Tránh cài cắm câu chữ để bẫy doanh nghiệp

Sáng 28-2, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Mai Tiến Dũng chủ trì cuộc họp giữa Tổ công tác của Thủ tướng với lãnh đạo các bộ, cơ quan liên quan đến công tác kiểm tra chuyên ngành đối với hàng hóa xuất nhập khẩu và rà soát, cắt giảm, bãi bỏ điều kiện kinh doanh (ĐKKD) còn bất cập, chồng chéo.

Việc cắt giảm phải thực chất

Bộ trưởng Mai Tiến Dũng cho hay trong việc cắt giảm danh mục hàng hóa phải kiểm tra chuyên ngành, Bộ Công Thương đã được Thủ tướng khen ngợi, đánh giá cao. Bộ này vừa qua đã tham mưu cho Chính phủ ban hành Nghị định số 75 sửa nhiều nghị định, cắt giảm 675 ĐKKD.

Đây là vấn đề được Thủ tướng rất quan tâm chỉ đạo, yêu cầu các bộ phải gương mẫu cắt bỏ các giấy phép con, các ĐKKD gây khó khăn cho doanh nghiệp (DN), làm giảm năng lực cạnh tranh của DN, tiến tới cắt giảm chi phí chính thức và phi chính thức.

“Việc cắt giảm, sửa đổi và bãi bỏ phải thực chất chứ không sửa đổi, bãi bỏ theo kiểu cơ học, không mang tính sửa câu chữ, không mang tính bỏ cái nọ, mọc cái khác” - Bộ trưởng nhấn mạnh.

Cũng theo ông Dũng, liên quan đến vấn đề kiểm tra chuyên ngành đối với hàng hóa xuất nhập khẩu, năm 2017, Tổ công tác đã kiểm tra bốn cuộc với các bộ và đã có sự chuyển biến rất tốt của một số bộ, ngành. Tuy nhiên, một số bộ có đưa ra vấn đề về cắt giảm các thủ tục chuyên ngành nhưng chưa có giải pháp cụ thể và thể chế hóa nên chưa thực hiện được.

Về ĐKKD, Bộ trưởng cho biết dù đã liên tục được rà soát nhưng đến nay thực tế vẫn còn khá nhiều ĐKKD được quy định chung chung, không rõ ràng, thiếu cụ thể, khó xác định như đưa ra cụm từ “phải phù hợp”, “phải đủ”, “phải sạch sẽ”, “phải thuận tiện”, “phải có trình độ tay nghề tốt”, “phải có đạo đức tốt”…

“Chúng ta cứ nêu ra cụm từ chung chung như vậy rất khó khăn cho đơn vị thực hiện. Lượng hóa vấn đề này như thế nào. Tốt thì rất tốt nhưng tốt thế nào. Cao thì cao 1,7 m hay 1,85 m, chưa biết cao bao nhiêu. Vậy thì tránh việc trong ĐKKD, chúng ta cài cắm câu chữ để bẫy DN, không nên. DN nói là rất nhiều câu từ thế này đôi khi chúng tôi bị bẫy. Nếu thích, vui vẻ thì qua, mà không thích, không vui thì bắt luôn cũng được” - Bộ trưởng nêu thực tế.

Bộ trưởng, Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Mai Tiến Dũng: “Việc cắt giảm, sửa đổi và bãi bỏ phải thực chất chứ không sửa đổi, bãi bỏ theo kiểu cơ học; sửa câu chữ..”. Ảnh: Đ.MINH

Bộ trưởng, Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Mai Tiến Dũng đang chủ trì cuộc họp. Ảnh: ĐỨC MINH

“Đừng xem là thành tích vĩ đại”

Nêu ý kiến sau đó, Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam Trần Đình Thiên cho rằng việc đề xuất để bỏ nhiều nhưng thực sự bỏ và triển khai trên thực tế thế nào để cho DN được hưởng lợi là cả vấn đề. “Do vậy, ngoài việc các bộ tự đề xuất ra thì phải chuyển sang cắt giảm thực sự, từ cắt giảm thực sự chuyển sang ban hành các điều kiện thực thi để xã hội có thể chuyển hóa được” - ông Thiên nhận xét.

Ông Thiên cũng đánh giá trong những việc đã làm, phần đưa các sản phẩm ra khỏi danh mục kiểm tra là tốt hơn nhưng cắt giảm thủ tục hành chính rất chậm, hầu như chưa đáng kể, chỉ một số bộ làm được. “Tại sao lại chậm, ở đây có vấn đề gì về lợi ích không? Có câu chuyện thủ tục hành chính không tốt vẫn được duy trì hay không?” - ông Thiên nói.

Cạnh đó, viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam cũng nêu vấn đề về sự phối hợp của các bộ, ngành với địa phương, “tránh việc đá bóng lên đá bóng xuống”.

“Tôi đi địa phương nhiều, có tình trạng trên trải thảm đẹp lắm nhưng dưới lại “rải đinh” nhiều. Đến tỉnh nào cũng nói kiên quyết phải nhổ từng cái đinh một, nhổ đến cái đinh cuối cùng nhưng đinh đóng rồi khó nhổ lắm và còn phụ thuộc trên có cho nhổ đinh hay không. Chúng ta cứ hì hục gỡ những cái do chúng ta tạo ra và coi đó là thành tích vĩ đại thì không được. Không làm được là nguy hiểm, còn làm được là bình thường. Phải làm được” - ông Thiên nói.

TS Nguyễn Đình Cung, Viện trưởng Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương (CIEM), cho hay kết quả đạt được là rất tích cực nhưng chưa đều. Có bộ rất nhanh, rất tốt như Bộ Công Thương đã bãi bỏ được hơn 600 ĐKKD nhưng còn phần lớn đang dừng lại ở “có phương án”. Một bộ phận khác mới dừng lại ở “ý tưởng” chứ chưa có phương án cụ thể...

“Ở đâu lãnh đạo bộ, đặc biệt là bộ trưởng quyết liệt, sát sao, có kế hoạch thì ở đó có kết quả rõ ràng, rất nhanh. Có nghĩa là các bộ trưởng vào cuộc cũng chưa đồng đều” - ông Cung nhận xét và đánh giá trong nội bộ các bộ thảo luận cũng rất gay gắt.

“Sự chần chừ trong cải cách, thay đổi ở nội bộ các bộ còn rất lớn” - ông Cung nói.