Sáng 21-10, tại phiên khai mạc kỳ họp thứ 8, Quốc hội đã nghe Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội Vũ Hồng Thanh trình bày Báo cáo thẩm tra kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2024; dự kiến kế hoạch năm 2025.
Kết cấu hạ tầng giao thông, hạ tầng điện có bước đột phá mới
Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế cho rằng năm 2024, tình hình thế giới, khu vực tiếp tục diễn biến nhanh, mạnh, phức tạp, không thuận lợi.
“Vượt qua khó khăn, thách thức, kinh tế - xã hội nước ta tiếp tục xu hướng phục hồi và phát triển, đạt được nhiều kết quả quan trọng, toàn diện trên tất cả các lĩnh vực”- ông Vũ Hồng Thanh nói và cho hay dự kiến đạt và vượt 14/15 chỉ tiêu chủ yếu đề ra theo yêu cầu của Quốc hội, trong khi năm 2023 chỉ đạt và vượt 10/15 chỉ tiêu.
Đặc biệt, theo cơ quan thẩm tra, tăng trưởng kinh tế phục hồi tích cực, cả năm ước đạt khoảng 6,8-7%, vượt mục tiêu Quốc hội đề ra (6-6,5%), được các tổ chức quốc tế đánh giá tích cực về triển vọng tăng trưởng.
Kinh tế vĩ mô cơ bản ổn định, lạm phát được kiểm soát trong điều kiện tăng lương tối thiểu ở mức cao. Cùng với đó, các cân đối lớn của nền kinh tế được bảo đảm; nợ công, nợ Chính phủ, bội chi được kiểm soát, thấp hơn nhiều so với chỉ tiêu đã được Trung ương, Quốc hội cho phép.
Thị trường tài chính, tiền tệ cơ bản ổn định; lãi suất cho vay bình quân đối với các giao dịch phát sinh mới của các ngân hàng thương mại tiếp tục có xu hướng giảm.
“Kết cấu hạ tầng giao thông, hạ tầng điện có bước đột phá mới”- ông Vũ Hồng Thanh nhấn mạnh và thông tin việc hoàn thành đưa vào khai thác thêm 109km đường cao tốc, nâng tổng chiều dài đường bộ cao tốc cả nước đến nay lên hơn 2.021 km. Đồng thời, khánh thành dự án 500kV mạch 3 Quảng Trạch - Phố Nối sau hơn 6 tháng thi công.
Tình trạng cán bộ, công chức, viên chức thôi việc vẫn diễn ra
Dù vậy, bên cạnh những thành tựu cơ bản nêu trên, cơ quan thẩm tra cho rằng tình hình kinh tế - xã hội nước ta năm 2024 còn đối diện với một số khó khăn, thách thức. “Ủy ban Kinh tế đề nghị quan tâm, đánh giá kỹ hơn một số vấn đề”- ông Vũ Hồng Thanh nói.
Đáng chú ý, cơ quan thẩm tra cho rằng công tác lập và thực hiện Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh vẫn còn một số hạn chế, bất cập. Cải cách thủ tục hành chính còn một số tồn tại; vẫn còn các quy định, thủ tục hành chính chậm được sửa đổi, gây khó khăn cho doanh nghiệp, người dân.
“Lãng phí còn diễn ra khá phổ biến, dưới nhiều dạng thức khác nhau, đã và đang gây ra nhiều hệ lụy cho phát triển”- báo cáo thẩm tra nêu.
Ngoài ra, theo cơ quan thẩm tra, việc giải quyết hồ sơ hoàn thuế giá trị gia tăng cho doanh nghiệp, hoàn thuế thu nhập cá nhân cho người dân còn chậm.
