Cụ thể, ngày 21-2, Tổng Công ty Dầu Việt Nam (PV Oil), Công ty Dầu khí Đông Phương (Orient Oil) điều chỉnh tăng giá bán xăng là 330 đồng/lít, dầu diesel là 260 đồng/lít. Các mức giá điều chỉnh này cao hơn mức tăng tối đa quy định tại thời điểm đó đối với xăng là 23 đồng/lít và dầu diesel là 13 đồng/lít. Ngày 19-3, Công ty TNHH MTV Dầu khí TP.HCM (Saigon Petro) điều chỉnh tăng giá bán xăng là 200 đồng/lít, dầu diesel là 90 đồng/lít (cao hơn mức tăng tối đa quy định tại thời điểm đó là 11 đồng/lít xăng và dầu diesel là 19 đồng/lít).
Tuy nhiên, chiều 9-6, một lãnh đạo ban kinh doanh sản phẩm dầu của PV Oil cho biết ngày 21-2-2014, DN đã có công văn gửi Bộ Tài chính về vấn đề này. DN không có sai phạm gì về giá bán lẻ và thực hiện đúng theo quy định tính giá cơ sở và giá bán lẻ của Bộ Tài chính. Về mức vượt đưa ra ở trên, vị này giải thích rằng đây là do kỹ thuật tính toán giá bán lẻ giữa các DN. Theo đó, lâu nay Bộ Tài chính lấy giá của Tập đoàn Xăng dầu Việt Nam (Petrolimex) làm cơ sở để tính giá bán lẻ. Song tại một số thời điểm, theo yêu cầu của Bộ Tài chính, giá bán lẻ của PV Oil và một số DN khác thấp hơn Petrolimex khoảng 15-25 đồng/lít. Để tuân thủ yêu cầu của Bộ là các DN khác phải theo giá của Petrolimex thì buộc PV Oil phải tăng cao hơn để bằng Petrolimex. “Chẳng hạn ngày 21-2, Petrolimex điều chỉnh tăng giá xăng 307 đồng/lít nhưng PV Oil phải tăng gần 330 đồng/lít mới bằng được giá bán lẻ của Petrolimex là 24.510 đồng/lít. Phần chênh gần 23 đồng/lít chính là phần bù giá do PV Oil bán giá thấp hơn Petrolimex trước đó để đem lại công bằng cho các DN; giá bán lẻ đến tay người tiêu dùng vẫn đúng quy định của Bộ Tài chính” - vị này phân tích.
Đồng quan điểm, đại diện Saigon Petro cho biết việc lấy giá của Petrolimex làm giá gốc trong một thời gian dài gây thiệt thòi cho DN: “Mức chênh lệch chỉ 10-20 đồng/lít nhưng với số lượng lớn sẽ trở thành một khoản tiền rất lớn”.
Theo một chuyên gia về giá xăng dầu, việc dựa vào giá bán lẻ của Petrolimex làm căn cứ điều chỉnh giá bán lẻ trong nước sẽ không tạo ra sự cạnh tranh về giá bán lẻ trên thị trường. Bởi để cạnh tranh trên thị trường, một số DN đã quyết định mức giá bán lẻ xăng dầu khác nhau, thậm chí thấp hơn giữa các DN. Điều này sẽ làm cho các DN giảm giá bán cho người tiêu dùng bị thiệt hại trong các lần điều chỉnh sau, gây nên sự không bình đẳng, cạnh tranh trong kinh doanh xăng dầu. Nhằm khắc phục bất cập này, dự thảo nghị định mới về xăng dầu đã quy định giá bán lẻ hiện hành là giá cơ sở của kỳ trước liền kề nhằm thống nhất chung một mức giá điều hành, không phụ thuộc vào giá bán lẻ của bất kỳ DN đầu mối nào.
TRÀ PHƯƠNG