Động đất và sóng thần ở Nhật: Hơn 190 người nhiễm phóng xạ

Phóng xạ phát tán hẹp

Theo thông tin chính thức từ Cơ quan An toàn hạt nhân Nhật và Cơ quan Quyền lực an toàn hạt nhân quốc tế, vụ nổ tại nhà máy điện hạt nhân Fukushima số 1 của Nhật ở mức nguy hiểm cấp 4 trong thang bảy cấp quốc tế.

So với tai nạn hạt nhân ở đảo Three Miles thuộc Pennsylvania (Mỹ) năm 1979 ở mức nguy hiểm cấp 5, vụ nổ của Nhật ở mức thấp hơn nên mức độ phát tán phóng xạ cũng sẽ hẹp hơn và chỉ mang tính cục bộ.

Ngay tại hiện trường nhà máy Fukushima số 1 phát nổ, chỉ người dân trong bán kính 20 km mới di tản. Hơn nữa vụ nổ này chỉ là nổ lớp bên ngoài chứ không phải nổ từ trong nhà lò hạt nhân nên chỉ rò rỉ phóng xạ ra bên ngoài chứ không phát tán xa.

Hãng tin Kyodo (Nhật) đưa tin trong ngày 13-3 có thêm 190 người nhiễm phóng xạ trên mức cho phép từ nhà máy Fukushima số 1. Hôm 12-3 chỉ có ba ca.

Lực lượng phòng vệ cứu hộ tại tỉnh Miyagi. Ảnh: Reuters

Một Chernobyl thứ hai?

Ngày 13-3, Cơ quan Năng lượng nguyên tử quốc tế thông báo tình trạng khẩn cấp đã được ban bố tại nhà máy điện hạt nhân thứ hai ở Nhật (nhà máy điện hạt nhân Onagawa).

Trong cuộc họp báo khẩn cấp sáng cùng ngày, Chánh Văn phòng Nội cácYukio Edano thông báo hơi nước có phóng xạ từ lò phản ứng số 3 (nhà máy Fukushima số 1) có thoát ra nhưng Công ty Tokyo Electric Power đã sử dụng nước biển và acid boric để bơm vào làm mát lò và mức phóng xạ đã giảm.

Hai nhà máy Fukushima số 1 và số 2 đều có mỗi nhà máy ba lò phản ứng bị hỏng hệ thống làm mát.

Các chuyên gia hạt nhân của Mỹ đều tỏ ra lo ngại. Nhà vật lý Ken Bergeron nhận xét tại nhà máy Fukushima số 1, cấu trúc bảo vệ phóng xạ chắc chắn hơn ở Chernobyl nhưng lại mỏng manh hơn ở đảo Three Miles, do đó khó dự báo điều gì sẽ xảy ra ^(*).

Ông Peter Bradford, nguyên giám đốc Ủy ban Giám sát hạt nhân Mỹ, nhận định tình hình tương tự như Chernobyl có thể xảy ra. Ông Joseph Cirincione phụ trách Quỹ Ploughshraes nhận xét nguyên tố caesium có trong hơi nước thoát ra cho thấy phản ứng hợp nhất hạt nhân từng phần đang diễn ra. Ông cũng trách cứ chính phủ Nhật đã cung cấp thông tin không đầy đủ và mâu thuẫn.

Tuy nhiên, người phát ngôn Hiệp hội Hạt nhân thế giới Ian Hore-Lacy phát biểu lạc quan hơn rằng nguy cơ hợp nhất hạt nhân hay nổ hạt nhân đang giảm từng giờ cho đến lúc các thanh hạt nhân lạnh lại.

Người dân xếp hàng nhận lương thực ,thực phẩm sau trận động đất ở Shiogama, tỉnh Miyagi ngày 13-3. Ảnh: AFP-TTXVN

Sắp động đất 7 độ Richter?

Ngày 13-3, nhật báo Yomiuri (lớn nhất ở Nhật) đã đăng bài bình luận chỉ trích chính phủ Nhật đã phản ứng quá chậm.

Lúc nhà máy Fukushima số 1 bị nổ, phóng xạ đã rò rỉ nhưng chính phủ vẫn khẳng định mức phóng xạ rất thấp. Thời gian đi đến quyết định mất năm giờ sau vụ nổ. Sau cùng chính phủ phải thừa nhận có xảy ra hợp nhất hạt nhân.

Bản đồ sóng thần lan tỏa sang châu Mỹ.

10.000 người chết theo công bố của cảnh sát Nhật ngày 13-3. Hàng chục ngàn người vẫn mất tích. 200.000 người trong bán kính 20 km từ hai nhà máy Fukushima số 1 và số 2 đã sơ tán. Phóng xạ phát tán trong không khí nhưng không có gì cho thấy phát tán với số lượng lớn. Việc này cơ bản khác với tai nạn ở Chernobyl. Thủ tướng Nhật NAOTO KAN tuyên bố ngày 13-3

Tính đến ngày 13-3 đã có 275 dư chấn xảy ra sau động đất. Cơ quan Khí tượng Nhật cho biết cường độ động đất mạnh tới 9 độ Richter chứ không phải 8,9 độ. Cùng ngày, Đại sứ quán Pháp tại Nhật đã yêu cầu công dân Pháp tránh xa vùng Kantô ở ngoại ô Tokyo vì Cơ quan Khí tượng Nhật dự báo động đất mạnh 7 độ sẽ xảy ra. Khả năng này chính xác 70% trong ba ngày và 50% trong những ngày sau đó.

Thủ tướng Nhật Naoto Kan đã chỉ thị tăng số binh sĩ cứu hộ từ 50.000 lên 100.000 quân.Đây là một trong những chiến dịch cứu hộ, cứu nạn quy mô nhất lịch sử Nhật.

HOÀNG DUY - ĐĂNG KHOA - GIA NGUYÊN (Theo Kyodo News, AFP, Reuters, AP)

^(*) Thảm họa rò rỉ hạt nhân xảy ra ở Chernobyl (Ukraine) năm 1986 và trên đảo Three Miles ở Pennsylvania (Mỹ) năm 1979.