Chiều 28-10, Quốc hội tiếp tục thảo luận ở hội trường về Báo cáo của Đoàn Giám sát và dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về kết quả giám sát chuyên đề “việc thực hiện chính sách, pháp luật về quản lý thị trường bất động sản và phát triển nhà ở xã hội từ năm 2015 đến hết năm 2023”.
"Người dân không muốn đưa vụ việc lên để chủ đầu tư bị khởi tố"
Nêu ý kiến thảo luận, đại biểu (ĐB) Nguyễn Quang Huân (đoàn Bình Dương) cho rằng không nên hợp thức hoá các sai sót trước đây, không nên hình sự hoá vấn đề. Thực tế vừa qua chúng ta chuyển tám dự án sang cơ quan điều tra gây băn khoăn không ít cho cử tri.
Theo ĐB, bản chất người dân đi khiếu kiện là muốn đòi quyền lợi về nhà ở sau khi đã bỏ tiền đầu tư nhưng sau rất nhiều năm không thu được về, chứ người dân không muốn đưa vụ việc lên để sau đó chủ đầu tư bị khởi tố, hay liên luỵ đến một số lãnh đạo địa phương.
Dự án đã bị chậm, nếu lại đưa ra xét xử thì lại mất vài năm nữa, như thế nhân dân, cử tri vẫn không có đất.
“Có những người đã cống hiến cả đời, chỉ còn một hai tháng về hưu thì vướng vòng lao lý vì một văn bản ký cách đây hơn 10 năm. Cũng chỉ vì lúc đó chính sách chưa rõ ràng” - ĐB Huân nói.
Giống như bây giờ chúng ta nhìn lại 10 năm trước thì rất dễ nhưng ở thời điểm đó thì khó. Hoặc như 10 năm sau chúng ta nhìn lại thời điểm hiện nay thì rất dễ nhưng trong thời điểm hiện nay có những quyết định quan trọng 50-50, do vậy cũng không thể không suy xét.
ĐB đề xuất trong Nghị quyết nên có cơ chế để làm sao vừa bảo đảm thượng tôn pháp luật nhưng vẫn giữ được tính nhân văn của nhà nước pháp quyền XHCN.
Nêu ý kiến về quy định dành 20% quỹ đất làm NOXH, ĐB Huân cho rằng nếu xây NOXH trong khu thương mại với chất lượng thấp thì lại gây mất mĩ quan, còn nếu xây theo tiêu chuẩn nhà ở thương mại thì giá nhà sẽ cao bởi phải theo giá thị trường. “Nếu có 20% đất cho NOXH thì các chủ dự án nên nộp cho Nhà nước bằng tiền. Nhà nước sẽ dùng tiền này để lập các quỹ hỗ trợ cho NOXH sẽ tốt hơn” - ĐB đề xuất.
Góp ý về vấn đề minh bạch trong thị trường bất động sản, ĐB Huân cho hay hiện giữa giá bán người dân trả thật và giá trên hợp đồng khác xa nhau, gây thất thoát thuế.
Hai là về tín dụng, có một số dự án cùng một ngân hàng, tay trái cho chủ đầu tư vay xây dựng dự án, tay phải cho người dân vay mua dự án. ĐB cho rằng như thế là không minh bạch, xung đột lợi ích. Bởi chỉ cần ngân hàng không cho tay phải vay tiền thì chủ đầu tư sẽ mất tính thanh khoản.
“500.000 ha đất ở nữa đang ở đâu?”
Đại biểu Đinh Ngọc Minh (đoàn Cà Mau) cho hay ông đánh giá rất cao báo cáo giám sát của đoàn giám sát về bất động sản. Tuy nhiên, ông xin bổ sung hai nội dung.
Theo ĐB, báo cáo cần bổ sung toàn cảnh thị trường bất động sản của chúng ta hiện nay. Theo báo cáo của Bộ TN&MT, chúng ta cấp ra khoảng 750.000 ha đất ở nhưng chúng ta đang ở chỉ có 250.000 ha.
“Vậy 500.000 ha đất còn lại này đang ở đâu, nằm ở phân khúc thị trường nào? Chúng ta cần đánh giá rõ để có chính sách hợp lý” - ông Minh đặt vấn đề.
Thứ hai, phân khúc nhà ở cho người thu nhập thấp đang thiếu. Qua đoạn phim chiếu của báo cáo giám sát cho thấy các chung cư mini, nhà trọ chỉ có 10 m2 cho một hộ gia đình, như vậy rất vất vả cho công nhân đi làm xa.
Từ đó, ông đề xuất giải pháp là giao Chính phủ có chính sách cụ thể cho phân khúc nhà ở cho công nhân, người thu nhập thấp. Mục tiêu là làm sao giảm được thủ tục hành chính.
“Chúng tôi có tham vấn một số công ty, họ cho biết chi phí xây dựng tối đa của nhà thu nhập thấp chỉ 7 triệu/m2, vì đất được Nhà nước cấp. Nếu làm nhà cho người thu nhập thấp, công nhân với diện tích khoảng 25-30 m2 thì họ rất dễ dàng mua.
Nếu xây giá thành hết 7 triệu, giá bán 10 triệu thì một căn nhà chỉ khoảng 200-300 triệu đồng, công nhân họ mua được. Chứ nhà thu nhập thấp mà mấy chục triệu/m2 như hiện nay thì công nhân khó mua được” - ĐB Minh nêu ý kiến.
