Vĩnh biệt PGS-TS Lê Tiến Dũng: ‘Từ nay hết những vỗ về...'
THANH NHÃ
“Người học văn chương quan trọng nhất là phát hiện mới. Cứ dũng cảm tranh luận vì lý luận văn học không có một chiều và thầy không phải đúng hết. Viết ngược lại những gì trong giáo trình bằng luận cứ, luận điểm thuyết phục thì điểm cao”.
Đó là bài học về sự hoài nghi khoa học, phản biện khoa học mà nhiều thế hệ sinh viên may mắn được học thầy PGS-TS Lê Tiến Dũng (giảng viên ĐH KHXH&NV TP.HCM) nhớ mãi.
PGS-TS Lê Tiến Dũng. Ảnh: NGUYỄN TÝ
Ngày 10-4, người thầy lãng tử, tài hoa với phong cách giảng dạy hút hồn cùng giọng Quảng Bình dịu dàng ấy đã đi vào cõi thiên thu, để lại bao niềm tiếc thương…
Non 20 năm trước, đám sinh viên khoa văn chúng tôi thích nhất là được ngồi uống cà phê với thầy cô của trường. Chỉ vì ở đó chuyện văn chương thú vị hơn nhiều lần các bài giảng trên giảng đường. Và thầy Lê Tiến Dũng là một trong những người thầy có thể dạy văn ở bất kỳ đâu.
Thầy có thể vừa uống cà phê, vừa ngắm một dàn mồng tơi bên bờ kênh Thị Nghè rồi cắc cớ hỏi: “Tại sao chỉ có giậu mồng tơi xíu xiu mà ông Nguyễn Bính không dám nhảy qua với cô hàng xóm?”. Tôi tếu táo thưa: “Do ổng nhát gái nên đổ thừa bờ giậu mong manh!”.
Thầy khen hai chữ “đổ thừa” khá duyên dáng, rồi thưởng cho tôi cuốn giáo trình do chính thầy là tác giả, không quên dặn thêm: “Phôtô cho các bạn cùng học để đỡ tốn tiền”.
PGS-TS Lê Tiến Dũng với học trò - nhà báo Nguyễn Tý. Ảnh: BNT
Khi dạy lý luận văn học, thầy có đề cập đến những chức năng, những “tính” của văn chương mang đầy trọng trách nặng nề của nhiều nhà lý luận như chức năng giáo dục, thẩm mỹ… Có lần, cũng ở quán cà phê, tôi can đảm hỏi thầy sao văn chương phải “cõng” những thứ ấy để người đọc mệt mỏi và sinh viên ít hứng thú, trong khi chắc gì khi viết tác giả đã nghĩ đến những điều cao siêu đến vậy.
Thầy xoay ly cà phê trong tay, nói nhẹ: “Cái ly để đựng đồ uống là chức năng chính, còn lại, nó có thể chụp một con ruồi, hoặc làm cái chặn giấy trên bàn làm việc, thậm chí bọn du côn còn dùng làm hung khí đánh nhau. Thầy không bao giờ đúng tất cả”.
Kết thúc môn học, thầy ra đề rất… nghiệt: “Anh chị hãy trình bày vấn đề mình tâm đắc. Sinh viên được sử dụng tài liệu thoải mái”. Tôi viết bài thi không đồng tình với các nhà phê bình văn học trong nước đương đại đánh giá Truyện Kiều của Nguyễn Du hay các vở kịch của W. Shakespeare còn hạn chế này nọ. Tôi đề cao tính giải trí và đem cả phim Mỹ vào so sánh…
Yên tâm vì điểm kém, tôi không bận tâm đến kết quả, đến khi nhận bảng điểm tôi mới biết điểm số mình cao nhất lớp. Thầy đã tôn trọng ý kiến của một sinh viên hồn nhiên, non nớt như tôi, miễn sao ý kiến ấy được kiến giải bằng lập luận chặt chẽ, thuyết phục...
Tác phẩm cuối cùng của PGS-TS Lê Tiến Dũng. Ảnh: NGUYỄN TÝ
Thầy Lê Tiến Dũng yêu thương sinh viên như con nhưng ông khó tính theo kiểu rất… Quảng Bình. Nhiều sinh viên thi rớt, tìm tới nhà xin điểm, thầy không ngần ngại mắng cho mấy câu rồi đuổi về.
Rồi nhiều sinh viên ra trường chưa có việc làm tới gặp thầy cà phê, tìm lời khuyên. Bao giờ thầy cũng gần gũi lắng nghe rồi giới thiệu những công việc phù hợp. Không ít trong số sinh viên xưa giờ đã là nhà báo nổi tiếng ở các tòa soạn hoặc là nhà giáo giỏi ở các trường trong thành phố. Cửa nhà thầy luôn rộng mở, cho cả những đứa học trò bất đắc chí tìm tới để được vỗ về…
Đẹp trai, tài hoa, lãng tử và tận tâm với văn chương nhưng bốn lần tai biến đã quật ngã thầy! Trước lúc về cõi thiên thu, thầy còn kịp in được cuốn sách cuối cùng Nghĩ về văn chương đất Phương Nam, chu toàn đám cưới cho cô con gái…
Được học thầy Lê Tiến Dũng là may mắn trong đời. Và chia tay thầy quả thật rất khó khăn!
