Chính thức kháng nghị vụ án Huỳnh Văn Nén

Ngày 24-10, viện trưởng VKSND Tối cao đã ký kháng nghị giám đốc thẩm vụ án Huỳnh Văn Nén. Theo đó, viện trưởng VKSND  tối cao quyết định kháng nghị một phần bản án hình sự sơ thẩm số 96/2000/HSST của TAND tỉnh Bình Thuận, đề nghị TAND Tối cao xem xét vụ án theo hướng hủy phần tội danh giết người và cướp tài sản đối với Huỳnh Văn Nén, giao hồ sơ về cấp sơ thẩm để điều tra lại theo thủ tục chung.

Ông Nén là người bị quy kết đã giết bà Lê Thị Bông ở xã Tân Minh, Hàm Tân (Bình Thuận) để cướp tài sản và bị TAND tỉnh Bình Thuận kết án chung thân về các tội giết người, cướp tài sản và hủy hoại tài sản.

Ở tuổi 52, ông Nén đã ngồi tù hơn 14 năm, nhiều hơn ông Nguyễn Thanh Chấn ở tỉnh Bắc Giang bốn năm. Ông hiện vẫn đang chấp hành án tại Trại giam Z30A của Bộ Công an ở tỉnh Đồng Nai.

Ông Nén còn là người từng bị oan trong vụ án “vườn điều” vụ án oan kinh điển nổi tiếng cả nước, từng được viết thành sách nhưng ông chưa được minh oan. Với kháng nghị này có khả năng ông sẽ được minh oan và là người độc nhất vô nhị trong lịch sử tố tụng Việt Nam: Bị kết án oan đến hai lần, trong hai vụ án khác nhau.

Cùng lúc “phá” được hai vụ án

Như vậy sau 16 năm, vụ án giết người, cướp của từng gây chấn động ở xã Tân Minh, Hàm Tân (Bình Thuận) đã chính thức được lật lại.

Lật lại hồ sơ, đêm 23-4-1998, bà Lê Thị Bông ở xã Tân Minh bị hung thủ đột nhập vào nhà dùng dây dù siết cổ chết tại chỗ và cướp đi chiếc nhẫn một chỉ vàng 24K. Ngay sau đó, Công an tỉnh Bình Thuận đã khởi tố vụ án và cử điều tra viên Cao Văn Hùng tiến hành điều tra.

Thời điểm trên người nào ở xã Tân Minh cũng đều biết Huỳnh Văn Nén là kẻ tưng tửng, suốt ngày lê la ngoài chợ, ai kêu gì làm nấy để kiếm tiền cơm rượu. Sau vụ án mạng nói trên xảy ra, trong khi cơ quan điều tra (CQĐT) chưa tìm ra hung thủ, rượu vô Nén thường vỗ ngực cho rằng chính mình là người đã giết bà Bông. Không ngờ lời nói đùa của kẻ say xỉn lại trở thành “manh mối” quan trọng để người ta vin vào và “nhanh chóng phá án”.

Gần một tháng sau ngày nạn nhân bị giết, ông Nén bị khởi tố, bắt giam. Sau này tại tòa, ông Nén khai rằng điều tra viên Cao Văn Hùng đã đánh đập, mớm cung, ép cung nhiều ngày liền để buộc Nén phải khai nhận tội.

Sau khi ông Nén nhận giết bà Bông, điều tra viên Cao Văn Hùng thừa thắng xông lên, tiếp tục buộc Nén phải khai nhận đã cùng với gia đình bên vợ giết chết bà Dương Thị Mỹ trong vụ án “vườn điều” đã xảy ra năm năm trước đó.

Để thoát án tử hình, theo mớm cung của điều tra viên, Nén khai một mạch chín người trong gia đình vợ mình tham gia giết người trong vụ án “vườn điều”. Từ lời khai này, ba thế hệ trong một gia đình gồm chín người và cả Nén bị truy tố và kết án. tại thời điểm vừa phá xong hai vụ án, điều tra viên Cao Văn Hùng đã được khen thưởng về thành tích phá hai vụ án giết người nghiêm trọng.

Sau này, cả chín người này đều được minh oan, riêng Nén đang phải ngồi tù trong vụ án bà Bông thì chẳng ai đoái hoài gì đến chuyện xin lỗi, bồi thường, còn hung thủ trong vụ án “vườn điều” mãi đến nay vẫn chưa ló dạng.

