàn quốc xảy ra khoảng 7.624 vụ phạm tội liên quan đến “tín dụng đen” (56 vụ giết người, 398 vụ cố ý gây thương tích, 629 vụ cướp tài sản, 836 vụ cưỡng đoạt tài sản…), trong đó có khoảng 170 vụ lừa đảo, lạm dụng liên quan đến việc huy động vốn với lãi suất cao, với số tiền chiếm đoạt lên đến hàng nghìn tỉ đồng (vỡ nợ dây chuyền).
Cũng theo báo cáo chưa đầy đủ, hiện tại lực lượng Cảnh sát hình sự đã rà dựng và đang quản lý hơn 200 băng nhóm, với gần 2.000 người hoạt động có tổ chức về lĩnh vực cho vay lãi nặng, đòi nợ thuê.
Thời gian qua, “tín dụng đen” có chiều hướng khá phức tạp; hoạt động của các cơ sở cầm đồ, kinh doanh tài chính diễn ra tấp nập hầu hết ở các địa phương, kể cả những vùng sâu, vùng xa, vùng dân tộc thiểu số.
Đáng lưu ý, hoạt động của các đối tượng hình sự gốc Bắc di chuyển vào Nam, Tây Nguyên và những nơi có chủ trương thành lập đặc khu kinh tế, “tín dụng đen” đang len lỏi đến cả vùng nông thôn và được ví như “cướp ngày” gây bất ổn trong xã hội.
Lực lượng công an bắt các đối tượng trong một đường dây "tín dụng đen" tại Gia Lai. Ảnh: PLO
Lôi kéo cả cán bộ công an biến chất
Phương thức thủ đoạn hoạt động của “tín dụng đen” thường là phát, dán tờ rơi, lập các website, sử dụng mạng xã hội, sử dụng số thuê bao không đăng ký chính chủ đăng tin, gửi tin nhắn quảng cáo vay tiền không cần gặp mặt, không cần thế chấp, thủ tục đơn giản, cấp tiền ngay, với số tiền vay từ 1 triệu đến vài chục triệu đồng….
Nếu các con nợ không trả đúng hẹn, những người cho vay thường sử dụng nhân viên hoặc thuê các đối tượng hình sự tổ chức các hình thức đòi nợ như đe dọa, khủng bố tinh thần, ném chất bẩn, đặt vòng hoa, quan tài, sử dụng sim rác để đe dọa, hủy hoại tài sản, cố ý gây thương tích, làm nhục người khác, gây rối tại nơi ở, nơi kinh doanh của con nợ…
Những hành vi này hầu hết chưa xử lý được về hình sự song lại gây sự sợ hãi, hoang mang bất an, lo lắng, mất uy tín cho nạn nhân và gia đình, gây bức xúc cho quần chúng nhân dân xung quanh. Nhiều nạn nhân bị các đối tượng khống chế, đe dọa nhưng không dám tố cáo, không hợp tác, cung cấp tài liệu với cơ quan Công an.
Đặc biệt là số các đối tượng trong các công ty có chức năng đòi nợ thuê được Nhà nước cấp phép hoạt động, thực chất là không ít các băng, nhóm tội phạm núp bóng công ty, doanh nghiệp.
Các đối tượng còn lôi kéo cả những cán bộ từng công tác trong ngành (công an, viện kiểm sát, tòa án…) thoái hóa, biến chất, đã nghỉ hưu để tham gia tư vấn hoạt động cho vay và đòi nợ.
Thậm chí, các đối tượng còn ăn mặc lịch sự mang giấy giới thiệu đến Công an cấp cơ sở đề nghị phối hợp để thực hiện hành vi đòi nợ, nhưng thực tế lại sử dụng đối tượng lưu manh, côn đồ để thực hiện.
"Tín dụng đen" cũng được lãnh đạo Bộ Công an đề cập tới trong cuộc họp báo tổng kết công tác năm 2018 vừa qua.
Chỉ đạo lực lượng toàn quốc mở cao điểm
Bộ Công an cho biết sẽ tham mưu, đề xuất Ban Chỉ đạo 138/CP của Chính phủ chỉ đạo, kiểm tra, đôn đốc, hướng dẫn các bộ, ngành, đoàn thể, UBND các tỉnh, TP trực thuộc Trung ương phối hợp đấu tranh với tội phạm và vi phạm pháp luật liên quan đến “tín dụng đen”.
Chỉ đạo Công an các tỉnh, TP chủ động đề xuất UBND cấp tỉnh chỉ đạo các cơ quan thành lập tổ công tác liên ngành do lực lượng công an chủ trì, thường xuyên tổ chức kiểm tra hành chính các cơ sở cầm đồ, cho vay, kinh doanh tài chính, dịch vụ đòi nợ và các cơ sở kinh doanh khác có biểu hiện hoạt động cho vay lãi nặng, đòi nợ thuê (kể cả có phép và không phép).
Rà soát các ngành nghề thường bị các đối tượng hoạt động “tín dụng đen” lợi dụng, núp bóng hoạt động, dễ phát sinh các loại tội phạm và vi phạm pháp luật, đánh giá tác động ảnh hưởng đến công tác đảm bảo an ninh, trật tự, đề xuất Chính phủ sửa đổi, bổ sung danh mục ngành nghề kinh doanh có điều kiện về an ninh, trật tự.
Chỉ đạo toàn lực lượng Công an mở các đợt cao điểm tấn công, trấn áp tội phạm trên phạm vi toàn quốc để đấu tranh quyết liệt các loại tội phạm, vi phạm pháp luật liên quan đến “tín dụng đen” gắn với đấu tranh, triệt xóa các đường dây đánh bạc, tổ chức đánh bạc, lừa đảo chiếm đoạt tài sản thông qua các hình thức huy động vốn, tham gia hụi, họ, biêu, phường, triệt phá các băng nhóm tội phạm có tổ chức, tội phạm sử dụng công nghệ cao, sử dụng vũ khí quân dụng, núp bóng doanh nghiệp để hoạt động…
