Bộ Tư pháp sẽ phải trình xin ý kiến Chính phủ (dự kiến tại phiên họp tháng 8) về vấn đề này.
Hai luồng quan điểm
Theo Phó Vụ trưởng Vụ Pháp luật hình sự - hành chính Nguyễn Văn Hoàn, hiện đang có hai luồng quan điểm.
Theo luồng quan điểm thứ nhất, với phạm vi của Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của BLHS và với thời gian hạn hẹp, phải bảo đảm tiến độ trình Quốc hội (QH) vào kỳ họp thứ hai (tháng 10-2016), đồng thời BLHS 2015 có liên quan mật thiết với ba bộ luật, luật đang lùi hiệu lực thi hành thì chỉ nên tập trung sửa đổi, bổ sung những điều khoản có lỗi kỹ thuật mà không thể giải thích hoặc hướng dẫn được. Nếu không sửa những điều khoản này thì sẽ ảnh hưởng tới việc bảo đảm áp dụng thống nhất pháp luật, không đáp ứng được yêu cầu đấu tranh phòng, chống tội phạm cũng như ảnh hưởng đến quyền và lợi ích hợp pháp của người phạm tội. Những vấn đề khác như sai sót về kỹ thuật nhưng không ảnh hưởng đến nội dung quy định hoặc có thể giải thích, hướng dẫn được thì chưa nên đặt vấn đề sửa.
Đối với các vấn đề liên quan đến chính sách nói chung thì không nên đặt vấn đề sửa vì chưa được thực tiễn kiểm nghiệm, hơn nữa có thể dẫn đến việc phải sửa đổi, bổ sung các bộ luật, luật đang lùi hiệu lực thi hành cùng BLHS 2015. Tuy nhiên, đối với một số quy định về chính sách cụ thể trong một số điều luật mà chưa bảo đảm tính chặt chẽ, chưa thể hiện tính nhất quán hoặc thấy trước khả năng sẽ không phù hợp với thực tiễn, không đáp ứng được yêu cầu đấu tranh phòng, chống tội phạm thì cần đề xuất sửa đổi.
Ông Hoàn cho biết dự thảo đang thể hiện theo quan điểm này.
Luồng quan điểm thứ hai lại cho rằng không nên hạn chế phạm vi sửa đổi, bổ sung BLHS 2015. Tinh thần chung là qua rà soát, nếu phát hiện thấy có vấn đề bất cập, chưa hợp lý thì cần nghiên cứu để sửa. Đây là quan điểm của tổ công tác liên ngành. Tuy nhiên, ông Hoàn nhận xét trong thời gian ngắn, đề xuất này khó thực hiện được.
Điều khoản có lỗi kỹ thuật không thể giải thích hoặc hướng dẫn sẽ được tập trung sửa vì ảnh hưởng đến quyền và lợi ích hợp pháp của người phạm tội. Ảnh minh họa: H.YẾN
Cơ hội để sửa toàn diện
Theo ông Hoàng Anh Tuyên (Trưởng phòng Pháp luật hình sự - Vụ Pháp chế và Quản lý khoa học, VKSND Tối cao), nghị quyết của QH lùi thời hiệu thi hành BLHS 2015 nhưng không ấn định là lùi đến khi nào. “Nhiều ý kiến cho rằng đây là cơ hội để không chỉ sửa sai sót mà còn sửa cả những quy định không có tính khả thi, không vận dụng được trong thực tiễn. Nếu vì áp lực thời gian mà phạm vi sửa đổi có hạn thì e rằng luật sửa đổi sẽ khó tránh khỏi tiếp tục có sai sót” - ông Tuyên nói.
Đại tá Đoàn Tất Kỉnh (Phó Cục trưởng Cục C44 - Văn phòng Cơ quan CSĐT, Bộ Công an) cũng đề nghị “sai đâu thì sửa đó”, bao gồm cả những sai sót về kỹ thuật, nội dung lẫn những điều khoản chưa rõ, nếu không công tác điều tra, truy tố, xét xử rất vướng. “Bấy giờ đề nghị giải thích luật thì chờ lâu lắm” - ông Kỉnh góp ý.
