Theo giới chuyên môn, hiếm có nghệ sĩ nào có sức hút với khán giả dễ dàng, đông đảo và lâu bền như nghệ sĩ Lệ Thủy.
Lặn lội về miền quê phục vụ bà con
Nghệ sĩ Lệ Thủy đã không còn sống ở ngôi nhà của mình trên đường Sư Vạn Hạnh, quận 10, TP.HCM vốn quen thuộc với nhiều khán giả. Từ nhiều năm qua bà chuyển về sống ở quận 7, gần nhà của nghệ sĩ Phương Quang. Bà nói vui: “Con tôi với con anh Phương Quang học cùng một lớp. Nhà tôi với nhà anh Phương Quang thường cáp đôi hai đứa với nhau. Bởi vậy tôi hay gọi vui anh Phương Quang là anh sui”.
Hỏi chuyện có còn đi hát hay không, nghệ sĩ Lệ Thủy cười sảng khoái: “Trời ơi, đi hát sao không. Nếu tôi muốn một tháng 30 ngày cũng có đủ show cho tôi hát. Nhưng mình lớn tuổi, sức khỏe yếu rồi nên tháng tôi đi hát khoảng 20 ngày. Khán giả ở thành phố không thấy tôi xuất hiện chứ tôi vẫn hoạt động thường xuyên, đi hát thường xuyên ở các tỉnh, vùng sâu vùng xa”.
Lệ Thủy kể cả đời bà gần như dành cho việc lưu diễn. Hồi trẻ, cuộc sống khi ấy lại khó khăn, bà lưu diễn bằng xe từ tỉnh này qua tỉnh khác, đến địa phương thì đi bằng ghe xuồng nhỏ, băng đồng, lội ruộng, đốt đuốc lá dừa lội vô những nơi heo hút mà diễn. Lúc đó hiếm có khách sạn, nhà nghỉ, ăn ngủ nếu không nhờ được nhà dân thì cũng ngủ đình, ngủ chợ cùng mọi người trong đoàn. Những năm 1990-2000, kinh tế phát triển, đường sá thuận lợi hơn, bà thường đi hát tỉnh rồi về ngay trong đêm nếu hát ở miền Tây.
Tuy nhiên, vài năm gần dây, khi tuổi ngày càng cao, nghệ sĩ Lệ Thủy nói mình đi hát ở tỉnh và không còn về ngay trong đêm nữa. “Giờ một lần tôi đi 2-3 ngày hoặc 3-4 ngày, diễn một lần là 3-4 điểm cách nhau từ vài chục đến dưới 100 cây số. Mà đâu phải mình đi diễn ở những chỗ trung tâm không đâu. Tôi diễn ở những chỗ sâu, xa thiệt xa. Hết đường lớn cái mình xuống xe đi xe ôm vô, có người chạy xe Honda ra đón mình hoặc có khi đi bộ vô. Tôi coi vậy mà đi bộ dữ lắm nghe. Bây giờ tôi chỉ sợ leo lầu là đau nhức chân cẳng, mình mẩy thôi chứ cứ đi bộ ngang ngang là tôi đi phăng phăng, ở đâu cũng đi tới. Diễn xong tôi ra thị trấn gần đó ngủ lại chứ về trong đêm thì không nổi nữa rồi. Cứ ban đêm mình diễn, ban ngày đi vòng vòng chơi, ra chợ ăn hàng, coi cái này cái kia, mua cái này cái nọ. Tối cái mình hát tiếp. Hát một vài ngày xong mình về. Về nghỉ vài bữa rồi lại đi” - Lệ Thủy kể.
Nghệ sĩ Lệ Thủy tâm sự đi hát như vậy cực lắm nhưng không đi hát thì bà mệt hơn, bệnh hơn nên bà vẫn vui, vẫn đi hát thường xuyên, vừa được gặp khán giả ái mộ vừa kiếm được tiền.
Nghệ sĩ Lệ Thủy và nghệ sĩ Minh Cảnh tại buổi tiệc chúc mừng nghệ sĩ Minh Cảnh trở về nước vào tháng 6-2018. Ảnh: HUỲNH ĐỨC
Nghệ sĩ Lệ Thủy thời trẻ. Ảnh: Tư liệu
Nghệ sĩ Lệ Thủy và con trai Dương Đình Trí. Ảnh: Tư liệu
Ở thành phố phải hát nguyên tuồng, đàng hoàng
Hỏi nghệ sĩ Lệ Thủy còn đắt show như vậy sao không hát ở thành phố, bà nói vui nhưng rất thật: “Ở thành phố chỗ đâu mà hát, cải lương có còn gì đâu mà hát”. Lệ Thủy nói bây giờ bà đi hát ở nơi xa chủ yếu giao lưu với khán giả, gặp gỡ khán giả nhiều hơn hát. Vì khán giả họ khao khát gặp mặt nghệ sĩ như bà, được nghe nghệ sĩ nói chuyện còn nhiều hơn là nghe nghệ sĩ hát vì họ yêu mến bà, yêu mến nghệ sĩ. Bà trân trọng những tình cảm đó nên dù xa xôi, cực khổ thế nào cũng ráng lặn lội đi để gặp gỡ khán giả của mình, hát cho họ nghe.
