Ồn ào giải thưởng Hội Nhà văn: Có mua giải, chạy giải?

Chuyện bắt đầu ồn ào khi ngày 30-12-2017, ban chấp hành Hội Nhà văn TP.HCM chính thức công bố Giải thưởng Hội Nhà văn TP.HCM 2017 với kết quả, trong đó có tặng thưởng cho tập thơ Thơ trắng của tác giả La Mai Thi Gia và tập thơ Nghi lễ của ánh sáng của tác giả Lê Tuân. 

Một số tác phẩm đã nhận Giải thưởng Hội Nhà văn TP.HCM 2017.

Nhiều nhà văn, nhà thơ, thậm chí nhiều thành viên ở Hội đồng thơ của giải thưởng này đã phản ứng khá nặng nề vì có thông tin tập Thơ trắng của La Mai Thi Gia không được quá bán số phiếu bầu của Hội đồng nên không được đưa vào danh sách chấm giải. Cạnh đó, tập Nghi lễ của ánh sáng của Lê Tuân cũng không có tên trong danh sách tác phẩm chấm giải lại... bỗng dưng xuất hiện và đoạt giải.

“Cần trả lại bầu không khí sinh hoạt lành mạnh của Hội"

Nhà thơ Trần Hữu Dũng.

Sau nhiều dư luận ồn ào, bức xúc trên mạng, sáng 5-1, nhà Trần Hữu Dũng, Phó chủ tịch Hội đồng thơ Giải thưởng Hội Nhà văn TP.HCM, đã có ý kiến chính thức như sau:

“Sau cuộc họp Hội đồng thơ vào tháng 12-2017, tôi nhận được nhiều cú điện thoại trách móc, chửi bới vì cho rằng tôi bỏ phiếu không công tâm, không chính xác. Các thành viên khác trong Hội đồng thơ cũng bị “tai nạn” tương tự, thậm chí đâm ra nghi ngờ lẫn nhau vì khi kết thúc cuộc bỏ phiếu, cả Hội đồng thơ nhất trí không loan báo ra ngoài vì còn Ban chấp hành Hội Nhà văn TP.HCM họp quyết chung cuộc.

Nay tôi xin tường thuật vắn tắt cuộc họp để rộng đường dư luận. Có 24 đơn xin vào hội, anh Phan Hoàng đề nghị chỉ chọn 8 người để bảo đảm chất lượng hội viên. Tôi chấp hành, trước đó tôi chọn 12 người, đành loại đi 4. Đây là điều băn khoăn, day dứt vì sợ mình quá khắt khe mà bỏ sót anh chị nào thì rất đáng tiếc.

Còn giải thưởng thơ năm 2017 có 18 tác giả tham dự, sau nhiều lần thảo luận, đề xuất cả hội đồng nhất trí chọn ra 5 tác giả nổi trội để bỏ phiếu: Tôn Nữ Thu Thủy, Lê Mai Thi Gia, Nguyễn Thanh Long, Trương Nam Chi, Dạ Thy. Kết quả: Tôn Nữ Thu Thủy đạt 4/5 phiếu, Nguyễn Thanh Long 3/5, Lê Mai Thi Gia 2/5, Trương Nam Chi 1/5, Dạ Thy 1/5. Lần nầy tôi chỉ bỏ 1 phiếu cho chị Tôn Nữ Thu Thủy vì nghĩ đây là tác phẩm nổi trội nhất trong số các tác giả dự thi. Biên bản do Khánh Chi ghi, tôi kiểm phiếu, Phan Hoàng còn lưu giữ tất cả phiếu bầu để tiện việc kiểm tra về sau. Hội đồng thơ nhất trí chọn 2 tác giả số phiếu quá bán đưa lên Ban chấp hành Hội xét duyệt.

Như vậy tập Thơ Trắng của La Mai Thi Gia, Nghi lễ của ánh sáng của Lê Tuân không nằm trong danh sách đưa lên Ban chấp hành Hội Nhà Văn TP xét duyệt. Vì sao hai tập thơ được tặng thưởng, xin nhường câu trả lời cho Ban chấp hành Hội Nhà Văn TP, chỉ lấy làm tiếc vì kết quả của Hội đồng thơ đưa lên không được tôn trọng đúng mực, nên bị một số hội viên gọi là Hội đồng Mù. Lâu nay có nhiều dư luận không hay về việc “chạy” vào Hội, “chạy giải thưởng “làm mất không khí đoàn kết, gây ghi ngờ giữa các thành viên Ban chấp hành Hội. 