Theo GS-TS Trần Ngọc Đường, việc sửa BLHS 2015 khi đạo luật này chưa có hiệu lực thi hành khác với việc sửa các luật trước đó. “Dự án luật này được đưa vào Chương trình xây dựng luật và pháp lệnh tại kỳ họp thứ hai QH khóa XIV. Tôi hiểu là phải theo quy trình làm luật hai kỳ chứ không phải quy trình một kỳ. Nếu là hai kỳ, tôi đề nghị cần tiếp tục rà soát vì vẫn còn nhiều ý kiến cho rằng BLHS 2015 còn nhiều chỗ chưa thống nhất” - ông Đường đề nghị.
Nguyên Thứ trưởng Bộ Tư pháp Hoàng Thế Liên cho biết dự án BLHS 2015 ban đầu định làm trong ba kỳ nhưng QH sau đó muốn thông qua trong nhiệm kỳ QH khóa XIII nên rút xuống còn hai kỳ. “Dù vậy, quá trình chuẩn bị xây dựng dự án BLHS 2015 rất bài bản, công phu. Khi trình Chính phủ thì không nhiều ý kiến thế này đâu. Ra đến QH, đại biểu QH có nhiều ý kiến, tổ tiếp thu “tháo ra lắp lại” nên mới phát sinh ra nhiều vấn đề thế này” - ông Liên lý giải.
Cũng theo ông Liên, đặt vấn đề rà soát, đánh giá lại BLHS 2015 cần phải làm bài bản, công phu. “Không phải cơ quan này bảo bất cập là bất cập, không bất cập là không bất cập. Bất cập này mọi người đều phải nhìn thấy và công nhận, sau đó được cơ quan có thẩm quyền thừa nhận và đồng ý sửa” - ông Liên nêu quan điểm cá nhân.
| Ba nội dung chính được tập trung sửa đổi Việc sửa đổi, bổ sung một số điều của BLHS 2015 lần này liên quan đến 93 điều của BLHS, gồm 12 điều thuộc phần Những quy định chung và 81 điều thuộc phần Các tội phạm, trong đó có 45 điều chỉnh lý về kỹ thuật và 48 điều sửa đổi về nội dung quy định trong điều luật, tập trung vào ba nội dung chính: 1. Sửa đổi, bổ sung một số điều khoản của BLHS nhằm khắc phục những bất cập về các mức định lượng, mức hình phạt trong các khung của một số điều luật: - Sửa đổi, bổ sung các quy định về mức định lượng trong các khung của một số điều luật nhằm bảo đảm sự nối tiếp giữa các mức định lượng trong các khung, tránh chồng chéo, trùng lặp, gây khó khăn cho việc xử lý tội phạm. - Sửa đổi, bổ sung các quy định về mức hình phạt trong các khung của một số điều luật để bảo đảm sự phân hóa rõ, hợp lý mức độ trách nhiệm giữa các trường hợp phạm tội khác nhau. 2. Sửa đổi, bổ sung một số điều khoản của BLHS liên quan đến yếu tố cấu thành của một số tội phạm để phù hợp với thực tiễn, đáp ứng yêu cầu đấu tranh phòng, chống tội phạm. 3. Sửa đổi, bổ sung một số điều khoản thuộc phần Những quy định chung của BLHS: - Sửa đổi, bổ sung một số quy định liên quan đến người chưa thành niên phạm tội. - Sửa đổi, bổ sung một số quy định liên quan đến pháp nhân thương mại phạm tội nhằm tạo thuận lợi cho việc áp dụng trên thực tế. - Sửa đổi, bổ sung Điều 54 về quyết định hình phạt dưới mức thấp nhất của khung hình phạt được áp dụng nhằm tạo linh hoạt trong việc áp dụng quy định này, đồng thời phù hợp với thực tiễn. |
