Về sai sót của BLHS 2015: Ban Bí thư yêu cầu kiểm điểm, rút kinh nghiệm

Ban Cán sự Đảng Chính phủ, Đảng đoàn Quốc hội (QH) vừa yêu cầu các cơ quan chuyên môn rà soát lại các đầu mối liên quan trong việc để xảy ra hàng loạt sai sót trong BLHS 2015. Trên cơ sở đó sẽ tổ chức kiểm điểm, làm rõ trách nhiệm cá nhân, tập thể cũng như rút kinh nghiệm cho công tác xây dựng pháp luật.

Lỗi vô ý và quy trình lập pháp

Đây là bước triển khai theo chỉ đạo tuần trước của Ban Bí thư Trung ương Đảng về kiểm điểm, rút kinh nghiệm công tác xây dựng pháp luật trong việc xây dựng BLHS. Ban Nội chính Trung ương, Ủy ban Kiểm tra Trung ương sẽ phối hợp với các nhánh bên Nhà nước trong cuộc kiểm điểm này.

Các nguồn tin cho biết việc kiểm điểm, xử lý trách nhiệm đã được đặt ra ngay từ khi Đảng đoàn QH có báo cáo chính thức với Bộ Chính trị về các sai sót trong BLHS 2015, trước cả khi việc bầu cử đại biểu QH, bầu, phê chuẩn các chức danh nhà nước được tiến hành. Tuy nhiên, tại thời điểm đó, QH đặt ưu tiên hàng đầu là phải nhanh chóng tìm ra phương án, giải pháp sửa sai.

Một nguồn tin cho biết đánh giá ban đầu là ở đây chỉ có lỗi vô ý, thuộc về trách nhiệm của từng cá nhân có liên quan tới từng khâu, từng bước của quy trình xây dựng văn bản quy phạm pháp luật. Ngoài ra, sai sót này còn có thể có nguyên nhân từ quy trình lập pháp, lề lối, phương pháp làm việc, hạn chế trong công tác phối hợp… Do đó, kết quả kiểm điểm này nhiều khả năng không ảnh hưởng nhiều tới nhân sự đã được kiện toàn.

Sai sót của BLHS 2015 kéo theo phải lùi thời điểm thi hành các luật, bộ luật liên quan. Ảnh: Internet

Nhiều khâu, nhiều đơn vị

Việc xây dựng BLHS 2015 liên quan đến nhiều đơn vị. Ở khâu soạn thảo là ban soạn thảo do Bộ Tư pháp làm trưởng ban với các thành viên đến từ Bộ Công an, Bộ Quốc phòng, TAND Tối cao, VKSND Tối cao.

Khi trình sang QH thì Ủy ban Tư pháp chủ trì thẩm tra, sau đó là chủ trì việc lấy ý kiến, tiếp thu, giải trình với đại biểu. Ngoài ra còn có vai trò quan trọng mang tính chỉ đạo, định hướng của Ủy ban Thường vụ QH và trách nhiệm rà soát kỹ thuật lập pháp của Ủy ban Pháp luật. Trong quá trình này còn có giai đoạn lấy ý kiến nhân dân và tiếp thu, giải trình việc lấy ý kiến nhân dân mà Bộ Tư pháp là đầu mối quan trọng.

“Mỗi khâu, mỗi công đoạn đều có cơ quan chủ trì. Nhưng để xảy ra nhiều sai sót thế này thì còn có trách nhiệm của các cơ quan phối hợp nữa. Do đó, việc kiểm điểm, rút kinh nghiệm nghiêm túc là rất cần thiết. Qua đó chúng ta sẽ chấn chỉnh công tác xây dựng pháp luật mà lâu nay vẫn còn không ít khiếm khuyết, hạn chế và chỉ bộc lộ rõ nét ở BLHS - luật áp dụng trực tiếp, không thể khắc phục được bằng văn bản hướng dẫn dưới luật. Và nếu có thể thì sửa đổi, khắc phục những bất cập thuộc về quy trình lập pháp hiện hành” - một nguồn tin bình luận.

Công bố dự thảo sửa đổi, bổ sung BLHS 2015

Liên quan đến sửa sai, Bộ Tư pháp vừa công bố tờ trình và dự thảo về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của BLHS 2015. Theo đó, chỉ tập trung sửa đổi, bổ sung những vấn đề bắt buộc phải sửa nhằm đảm bảo tính đồng bộ, nhất quán, logic trong các quy định của BLHS 2015, tạo thuận lợi cho việc áp dụng thống nhất pháp luật cũng như đảm bảo các quyền và lợi ích của người phạm tội.

Việc sửa đổi không làm thay đổi những chính sách lớn của bộ luật đã được QH khóa XIII thông qua và không đặt ra vấn đề mới dẫn đến việc sửa đổi, bổ sung các luật khác đang được lùi hiệu lực thi hành cùng BLHS 2015. Đồng thời lần sửa đổi này cần đáp ứng sát hơn yêu cầu của thực tiễn đấu tranh phòng, chống tội phạm mà chưa nhận thức đầy đủ thời điểm trước năm 2015.

Với quan điểm trên, việc sửa đổi, bổ sung một số điều của BLHS 2015 lần này liên quan đến 93 điều của BLHS, gồm 12 điều thuộc phần Những quy định chung và 81 điều thuộc phần Các tội phạm. Trong đó, có 45 điều chỉnh lý về kỹ thuật và 48 điều sửa đổi về nội dung quy định trong điều luật.