Ông Huỳnh Văn Nén tại phiên tòa sơ thẩm năm 2000 của TAND tỉnh Bình Thuận kết án ông tù chung thân. Ảnh: PHƯƠNG NAM

Điều tra sơ sài, thiếu căn cứ khoa học

Trở lại vụ án bà Bông, trong bản kháng nghị, viện trưởng VKSND Tối cao cho rằng đây là vụ án không quả tang, quá trình điều tra, xét xử đối với Nén về hai tội giết người, cướp tài sản có nhiều thiếu sót, vi phạm. Cụ thể: CQĐT không thu giữ được số vật chứng như sợi dây dù Nén khai dùng siết cổ bà Bông, ổ khóa nhà bà Bông và một chỉ vàng 24K của nạn nhân. Các sợi dây thu giữ trong quá trình điều tra không liên quan đến sợi dây Nén khai dùng siết cổ nạn nhân. CQĐT không lấy lời khai của chị Hồng (con bà Bông) để làm rõ cách buộc môtơ nhằm thực nghiệm lại cách thức cắt, vị trí cắt dây.

Theo viện trưởng VKSND tối cao, khám nghiệm hiện trường thu được hai loại dấu chân. Tại sân gần hiên nhà chính có dấu bàn chân phải dài 23 cm, rộng 9 cm, rộng gót 4,5 cm. Trên mặt ghế salon trong nhà có ba vết dấu chân kích thước dài 22 cm, rộng bàn chân 8,5 cm, rộng gót 4 cm. Ngày 12-5-2000, CQĐT đưa ghế salon của gia đình nạn nhân đến trại giam để Nén đứng lên ghế. Kết quả thu được dấu chân của Nén dài 22,5 cm, rộng bàn 8,5 cm, rộng gót 4 cm. Theo giải thích của CQĐT thì khó tiến hành giám định so sánh được giữa dấu vết bàn chân thu của Nén và dấu vết bàn chân thu tại hiện trường do có nhiều yếu tố tác động nên kích thước bàn chân có thể bị sai lệch.

Bản án sơ thẩm căn cứ vào các dấu chân để lại hiện trường, kết quả so sánh kích thước dấu chân nhưng không tiến hành xác định được sự đồng nhất giữa dấu chân để lại hiện trường và dấu chân của Nén (như so sánh khoảng cách và chiều dài các ngón chân, so sánh về diện tích, khoảng cách các mu bàn chân, so sánh về các vân trong lòng bàn chân…). Thế nhưng án sơ thẩm lại giải thích “do có nhiều yếu tố tác động nên kích thước có thể bị sai lệch” để xác định đó là dấu chân của Nén. Viện trưởng VKSND tối cao nhận định việc giải thích này là không có cơ sở khoa học.

“Kịch bản” tồi so với hiện trường vụ án

Theo viện trưởng VKSND Tối cao, các lời khai nhận tội ban đầu của Nén đều không phù hợp với hiện trường, biên bản khám nghiệm tử thi. Các lời khai nhận tội sau không thống nhất, mâu thuẫn với nhau, mâu thuẫn với lời khai của một số nhân chứng như về cách thực hiện hành vi giết bà Bông.

Ban đầu, Nén khai dùng tay bóp cổ, lời khai sau Nén khai vòng dây qua cổ từ phía sau siết cổ bà Bông. Có lời khai Nén vòng dây qua cổ rồi giật mạnh làm bà Bông ngã ngửa, sau đó mới dùng dây siết xuống cổ bà Bông. Nhiều lời khai Nén khai giết bà Bông ở nhà dưới nhưng tại lời khai ban đầu lại khai giết bà Bông ở nhà trên nhưng không phủ chăn (mền) lên xác bà Bông sau khi giết. Nén khai sau khi gây án không tắt đèn trong nhà nhưng con gái của nạn nhân khai về nhà thấy đèn tắt nên mở. Nén khai không lục lọi đồ vật trong nhà bà Bông nhưng khi con gái nạn nhân về thấy trong nhà có xáo trộn ở các vị trí, nệm giường của chị bị kéo lệch, cửa tủ giường bị mở…

Về khoảng thời gian sau khi giết bà Bông thì Nén đi đâu, làm gì vẫn chưa được làm rõ. Về dấu vết trên cơ thể người bị hại, CQĐT chưa làm rõ được cơ chế hình thành vết thương. Đáng chú ý bản án sơ thẩm mô tả khi Nén vào bếp thì thấy bà Bông đang ngủ trong khi cáo trạng lại thể hiện khi Nén vào nhà bà Bông đang giũ giường ngủ. Theo viện trưởng VKSND Tối cao, tòa cấp sơ thẩm kết án Nén về tội giết người, cướp tài sản là chưa đủ căn cứ vững chắc.

Đặc biệt, ngày 16-8-2000, VKSND tỉnh Bình Thuận đã thay đổi cáo trạng ký trước đó (ngày 27-7-2000) nhưng bản án sơ thẩm lại căn cứ vào cáo trạng cũ để xét xử và cáo trạng này cũng không có trong hồ sơ. Việc xét xử là vi phạm nghiêm trọng BLTTHS.

Ngoài ra đơn của phạm nhân Nguyễn Phúc Thành tố giác người khác giết chết bà Bông chứ không phải Huỳnh Văn Nén là nguồn tin tố giác tội phạm nhưng chưa được điều tra làm rõ.