Nghệ sĩ Lệ Thủy nói: “Đi tỉnh giờ tôi hát cũng ít, gặp bà con, giao lưu, trò chuyện với bà con là nhiều vì bà con muốn vậy. Còn nếu hát ở thành phố, tôi muốn mình được hát nguyên tuồng, hát chuyên nghiệp, vì tuổi này rồi, một lần hát, một lần xuất hiện phải cho nó đàng hoàng, cho coi được. Giờ ở thành phố làm gì có ai đầu tư cải lương nguyên tuồng hát hoài. Lâu lâu có mấy anh chị em đứng ra tập hợp mọi người hát một lần rồi thôi, có hát lâu hơn cũng không có người coi. Khán giả không thấy tôi hát ở thành phố là vì vậy”.
Hỏi nghệ sĩ Lệ Thủy vì sao trong trào lưu truyền hình thực tế hiện nay bà không xuất hiện trong một số chương trình truyền hình làm giám khảo như nhiều nghệ sĩ cải lương cùng thời với mình, bà nói: “Tôi bị đau lưng, cứ ngồi lâu một chút là phải vặn mình, sửa người, phải dựa. Mà quay truyền hình thì mình phải ngồi hoài, chẳng lẽ đang quay, đang nhận xét thí sinh mà mình cứ nhúc nhích, cục cựa. Vậy rồi khán giả người ta không biết, tôi sợ người ta nói bà Lệ Thủy già mà còn lanh chanh, cứ nhoi nhoi, không ngồi im ngay ngắn đàng hoàng chứ không có gì”.
Lại hỏi nghệ sĩ Lệ Thủy vì sao không sử dụng mạng xã hội như Facebook để gần khán giả nhiều hơn, bà khá trầm tư: “Tôi lớn tuổi rồi, đi hát không thể như thời trẻ được nữa. Đi hát là để được gặp gỡ khán giả, để khán giả có dịp gặp gỡ mình như họ mong muốn. Có nhiều người họ không hiểu như vậy, họ lên mạng nói này nói khác tôi nghe được rất buồn. Vậy nên tôi không thích những gì trên mạng, không thích có Facebook. Mà nói vậy thôi, tôi già rồi, chuyện gì đã qua là cho qua. Tôi bây giờ chỉ mong những ngày tháng sống nhẹ nhàng, vui vẻ cùng khán giả và anh chị em đồng nghiệp là tôi hài lòng, thấy vui”.
| Nghệ sĩ Lệ Thủy tên thật là Trần Thị Lệ Thủy, sinh năm 1948 trong một gia đình nghèo ở Vĩnh Long. Lệ Thủy theo gia đình lên Sài Gòn sinh sống vào năm 10 tuổi. Bà được những thầy đờn gần nhà phát hiện giọng ca và xin vào đoàn hát năm 13 tuổi ở đoàn cải lương Trâm Vàng. 14 tuổi Lệ Thủy được chú ý khi khoe giọng hát kim pha thổ hiếm có của mình trên đài phát thanh qua bài tân cổ Cô bán đèn hoa giấy. Từ đó Lệ Thủy nhanh chóng nổi lên và về đoàn cải lương đại bang Kim Chung, trở thành cô đào chính đóng đôi cùng nghệ sĩ Minh Phụng. Lệ Thủy và Minh Phụng nổi tiếng, ăn khách với dòng cải lương kiếm hiệp, hương xa, trở thành cặp đôi Bão Biển của làng cải lương. Nghệ sĩ Lệ Thủy đã đoạt giải thưởng cải lương danh giá nhất bấy giờ là giải Thanh Tâm vào năm 1964 cùng với nghệ sĩ Thanh Sang. Bà đoạt giải Kim Khánh năm 1971. Nghệ sĩ Lệ Thủy được phong danh hiệu NSƯT năm 1993 và danh hiệu NSND năm 2012. Bà kết hôn với người chồng ngoài ngành năm 1974. Vợ chồng bà có ba người con nay đều đã trưởng thành, người con trai thứ hai nối nghiệp bà làm ca sĩ với nghệ danh Dương Đình Trí. |
