Ngày 29-12, một máy bay Hàn Quốc chở 181 người đã lao khỏi đường băng và bốc cháy dữ dội ở sân bay Muan (Hàn Quốc) khiến 179 người thiệt mạng, theo hãng thông tấn Yonhap.
Nguyên nhân ban đầu được xác định là do máy bay va phải chim. Dưới đây là một số thông tin liên quan sự cố máy bay va phải chim và cách ứng phó, theo tờ The Conversation.
Mức độ phổ biến và tác động
Sự cố máy bay va chạm với chim đầu tiên xảy ra vào năm 1905, trên một cánh đồng ngô ở bang Ohio (Mỹ).
Ngày nay, các sự cố kiểu này xảy ra mỗi ngày và thay đổi theo mùa di cư của chim.
Sự cố máy bay va phải chim được nhắc đến nhiều nhất xảy ra vào năm 2009, khi chuyến bay của hãng hàng không US Airways va phải một đàn ngỗng Canada di cư. Sự cố xảy ra ngay sau khi máy bay cất cánh từ sân bay LaGuardia (TP New York, Mỹ).
Cả hai động cơ của máy bay đều bị hỏng, và cơ trưởng Sully Sullenberger buộc phải điều khiển máy bay hạ cánh xuống sông Hudson. Tất cả người đi trên máy bay đều an toàn.
Từ năm 2008 đến 2017, Cục An toàn Giao thông Vận tải Úc ghi nhận 16.626 sự cố máy bay va phải chim. Tại Mỹ, Cục Hàng không Liên bang (FAA) báo cáo 17.200 sự cố như vậy chỉ riêng trong năm 2022.
Tác động của sự cố máy bay va phải chim?
Theo Tổ chức Hàng không Dân dụng Quốc tế (ICAO), 90% sự cố máy bay va phải chim xảy ra gần sân bay. Thông thường, điều này xảy ra khi máy bay cất cánh, hạ cánh hoặc bay ở độ cao thấp, tương đương với tầm bay của chim.
Tác động của sự cố phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm loại máy bay. Hậu quả có thể bao gồm việc động cơ bị tắt, như đã xảy ra với chuyến bay của Virgin Australia hồi tháng 6. Động cơ máy bay trên bốc cháy khi vừa cất cánh từ sân bay Queenstown (New Zealand). Máy bay sau đó đã phải hạ cánh khẩn cấp xuống sân bay Invercargill, New Zealand. Toàn bộ 73 người trên máy bay đều an toàn.
Tuy nhiên, đối với các máy bay nhỏ, đặc biệt là máy bay động cơ đơn, sự cố va phải chim có thể gây hậu quả nghiêm trọng hơn. Từ năm 1988, đã có 262 vụ tử vong do máy bay va phải chim trên toàn cầu và 250 máy bay bị phá hủy.
Các nhà sản xuất và phi công làm gì để tránh máy bay va phải chim?
Hầu hết các sự cố va phải chim xảy ra vào sáng sớm hoặc hoàng hôn khi chim hoạt động nhiều nhất. Các phi công được huấn luyện để cảnh giác trong những thời điểm này.
Radar có thể được sử dụng để theo dõi các đàn chim. Tuy nhiên, công nghệ này chỉ có thể được sử dụng ở một số nơi, vì nó hoạt động dựa trên mặt đất và chưa có mặt ở mọi nơi trên thế giới.
Hai nhà sản xuất máy bay lớn nhất, Boeing và Airbus, đều sử dụng động cơ quạt phản lực (turbofan). Những động cơ này hoạt động bằng cách dùng cánh quạt để nén không khí trước khi pha trộn với nhiên liệu và đốt cháy để tạo ra lực đẩy cần thiết cho máy bay cất cánh.
Khi chim va vào một trong những động cơ này, nó có thể gây hư hỏng nặng cho các cánh quạt và làm động cơ bị hỏng. Để kiểm tra độ an toàn của động cơ, các nhà sản xuất thực hiện thử nghiệm bằng cách bắn một con gà đông lạnh vào động cơ đang chạy ở công suất tối đa.
Cơ quan An toàn Hàng không Dân dụng Chính phủ Úc trong hướng dẫn quản lý mối nguy hiểm động vật hoang dã đã chỉ ra những gì sân bay cần làm để giữ chim và động vật tránh xa khu vực sân bay. Một trong những phương pháp là sử dụng các vụ nổ khí nhỏ để tạo ra âm thanh giống như tiếng súng săn, nhằm xua đuổi chim khỏi khu vực gần đường băng. Ở những khu vực có mật độ chim cao, sân bay cũng có thể trồng các loại cỏ và cây không thu hút chim.
5 thảm họa máy bay va phải chim chết chóc nhất lịch sử
Trước thảm họa ở Hàn Quốc ngày 29-12, dưới đây là 5 vụ máy bay va phải chim chết chóc nhất lịch sử nhân loại, theo tờ Langley Advance Times.
5. Vào năm 2009, tại bang Louisiana (Mỹ), một con chim cắt đỏ đã đâm xuyên qua kính chắn gió của chiếc trực thăng Sikorsky S-76. Cú va chạm làm kính chắn gió vỡ, kích hoạt hệ thống dập lửa động cơ, khiến chế độ ga của trực thăng bị chậm lại và động cơ mất công suất. Vụ tai nạn khiến 8/9 người trên trực thăng thiệt mạng.
4. Tại thủ đô Paris (Pháp) năm 1995, trong lúc cất cánh, một máy bay Dassault Falcon 20 đã hút vào động cơ nhiều con chim te te, làm đứt các đường nhiên liệu và khiến một động cơ ngừng hoạt động. Một đám cháy bùng lên ở phía sau khoang hành khách và phi công mất kiểm soát khi cố gắng hạ cánh khẩn cấp. Tất cả 10 hành khách trên máy bay đều thiệt mạng.
3. Cũng trong năm 1995, tại bang Alaska (Mỹ), một chiếc Boeing E-3 Sentry của Không quân Mỹ khi cất cánh đã hút vào động cơ cả hai con ngỗng Canada. Các động cơ bắt đầu xả nhiên liệu và mất công suất, khiến máy bay giảm độ cao. Máy bay rơi vào khu rừng và phát nổ, khiến toàn bộ 24 thành viên phi hành đoàn thiệt mạng.
2. Năm 1988, tại TP Bahir Dar (Ethiopia), một đàn bồ câu vằn đã bị hút vào động cơ của một chiếc máy bay Boeing 737 khi máy bay cất cánh từ đường băng. Một trong các động cơ mất lực tức thời. Động cơ còn lại cũng hỏng ngay sau đó khi máy bay thực hiện một cuộc hạ cánh khẩn cấp. Máy bay hạ cánh xuống và bắt lửa, khiến 35 /98 hành khách thiệt mạng.
1. Năm 1960, tại TP Boston (bang Massachusetts, Mỹ), một chiếc Lockheed L-188 Electra đã bay qua một đàn chim starling (họ chim sáo) gồm 120 con ngay sau khi máy bay cất cánh, khiến tất cả bốn động cơ đều ngừng hoạt động trước khi máy bay rơi xuống cảng Boston. Thời gian từ lúc cất cánh đến khi máy bay va chạm với mặt nước chưa đầy một phút. 62/72 hành khách thiệt mạng.