Cơ quan thẩm tra cũng đánh giá công tác lập và thực hiện Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh vẫn còn một số hạn chế, bất cập. Ủy ban Kinh tế chỉ rõ hồ sơ đề nghị xây dựng một số luật chưa bảo đảm chất lượng, yêu cầu, chưa đầy đủ theo đúng quy định; việc gửi hồ sơ dự án, dự thảo đến Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Quốc hội nhiều trường hợp chưa bảo đảm thời gian theo quy định.
Cạnh đó, tính gối đầu của Chương trình cho năm tiếp theo thấp dẫn đến việc phải bổ sung nhiều dự án vào Chương trình, một số dự án trình bổ sung sát với kỳ họp Quốc hội gây không ít khó khăn, bị động cho công tác nghiên cứu, thẩm tra, cho ý kiến của các cơ quan của Quốc hội, Đại biểu Quốc hội.
“Có ý kiến đề nghị Chính phủ đánh giá việc xây dựng, ban hành một luật sửa nhiều luật cũng như ban hành Nghị quyết không phải là quy phạm nhưng có chứa quy phạm pháp luật”- theo báo cáo thẩm tra.
Cơ quan thẩm tra cũng cho rằng công tác cải cách thủ tục hành chính còn một số tồn tại như: thủ tục hành chính trên một số lĩnh vực còn nhiều rào cản, đặc biệt là lĩnh vực liên quan đến đất đai, quản lý tài chính, đầu tư công, y tế, giáo dục…
Việc kết nối, khai thác Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư trong giải quyết thủ tục hành chính vẫn còn bộc lộ vướng mắc, bất cập. Tình trạng trễ hẹn trong giải quyết và trả kết quả giải quyết hồ sơ vẫn còn xảy ra ở các cấp hành chính.
Một số cơ chế, chính sách, quy định, thủ tục hành chính vẫn chậm được sửa đổi, còn phiền hà, gây khó khăn cho doanh nghiệp, người dân. “Có ý kiến đề nghị Chính phủ đánh giá làm rõ hơn công tác cải cách thể chế tạo thuận lợi cho hoạt động sản xuất, kinh doanh”- theo cơ quan thẩm tra.
Báo cáo thẩm tra cũng đánh giá tâm lý sợ sai, sợ trách nhiệm chưa được xử lý dứt điểm, kỷ luật, kỷ cương có lúc có nơi còn chưa nghiêm; tình trạng cán bộ, công chức, viên chức thôi việc vẫn diễn ra.
Hoàn thiện các quy định về quản lý, sử dụng tài sản công
Liên quan đến dự kiến Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2025, cơ quan thẩm tra bổ sung, nhấn mạnh một số nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu. Trong đó, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế lưu ý việc đổi mới mạnh mẽ công tác xây dựng, hoàn thiện và thực thi pháp luật.
“Xây dựng pháp luật phải xuất phát từ thực tiễn, lấy người dân, doanh nghiệp làm trung tâm, chủ thể, kịp thời tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, khơi thông nguồn lực, giải quyết, khắc phục điểm nghẽn, mở rộng không gian, tạo đà cho phát triển”- ông Vũ Hồng Thanh nói.
Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế cũng lưu ý cần thường xuyên đánh giá hiệu quả, chất lượng chính sách sau ban hành để kịp thời điều chỉnh bất cập, mâu thuẫn, giảm thiểu thất thoát, lãng phí các nguồn lực. Cùng với đó, rà soát, bổ sung các quy định về cơ chế quản lý, các định mức kinh tế - kỹ thuật không còn phù hợp với thực tiễn phát triển của đất nước.
“Hoàn thiện các quy định xử lý hành vi lãng phí; các quy định về quản lý, sử dụng tài sản công; thể chế trong ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số, tạo sự đồng bộ trong chuyển đổi để giảm thiểu lãng phí”- ông Vũ Hồng Thanh nói.
Cơ quan thẩm tra cũng cho rằng cần đẩy mạnh phân cấp, phân quyền gắn với phân bổ nguồn lực, với phương châm “địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm, địa phương hưởng”.
