Ngày 26-3, tại Hà Nội, Hiệp hội Doanh nghiệp đầu tư nước ngoài (VAFIE) đã công bố Báo cáo thường niên FDI năm 2023, với chủ đề “Trước thách thức và cơ hội mới - Thu hút FDI chất lượng hơn, hiệu quả hơn”.
TP.HCM thu hút "đại bàng" FDI về làm tổ
Theo báo cáo, đầu tư vào lĩnh vực công nghiệp chế biến, chế tạo tiếp tục tăng mạnh. Vốn FDI đăng ký vào lĩnh vực này năm 2023 đạt 23,5 tỷ USD; chiếm tới 64,2% tổng vốn đăng ký cấp mới. So với các con số tương ứng của năm 2022 là 16,8 tỷ USD và 60,6%.
Về thứ hạng của các địa phương thu hút "đại bàng" FDI về làm tổ, TP.HCM dẫn đầu với tổng vốn đăng ký 5,85 tỷ USD. Tiếp theo là Hải Phòng, Quảng Ninh, Bắc Giang, Thái Bình. Còn Hà Nội 2 năm liền không nằm trong Top 5 về thu hút FDI.
Trong số các nước và vùng lãnh thổ đầu tư FDI vào Việt Nam năm 2023, Singapore dẫn đầu với tổng vốn đăng ký 6,8 tỷ USD chiếm 18,6%. Nhật Bản đứng thứ hai với tổng vốn đăng ký 6,6 tỷ USD, chiếm 17,9%.
Hồng Kông vươn lên vị trí thứ ba với tổng vốn đăng ký 4,7 tỷ USD; Trung Quốc đứng thứ tư với tổng vốn đăng ký FDI gần 4,5 tỷ USD.
Các khu công nghiệp - khu kinh tế tiếp tục hấp dẫn các nhà đầu tư nước ngoài với 27,7 tỷ USD vốn FDI cho năm 2023.
Về môi trường đầu tư, các tổ chức quốc tế và nhà đầu tư nước ngoài tiếp tục đánh giá cao môi trường đầu tư của Việt Nam. Theo đánh giá của KOCHAM, JETRO, EuroCham và AmCham, niềm tin của các nhà đầu tư vào Việt Nam có xu hướng tăng và lạc quan.
Tuy nhiên, các tổ chức này cũng chỉ ra những hạn chế về môi trường đầu tư mà Việt Nam cần sớm khắc phục như: Thủ tục hành chính chưa minh bạch. Thời gian thực hiện các thủ tục đầu tư vẫn còn dài làm tăng chi phí. Cơ sở hạ tầng còn những bất cập, nhất là việc ổn định cung cấp điện. Thiếu nguồn nhân lực chất lượng cao. Tiến trình chuyển đổi xanh còn chậm.
Trên cơ sở đó, Báo cáo nhấn mạnh yêu cầu phải tăng cường quán triệt và kịp thời hành động để thực hiện hiệu quả các nhiệm vụ, mục tiêu đã được đề ra tại Nghị quyết 50-NQ/TW về định hướng hoàn thiện thể chế, chính sách, nâng cao chất lượng, hiệu quả hợp tác đầu tư nước ngoài đến năm 2030.
Theo đó, cần đổi mới tư duy và hành động để thu hút FDI một cách chọn lọc, không những coi trọng quy mô mà quan trọng hơn là chất lượng và hiệu quả của dòng vốn FDI.
Giải pháp thu hút FDI trong bối cảnh mới
Báo cáo cũng đưa ra một số giải pháp giúp thu hút hiệu quả dòng vốn FDI như: tiếp tục hoàn thiện thể chế, luật pháp; sớm ban hành văn bản hướng dẫn thi hành Luật Đất đai, Luật Kinh doanh BĐS, Luật Nhà ở, thuế tối thiểu toàn cầu.
Hướng FDI vào các ngành công nghệ cao, trong đó có công nghiệp bán dẫn. Tăng cường kết nối chuỗi cung ứng của doanh nghiệp Việt Nam với các doanh nghiệp FDI, nhất là các tập đoàn xuyên quốc gia.
Đồng thời, đẩy nhanh tiến trình hiện đại hóa kết cấu hạ tầng, nhất là năng lượng, hạ tầng số, hạ tầng giao thông vận tải, thúc đẩy cải cách nền hành chính quốc gia và tăng cường đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao.
Đáng chú ý, tại Việt Nam, doanh nghiệp FDI và doanh nghiệp trong nước đã đầu tư khoảng 9 tỷ USD trong các ngành liên quan đến tăng trưởng xanh, chiếm khoảng 2% GDP với tốc độ tăng trưởng bình quân hàng năm 10-13%.
GS.TS Nguyễn Mại - Chủ tịch VAFIE, Chủ biên báo cáo cho biết, báo cáo năm nay ra đời trong bối cảnh nhiều nước phát triển thực hiện chính sách sàng lọc, hạn chế FDI vào một số ngành, lĩnh vực có liên quan đến an ninh quốc gia, khuyến khích chuyển nhà máy từ Trung Quốc về nước, về quốc gia lân cận hoặc sang nước thứ ba.
Theo đó, các hiệp định thương mại thế hệ mới đòi hỏi sản xuất và xuất khẩu sản phẩm xanh, sử dụng năng lượng mặt trời, điện gió, điện tái tạo, bảo đảm quyền lợi của người lao động về tiền lương tương ứng với năng suất lao động của mỗi người, không sử dụng lao động trẻ em, không cưỡng bức lao động, có trách nhiệm xã hội đối với cộng đồng dân cư, giảm thiểu khí phát thải nhà kính...