Xin thầy yên nghỉ! Các học trò của thầy sẽ cố gắng chẳng khóc đâu nhưng họ sẽ phải sống xứng đáng với sự yêu thương và lòng bao dung của thầy!
(PLO)- Các cơ quan liên bang Mỹ như Bộ Ngoại giao, FBI,... đã yêu cầu nhân viên không trả lời tối hậu thư có nội dung khá đặc biệt của tỉ phú Elon Musk.
(PLO)- Theo Bộ trưởng Bộ Y tế, những đóng góp của mỗi thầy thuốc, mỗi cán bộ ngành y, mỗi tổ chức, đơn vị trong ngành đã góp chung vào thành công rực rỡ của ngành y tế.
(PLO)- Vụ án đại gia Lê Thanh Thản lừa dối khách hàng: Cư dân không đồng tình với kết quả định giá; Lập trình viên bị bắt giữ, bị nhổ 14 chiếc răng và ép viết phần mềm đánh bạc; Nạn nhân vụ 'tu thành tiên': Bán công ty và 3 căn nhà để mua tượng, la bàn; Khởi tố bảo mẫu giữ trẻ tự phát ở Long An về tội hành hạ người khác; Truy tìm nam thanh niên cướp 10 kg thịt bò ở Long An.
(PLO)- Tại Việt Nam, văn hóa chạy bộ ngày càng được lan tỏa mạnh mẽ nhờ sự chung tay của những thương hiệu lớn cùng nhiều giải chạy quy mô thu hút hàng chục nghìn vận động viên tham gia.
(PLO)- Sự việc xảy ra tại sân cỏ nhân tạo Hưng Phương, huyện Yên Mô, Ninh Bình được người dân ghi lại cảnh nhóm thanh niên đang đá bóng thì bị “đầu gấu” vào sân dí dao lôi đi, bắt quỳ xin lỗi sau khi thượng cẳng chân, hạ cẳng tay...
(PLO)- Tiệm mì gói 1.000 đồng (Bình Dương) phục vụ từ thứ 2 đến thứ 7 hàng tuần, bất kỳ ai cũng có thể ghé để thưởng thức những tô mì thơm ngon, nóng hổi.
(PLO)- Từ 1-3, Bộ Nội vụ còn 22 đơn vị, trong đó có 18 tổ chức hành chính giúp Bộ trưởng thực hiện chức năng quản lý Nhà nước và bốn đơn vị sự nghiệp công lập.
(PLO)- Tổng Bí thư Tô Lâm đã nêu ra sáu thách thức của ngành y và 12 nhiệm vụ trọng tâm quan trọng cần thực hiện thời gian tới, tại buổi thăm và làm việc với Bộ Y tế.
(PLO)- Rạng sáng 23-2, hơn 12.000 vận động viên (VĐV) đã chính thức tranh tài ở 4 cự ly 5km, 10km, 21km và 42km của giải chạy đêm VPBank VnExpress Marathon Ho Chi Minh City Midnight (VVMM).
(PLO)- Bồ Công Anh là mô hình một cửa đầu tiên tại Việt Nam hỗ trợ toàn diện từ y tế, tâm lý, pháp lý đến tái hòa nhập cộng đồng cho phụ nữ, trẻ em bị bạo lực, xâm hại.
(PLO)- Có khoảng 250 cán bộ, người lao động của các đơn vị thuộc bộ đóng chân trên địa bàn TP Cần Thơ; lãnh đạo, người dân phường Thới Bình, quận Ninh Kiều, tham gia hiến máu.
(PLO)- Cuộc thi “Vì nụ cười trẻ em” và chiến dịch “Chắp cánh ước mơ cho trẻ khuyết tật” được phát động nhằm nâng cao nhận thức, kêu gọi hỗ trợ trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt.
(PLO)- Lớp dạy chạy bộ miễn phí của anh Nguyễn Văn Long diễn ra vào mỗi sáng chủ nhật tại khu đô thị Vạn Phúc, TP Thủ Đức (TP.HCM) đã giúp các em nhỏ rèn luyện sức khoẻ, tạo không gian gắn kết với ba mẹ nhiều hơn.
(PLO)- Từ những bỡ ngỡ ban đầu khi xa quê hương, nhiều sinh viên Lào, Campuchia ở TP.HCM đã tìm thấy mái ấm thứ hai nhờ sự quan tâm, sẻ chia của những người mẹ Việt Nam.