Jack Ma nghỉ hưu non đi làm giáo dục

Sau hàng loạt thông tin trái chiều gần đây về việc nghỉ hưu, trong bức thư gửi các cổ đông sáng 10-9, đúng vào ngày sinh nhật thứ 54 của mình, tỉ phú Jack Ma chính thức tiết lộ ngày từ chức chủ tịch Tập đoàn thương mại điện tử Alibaba.

Nghỉ hưu non để dạy học

Theo đó, từ ngày 10-9-2019, ông Jack Ma (tên thật là Mã Vân) sẽ thôi chức chủ tịch Alibaba và cái tên thay thế được chính ông ấn định là Daniel Zhang, hiện đang là CEO của tập đoàn. Từ giờ cho đến lúc đó, ông Jack Ma sẽ vẫn là chủ tịch của sàn thương mại điện tử trị giá 420 tỉ USD này, nhằm đảm bảo việc chuyển giao diễn ra suôn sẻ. Sau thời điểm 10-9-2019, ông Jack Ma sẽ tiếp tục ở lại với vai trò thành viên HĐQT Alibaba đến năm 2020, tham gia các cuộc họp cổ đông thường niên.

“Việc chuyển giao cho thấy Alibaba đã tiến lên một nấc thang mới về quản trị doanh nghiệp, từ một công ty dựa vào các cá nhân thành một công ty được xây dựng trên hệ thống tổ chức xuất sắc và văn hóa phát triển nhân tài” - ông Jack Ma viết trong thư gửi các cổ đông và khách hàng Alibaba. Ông cho biết ông rất tự tin vào khả năng lãnh đạo của ông Daniel Zhang và tin đây là người vô cùng phù hợp thay thế mình.

Thông tin ông Jack Ma sẽ nghỉ hưu được đồn đoán từ cuối tuần trước, khi một bài báo của New York Times cho biết ông sẽ “từ chức” và “nghỉ hưu” từ ngày 10-9. Sau bài báo này, phát ngôn viên của Alibaba cho biết ông Jack Ma vẫn sẽ là chủ tịch điều hành của công ty và sẽ đưa ra các kế hoạch chuyển giao quyền lực trong thời gian cụ thể.

Trong cuộc trả lời phỏng vấn Bloomberg mới đây, ông Jack Ma nói đang dành nhiều thời gian và tài sản hơn để làm từ thiện, mong muốn thành lập một quỹ từ thiện tập trung vào giáo dục, giống như tỉ phú Bill Gates đã làm: “Tôi có thể học được nhiều thứ từ Bill Gates. Tôi có thể không bao giờ giàu có như Gates nhưng có một điều tôi có thể làm tốt hơn ông ấy là nghỉ hưu sớm hơn”.

Ông Jack Ma cũng chia sẻ sẽ sớm quay lại nghề giáo, rằng “đây là điều tôi nghĩ tôi có thể làm tốt hơn công việc CEO Alibaba”. Ông Jack Ma không tiết lộ sẽ dùng tiền làm từ thiện như thế nào, chỉ cho biết đã chuẩn bị cho việc này “trong suốt 10 năm”.

Trước đây, tỉ phú Jack Ma từng thừa nhận chỉ hạnh phúc lúc kiếm được rất ít tiền khi còn làm giáo viên với mức lương khoảng 12 USD/tháng. Trong một cuộc nói chuyện tại một câu lạc bộ kinh tế ở New York (Mỹ), ông từng thừa nhận “khoảng thời gian đó là cuộc đời đẹp nhất mà tôi từng có”. Ông Jack Ma từng dạy tiếng Anh tại một trường đại học ở Hàng Châu (Trung Quốc) sau khi tốt nghiệp đại học vào năm 1988.

