Bài báo cho biết tình trạng tảo hôn đang lan rộng ra nhiều xã của huyện Thạnh Hóa, tỉnh Long An, gây ra nhiều hệ lụy trước mắt lẫn về sau. UBND xã Thạnh An (nơi được xác định là “điểm nóng” về nạn tảo hôn) đã xử phạt nhiều gia đình (phạt tiền 200.000 đồng) nhưng số vụ vi phạm vẫn tiếp tục gia tăng.
Theo Điều 6 Nghị định 87 ngày 21-11-2001 của Chính phủ (về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực hôn nhân và gia đình), hành vi “tổ chức việc kết hôn cho người chưa đến tuổi kết hôn” có thể bị phạt cảnh cáo hoặc phạt tiền từ 50.000 đến 200.000 đồng. Người đã bị xử phạt hành chính về hành vi này mà còn vi phạm có thể bị xử lý hình sự về tội tổ chức tảo hôn theo Điều 148 Bộ luật Hình sự (BLHS) với mức phạt cảnh cáo, cải tạo không giam giữ đến hai năm hoặc bị phạt tù từ ba tháng đến hai năm. Nếu cơ quan pháp luật địa phương lưu ý xử lý theo quy định này thì có lẽ đã không có nhiều trường hợp hết gả đứa con gái này đến gả đứa con gái khác (mà cả hai chỉ mới 14, 16 tuổi) như bài báo đã phản ánh.
Riêng đối với chú rể, hành vi giao cấu với trẻ em từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi có thể bị xử lý tội giao cấu với trẻ em theo Điều 115 BLHS (với điều kiện người phạm tội đã thành niên). Mức phạt không hề nhẹ: Từ một năm đến năm năm tù, hoặc từ ba năm đến 10 năm tù (trong trường hợp làm nạn nhân có thai). Do bài báo chỉ đề cập đến tuổi của một chú rể (là 16 tuổi) nên không rõ tuổi của các chú rể khác thế nào. Nếu số chú rể còn lại đều đã thành niên thì họ có thể bị xem xét, xử lý tội này.
Còn một lưu ý nữa là cơ quan về dân số, gia đình và trẻ em; Hội Liên hiệp phụ nữ địa phương – trong phạm vi nhiệm vụ, quyền hạn của mình – có quyền yêu cầu tòa án buộc các bên chấm dứt quan hệ như vợ chồng. Bấy giờ, người cố ý duy trì quan hệ vợ chồng trái pháp luật với người chưa đến tuổi kết hôn mặc dù đã có quyết định của tòa án buộc chấm dứt quan hệ đó có thể bị phạt cảnh cáo hoặc phạt tiền từ 50.000 đến 200.000 đồng cũng theo Điều 6 Nghị định 87 nêu trên. Trường hợp đã bị xử phạt hành chính mà còn vi phạm thì đương sự có thể bị xử lý hình sự về tội tảo hôn cũng theo Điều 148 BLHS.
Xem ra, vụ việc không phải không có lối ra như cách nói của chủ tịch xã Thạnh An. Vấn đề là UBND xã phải cấp báo, các cơ quan chức năng của huyện cần áp dụng những quy định của pháp luật vào thực tiễn xử lý để cùng góp phần ngăn chặn, giảm thiểu số vụ tảo hôn “đã cấp kỳ lắm rồi” ở địa phương.
Luật sư TÔ NGỌC MINH TUẤN (Đoàn luật sư TP.HCM)