Thiển nghĩ, cần chấm dứt những dư luận rân ran không tốt, lan truyền gây mất đoàn kết nội bộ, hội viên nào có chứng cớ xác thực, minh bạch, nên gửi đơn trực tiếp cho phòng PA 83, Sở Công An thành phố điều tra, để trả lại bầu  không khí sinh hoạt lành mạnh của Hội Nhà Văn TPHCM”.

Người nói bình thường - tôn trọng, người nói không

Sáng 5-1, PV Pháp Luật TP.HCM đã trao đổi với những người trong cuộc. Nhà thơ Trần Hữu Dũng đã xác nhận lại ý kiến của mình đã đăng trên mạng.

Nhà văn Trần Nhã Thụy – thành viên ban chung khảo Giải thưởng Hội Nhà văn TP.HCM và là thành viên ban chấp hành Hội Nhà văn TP.HCM, nêu ý kiến: “Các thành viên hội đồng chuyên môn của giải thưởng làm công việc chuyên môn của họ, ban chấp hành Hội rất tôn trọng. Hội đồng chuyên môn của giải thưởng hiểu cách nào đó chỉ như là ban giám khảo vòng sơ khảo.

Giải thưởng còn có ban giám khảo vòng chung khảo và có ý kiến của ban chấp hành Hội Nhà văn TP.HCM phê duyệt kết quả. Hội đồng chung khảo thì cũng đọc, cũng chấm như ban giám khảo vòng sơ khảo thôi. Vấn đề là gu đọc mỗi người mỗi khác. Tôi nghĩ rằng nếu lập ra hội đồng chuyên môn thì cần chấp nhận gu thẩm mỹ của họ”.

Nhà văn Trần Nhã Thụy.

Nhà thơ, nhà phê bình văn học Lê Thiếu Nhơn – thành viên Hội đồng thơ Giải thưởng Hội Nhà văn TP.HCM 2017, thẳng thắn: "Hai tập thơ đã bị loại ở Hội đồng thơ mà lại được tặng thưởng thì hơi buồn cười. Hội đồng chung khảo có quyền phủ quyết hội đồng sơ khảo nhưng không thể đưa ra kết quả khác, nhất là thơ có tính đặc thù rất cao. Hội đồng chung khảo gồm cả những người không mấy am tường về thơ thì không nên dài tay kiểu ngạo mạn như vậy.

Nhà thơ - nhà phê bình Lê Thiếu Nhơn.

Hội đồng chung khảo có thể đề xuất những tập thơ khác (như sự phát hiện) chứ không thể đem tập thơ đã rớt ở sơ khảo để trao giải – như sự bề trên. Việc đề xuất cũng không hoàn toàn đơn giản, vì tác phẩm được đột ngột đề xuất phải tạo được dư luận xã hội gây chú ý. Đề xuất vu vơ chỉ là sự lạm quyền ngây ngô và vô lối”.

Nhà thơ Phan Ngọc Thường Đoan

Là nhà thơ tên tuổi, có uy tín trong giới văn chương cả nước, nhà thơ Phan Ngọc Thường Đoan cho rằng: “Việc tặng thưởng cho hai tập thơ đã bị hội đồng chuyên môn thơ đánh rớt, không có trong danh sách đưa lên chấm giải rất là vô lý. Đó còn là sự rất không tôn trọng hội đồng thơ, trong đó bốn người đánh rớt hai tập thơ đã được bất thình lình trao giải đều là những người có uy tín trong giới thơ ca, văn chương. Tại sao lại lập ra một hội đồng chuyên môn về thơ rồi không tôn trọng họ. Vậy lập ra hội đồng chuyên môn để làm gì”.

Hiện trên mạng xã hội đang tồn tại rất nhiều bức xúc và câu hỏi về việc có hay không chuyện “chạy giải”, “mua giải” ở Giải thưởng Hội Nhà văn TP.HCM 2017. PV Pháp Luật TP.HCM đã có cuộc phỏng vấn nhanh Chủ tịch Hội Nhà văn TP.HCM Trần Văn Tuấn qua điện thoại nhưng ông cho biết đang ở Hà Nội.