Đó là do không quân bắn rơi, còn do cao xạ bắn rơi thì nhiều người chưa biết về sự kiện đơn vị Pháo cao xạ đầu tiên bắn rơi chiếc F105-D của Mỹ. Là cựu chiến binh thuộc tiểu đoàn đó, tôi vinh dự và may mắn được biết rõ điều này.

Tháng 12-1964, Tiểu đoàn 14 pháo cao xạ, Sư đoàn 312 được lệnh cơ động vào Quân khu 4 chiến đấu. Lúc đó, Quân khu có Tiểu đoàn 14 pháo cao xạ, thuộc Sư đoàn 325, do đó cấp trên đã đổi tên Tiểu đoàn 14, Sư đoàn 312 thành Tiểu đoàn 12. Tháng 3-1965, Tiểu đoàn 12 nhận lệnh vào Binh trạm 1, Tuyến 1, Đoàn 559, từ đèo Mụ Giạ đến Lùm Bùm (thuộc tỉnh Khăm Muộn của nước bạn Lào) chiến đấu.

Hơn 9 giờ sáng 9-5-1965, hai chiếc F105-D từ hướng 32 (Tây Nam) bay vào, đúng vào thời điểm cả tiểu đoàn đang trực chiến bắn máy bay địch đến đánh khu vực ngã ba Lằng Khằng, sân bay Pha Nốp. Hai chiếc máy bay lượn mấy vòng, lợi dụng địa hình đỉnh núi Pa Nốp chiếc thứ nhất nâng độ cao, bổ nhào bắn một điểm xạ dài đạn 20mm xuống ngã ba Lằng Khằng. Cả tiểu đoàn nhằm thẳng vào chiếc F105-D đi đầu bổ nhào đồng loạt nổ súng. Máy bay trúng đạn, bốc cháy rơi xuống dãy núi đá cách trận địa hơn 1km. Chiếc thứ hai thấy vậy, hoảng hốt nâng độ cao bổ nhào và bắn lấy lệ rồi chuồn thẳng. Do địa hình rừng núi hiểm trở, ngày 11-5-1965, đơn vị mới tìm thấy xác chiếc F105-D và viên phi công.

Trên ngực áo viên phi công thêu chữ “P. Mactin”.Viên phi công này khoảng ngoài 30 tuổi. Anh ta nhảy dù, dù chưa kịp mở, mắc lơ lửng trên cành cây, bị gẫy chân và đã chết. Vị trí xác viên phi công cách xác máy bay khoảng 300m. Bộ đội ta đã chôn cất viên phi công trên một gò đất trong rừng cạnh đó. Xác chiếc máy bay và những tang vật gồm: Mũ phi công, 2 chiếc dù, 1 phao bơi, 1 con dao găm, một số đồ hộp, tiền đô-la, 1 la bàn, 1 khẩu súng ngắn, 2 máy vô tuyến điện thoại nhỏ xíu, 1 súng pháo hiệu và mấy quả pháo hiệu, 1 quyển sách in mẫu những lá cây rừng ăn được, thuốc chữa rắn cắn, chữa bệnh và rất nhiều lưỡi câu cá, v.v.. Tiểu đoàn đã chuyển những tang vật này lên cấp trên.

Ngày 11-5-1965, Tiểu đoàn được cấp trên thông báo: Đây là chiếc máy bay F105-D đầu tiên bị lực lượng cao xạ bắn rơi tại chỗ. Binh trạm 1 đã thưởng cho Tiểu đoàn một con bò để ăn mừng.

Sau này tìm hiểu tôi được biết, viên đại úy phi công này tên là Rô-bớc Các Uýt-tran (Robert Carl Wistrand), sinh ngày 12-8-1930, tại Niu-Yoóc (New York). Chúng tôi, những cựu chiến binh của Tiểu đoàn 12 đã cung cấp thông tin cho bộ phận MIA đi tìm hài cốt của anh ta. Phía Mỹ cho biết, hiện nay họ đã tìm thấy xương, còn chờ làm giám định ADN mới có thể kết luận chính xác được.