Chiều 27-6, Quốc hội (QH) đã thông qua Luật Công nghiệp quốc phòng, an ninh và động viên công nghiệp với 464/464 đại biểu có mặt biểu quyết tán thành.
Luật Công nghiệp quốc phòng, an ninh (CNQP, AN) và động viên công nghiệp được Quốc hội thông qua có 7 chương, 86 điều, hiệu lực thi hành từ 1-7-2025.
Bổ sung quy định để phù hợp với Luật Đấu thầu
Trình bày báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật, ông Lê Tấn Tới, Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng, An ninh, cho biết có ý kiến cho rằng Luật Đấu thầu chỉ cho phép chỉ định thầu đối với gói thầu cần bảo vệ bí mật nhà nước, do đó Luật này cần có quy định đặc thù về việc lựa chọn nhà thầu đối với chương trình, dự án đầu tư, mua sắm vật tư cho sản xuất CNQP, AN có nội dung được xác định mức độ Tối mật.
Tiếp thu ý kiến của đại biểu (ĐB) QH, Ủy ban Thường vụ (UBTV) QH đã bổ sung nội dung “đàm phán, ký kết hợp đồng tiếp nhận chuyển giao công nghệ, liên doanh, liên kết với đối tác nước ngoài” và chỉnh lý một số nội dung cho phù hợp với Luật Đấu thầu.
Đồng thời, bổ sung quy định về giá vũ khí trang bị kỹ thuật, phương tiện kỹ thuật nghiệp vụ được xác định theo quy định của pháp luật khi áp dụng phương pháp định giá chung có nội dung đặc thù; quy định về thực hiện chỉ định nhà cung cấp và áp dụng hình thức đàm phán giá đối với việc mua sắm sản phẩm mẫu, vật tư, bán thành phẩm đặc chủng phục vụ sản xuất quốc phòng, an ninh cho phù hợp với quy định.
Cũng có ý kiến đề nghị rà soát quy định tại khoản này cho phù hợp, chặt chẽ, tránh cách hiểu chỉ ưu tiên phân bổ nguồn lực dự toán ngân sách nhà nước thuộc lĩnh vực quốc phòng, an ninh cho nhiệm vụ sản xuất quốc phòng, an ninh.
Về nội dung này, UBTVQH cho hay dự thảo Luật quy định mang tính chính sách, định hướng chung tạo nguồn lực cho CNQP, AN, nhằm xây dựng Quân đội nhân dân, Công an nhân dân cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại.
Tuy nhiên, để tránh cách hiểu việc ngân sách Nhà nước được phân bổ cho Bộ Quốc phòng, Bộ Công an chỉ ưu tiên cho CNQP, công nghiệp an ninh cao hơn các nhiệm vụ khác, tiếp thu ý kiến đại biểu QH, UBTVQH đề nghị QH cho bỏ cụm từ “của Bộ Quốc phòng, Bộ Công an”; đồng thời bỏ từ “hoạt động” tại tên Điều như dự thảo Luật trình QH thông qua.
Chính phủ quy định chi tiết việc sử dụng Quỹ CNQP, AN
Một trong những nội dung khác đáng chú ý, QH đã đồng ý thành lập Quỹ CNQP, AN. Theo đó, đây là quỹ tài chính nhà nước ngoài ngân sách, được thành lập ở Trung ương, do Chính phủ quản lý. Quỹ này để hỗ trợ triển khai thực hiện các nhiệm vụ cấp bách, có tính mới, rủi ro cao hoặc nghiên cứu, chế tạo vũ khí trang bị kỹ thuật có ý nghĩa chiến lược, phương tiện kỹ thuật nghiệp vụ đặc biệt.
Nguồn tài chính của quỹ gồm hỗ trợ từ ngân sách Nhà nước; nguồn vốn hợp pháp được cấp có thẩm quyền quyết định; nguồn trích lập từ lợi nhuận sau thuế trong hoạt động sản xuất, kinh doanh của cơ sở công nghiệp quốc phòng nòng cốt; đóng góp tự nguyện của tổ chức, cá nhân trong nước, ngoài nước; nguồn tài chính hợp pháp khác.