Jack Ma và Daniel Zhang (phải). Ảnh: REUTERS

Jack Ma nói trong thư: “Tôi được đào tạo để trở thành giáo viên. Và tôi cực kỳ tự hào về những gì mình đã làm được”. Ảnh: SCMP

Đế chế Alibaba

Alibaba được ông Jack Ma thành lập năm 1999 với số vốn ban đầu 60.000 USD. Hiện tại Alibaba đã trở thành “một gã khổng lồ” với quy mô 22.000 nhân viên và 90 văn phòng trên toàn thế giới. Alibaba chiếm tới 10% tổng doanh thu bán lẻ tại Trung Quốc.

Nằm trong Tập đoàn Alibaba là Ant Financial - công ty tài chính đang vận hành hệ thống thanh toán trực tuyến lớn nhất Trung Quốc. Doanh nghiệp này có hơn 870 triệu người dùng thông qua hệ thống thanh toán di động và trực tuyến Alipay.

Các mảng kinh doanh khác của Alibaba gồm Alibaba Cloud - hãng cung cấp điện toán đám mây công cộng lớn nhất tại Trung Quốc, sàn quảng cáo và quản lý dữ liệu Alimama.com...

Alibaba đang bành trướng ra Đông Nam Á với cổ phần kiểm soát tại Lazada - tập đoàn thương mại điện tử tại Indonesia, liên kết với Ant Financial, sở hữu cổ phần tại hãng thanh toán di động PayTM của Ấn Độ.

Theo Fortune, tính tới tháng 12-2016, Tập đoàn Alibaba có gần 450 triệu khách hàng tại hơn 200 quốc gia trên thế giới. Mục tiêu của Alibaba là có 2 tỉ khách hàng vào năm 2036, nếu tính theo số liệu hiện tại thì cứ bốn người trên Trái đất sẽ có một người mua hàng qua Alibaba.

Vì thế, dù tự nhận chỉ tình cờ bước vào thế giới kinh doanh, ông Jack Ma vẫn là một trong những lãnh đạo doanh nghiệp được ngưỡng mộ nhất tại Trung Quốc. Ngay cả khi từ chức CEO của Alibaba năm 2013, cựu giáo viên tiếng Anh này là gương mặt đại diện cho công ty có vốn hóa 420 tỉ USD và hoạt động rộng khắp từ thương mại điện tử, điện toán đám mây, thanh toán trực tuyến cho tới sản xuất phim Hollywood. Ở tuổi 54, ông Jack Ma là tỉ phú giàu nhất Trung Quốc hiện nay với khối tài sản 40 tỉ USD, theo Bloomberg.

Quyết định của Jack Ma ảnh hưởng gì?

Jack Ma quyết định nghỉ hưu trong bối cảnh môi trường kinh doanh ở Trung Quốc đang trở nên khó khăn hơn. Dưới thời Chủ tịch Tập Cận Bình, ngành Internet lớn mạnh và có vai trò quan trọng hơn nhưng cũng vì thế mà chính phủ kiểm soát chặt chẽ hơn. Bên cạnh đó, nền kinh tế Trung Quốc đang đối mặt với những cơn gió ngược như giảm tăng trưởng giảm tốc và gia tăng nợ, cùng với cuộc chiến thương mại với Mỹ leo thang, theo New York Times.

Theo ông Gil Luria, Giám đốc nghiên cứu tại Công ty dịch vụ tài chính D.A. Davidson & Co (Mỹ), “bước đi này của ông Jack Ma không bất ngờ”. Nói với CNBC, ông Luria cũng cho biết không kỳ vọng sẽ có quá nhiều thay đổi tại Alibaba khi tập đoàn này thay đổi người lãnh đạo, dù ông Jack Ma đã tìm người kế nhiệm trong nhiều năm.

“Tiếng nói của Alibaba tới thế giới bên ngoài sẽ khác đi đôi chút khi không có ông Jack Ma. Ông ấy là người rất sinh động, có phẩm chất và yếu tố đó có thể mất đi ở tập đoàn” - ông Luria nhận định, tuy nhiên theo ông, chiến lược chung của Alibaba, đặc biệt là chiến lược bán lẻ online-to-offline của tập đoàn này sẽ tiếp tục được triển khai và không có thay đổi lớn.