Nguyên tắc hoạt động của Quỹ CNQP, AN là không vì mục đích lợi nhuận và được quản lý, sử dụng đúng mục đích, đúng pháp luật, kịp thời, hiệu quả.
Chính phủ sẽ quy định chi tiết việc thành lập, quản lý, phân bổ và sử dụng Quỹ CNQP, AN.
Về vấn đề này, Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng, An ninh Lê Tấn Tới cho hay có ý kiến đại biểu QH đề nghị bổ sung việc Chính phủ quy định việc phân bổ Quỹ CNQP, AN. Định kỳ hằng năm, Chính phủ báo cáo Quốc hội về kết quả hoạt động và việc quản lý sử dụng quỹ.
Nêu quan điểm của UBTVQH, ông Lê Tấn Tới lưu ý Quỹ CNQP, AN là quỹ tài chính Nhà nước ngoài ngân sách và phải tuân thủ đầy đủ các quy định về chế độ báo cáo theo luật Ngân sách nhà nước.
“UBTVQH đề nghị QH không bổ sung nội dung trên trong dự thảo luật” - ông Lê Tấn Tới nói.
Giảm áp lực cho ngân sách Nhà nước
Về quản lý nguồn lực tài chính cho công nghiệp quốc phòng, an ninh, theo Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng, An ninh, có ý kiến đại biểu QH đề nghị nghiên cứu, bổ sung quy định về cơ chế tăng vốn điều lệ trực tiếp từ nguồn trích lại lợi nhuận sau thuế của doanh nghiệp công nghiệp quốc phòng, doanh nghiệp công nghiệp an ninh hoặc các nguồn huy động hợp pháp khác. Việc này nhằm giảm áp lực cho ngân sách nhà nước hoặc nghiên cứu bổ sung quy định tăng vốn điều lệ từ Quỹ CNQP, AN.
Ông Lê Tấn Tới cho rằng dự thảo luật quy định lợi nhuận sau thuế được sử dụng để trích các quỹ theo quy định, trong đó có Quỹ CNQP, AN và các nhiệm vụ gắn với nghiên cứu, sản xuất sản phẩm mới, công nghệ cao và bù đắp chi phí nghiên cứu không thành công.
“Việc tăng vốn điều lệ của doanh nghiệp là cơ sở công nghiệp quốc phòng nòng cốt phải thực hiện theo quy định của Luật Quản lý, sử dụng vốn nhà nước đầu tư vào hoạt động sản xuất, kinh doanh tại doanh nghiệp” - ông Lê Tấn Tới nói và đề nghị QH cho giữ như dự thảo luật để bảo đảm tính trọng tâm, khả thi của việc trích lợi nhuận sau thuế.
Ngoài ra, quá trình thảo luận, một số ý kiến đại biểu QH đề nghị quy định về việc cho phép chuyển nguồn trong trường hợp ngân sách mua sắm, sản xuất vũ khí, trang bị kỹ thuật có ý nghĩa chiến lược, phương tiện kỹ thuật nghiệp vụ đặc biệt thực hiện theo hình thức giao nhiệm vụ đặt hàng đã đấu thầu nhưng chưa thực hiện được hoặc chưa sử dụng hết.
Tiếp thu ý kiến, UBTVQH đề nghị cho bổ sung quy định này vào dự luật trình QH thông qua. Theo đó, luật quy định ngân sách mua sắm, sản xuất sản phẩm vũ khí trang bị kỹ thuật có ý nghĩa chiến lược, phương tiện kỹ thuật nghiệp vụ đặc biệt nếu chưa sử dụng hết thì được phép chuyển nguồn đến khi nghiệm thu, thanh lý hợp đồng hoặc kết thúc nhiệm vụ.
