Dự án cải tạo, chỉnh trang khu chợ Gà, Gạo được đề xuất từ cuối năm 2018, tuy nhiên đến nay vẫn chưa thể triển khai do vướng mắc về cơ chế, quy hoạch.
Nằm tại phường Cầu Ông Lãnh, quận 1, TP.HCM, khu chợ Gà, Gạo tập trung các gian hàng san sát nhau, được nối liền bởi những con lối đi chật hẹp chỉ rộng khoảng 1 mét. Nơi đây từ lâu đã trở thành địa điểm buôn bán, đồng thời là nơi sinh sống của nhiều hộ dân. Tuy nhiên, theo thời gian, khu chợ đã xuống cấp trầm trọng với những con hẻm ẩm thấp, ọp ẹp.
Căn nhà rộng 6 m2 này từng là nơi anh chị em ông Tín sinh sống. Theo thời gian, nhân khẩu ngày càng tăng lên, căn nhà nhỏ không thể đảm bảo cho cuộc sống của gia đình nên người thân của ông lần lượt ra ngoài thuê trọ.
Ông Tín hiện đang sống cùng người cháu ruột. Căn nhà chật hẹp, chứa nhiều nhiều đồ đạc như quạt, tủ lạnh, kệ bếp... khiến ông khó duỗi thẳng chân khi nằm.
Ở cái tuổi ngoài 60, giấc ngủ của ông Tín hiếm khi được trọn vẹn, "Lớn tuổi rồi nên hay tỉnh ngủ, ban đêm chân tay lỡ huơ trúng đồ đạc trong nhà thì việc tỉnh giấc là chuyện bình thường. Không chỉ riêng tôi, ở đây có nhiều nhà còn chật chội hơn, cả đời ước được ngủ thẳng người" - Ông Tín tâm sự.
Bước vào căn nhà nhỏ bé của gia đình chị Phương Thảo, hình ảnh đầu tiên hiện ra trước mắt chúng tôi là căn phòng vỏn vẹn vài mét vuông, nhưng đây lại là nơi sinh hoạt của 7 thành viên.
Căn phòng chật hẹp, tù túng với đủ loại vật dụng như quần áo, quạt, tủ,... được sắp xếp chen chúc nhau. Lối đi lên cầu thang cũng chật kín đồ đạc.
Sống trong căn nhà nhỏ, chỗ ăn, chỗ ngủ còn thiếu thốn nên trẻ con càng không có không gian để vui chơi. Bé Bột, cháu chị Thảo luẩn quẩn với những quyển sách truyện, hoặc chơi điện thoại cùng người lớn.
Vì không đủ không gian sinh hoạt, chị Thảo phải nấu ăn, rửa chén bên ngoài lối đi. Chia sẻ về không gian sống của mình, chị Thảo nói "Gia đình tôi đã nhiều đời sống ở đây. Ở đâu quen đó, tuy nhà cửa có chật hẹp nhưng dễ làm ăn".
Bên ngoài, lối đi rộng chưa đầy 1m, chật kín đồ đạc của các hộ dân. Đa phần họ chọn nấu ăn bên ngoài vì sợ cháy nổ.
Cũng như mọi người, bà Trần Thị Lệ (63 tuổi) tận dụng lối đi để kê thêm kệ bếp để sinh hoạt và nấu cơm bán cho người dân quanh khu chợ. Mỗi ngày, bà Lệ bán khoảng 13 dĩa cơm, mỗi dĩa 30 ngàn. Tiền kiếm được bà dùng để mua thuốc uống bởi căn bệnh tim hậu covid. Nhiều năm nay, bà đã nghe về dự án cải tạo chỉnh trang khu chợ nên bà vẫn thường ước mơ có một căn nhà rộng rãi hơn để sống.
"Sống ở đây là vậy, nhà nào quá chật thì bếp của họ nằm ở lối đi, không kê bếp thì họ cũng tận dụng để đồ đạc. Không dễ thở hơn bao nhiêu nhưng miễn thuận tiện hơn là được", bà Lệ cười nói.
Lối đi chưa đầy 1m này cũng có lúc "ùn tắc" khi hai người cùng đi.
Năm 2015, vụ cháy chợ Gà, Gạo, thiêu rụi biết bao nhà cửa và tài sản của người dân. Sau thảm họa, chính quyền địa phương cùng các nhà hảo tâm đã chung tay hỗ trợ nhiều gia đình bị ảnh hưởng, trong đó có gia đình bà Huỳnh Như Nguyệt, (63 tuổi). Nhờ sự giúp đỡ ấy, gia đình bà Nguyệt di dời qua chỗ ở mới trong khu chợ. Căn nhà 5m2 của bà Nguyệt được kiên cố hóa bằng bê tông.
Sống bằng nghề bán gà ở chợ Gà, Gạo, mấy chục năm nay, bà Võ Thị Sinh (70 tuổi) đã quen thức khuya dậy sớm, làm việc trong không gian ẩm thấp, chật hẹp. Con hẻm cụt kế bên nhà bà trở thành nơi để bà nấu nước, làm thịt gà bán kiếm sống.
"Ở đây, nhà nào hộ khẩu cũng từ vài chục đến hàng trăm người. Nhiều gia đình phải tản ra ngoài bớt để thuê nhà ở. Cuộc sống gắn liền với khu chợ Gà, Gạo nên những gia đình nào buôn bán thì dĩ nhiên họ không muốn dời đi nơi khác vì chén cơm của mọi người là ở khu chợ này." - Bà Sinh chia sẻ.
Vì không gian trong nhà chật hẹp, đêm đến người dân sẽ để xe máy trước nhà, lối đi chỉ còn vừa cho một người đi qua.
Khu Chợ Gà Gạo có diện tích khoảng 3.384 m2, tổng cộng có 237 sạp, bao gồm: Chợ Gà có 113 căn, 112 hộ, 458 nhân khẩu; Chợ Gạo có 57 căn, 80 hộ, 332 nhân khẩu; Hẻm số 3 Yersin có 67 căn; 45 hộ, 171 nhân khẩu.
Khu chợ hiện đã xuống cấp, ẩm thấp, khoảng cách giữa các sạp, nhà dân, các lối đi không đảm bảo yêu cầu về phòng cháy, chữa cháy và an toàn thoát hiểm.
Vừa qua, ngày 27-6, UBND quận 1 tổ chức Hội nghị gặp gỡ các doanh nghiệp, mời quan tâm Dự án chợ Gà, Gạo. Theo đó, lãnh đạo quận 1 mong muốn các doanh nghiệp, chuyên gia đóng góp ý kiến, hiến kế để quận có thể đề xuất cho lãnh đạo Thành phố những cơ chế thực hiện. Đồng thời, qua hội nghị nhằm thu hút, kêu gọi các doanh nghiệp, nhà đầu tư có tiềm năng, thế mạnh quan tâm đầu tư vào dự án để thực hiện chủ trương chỉnh trang đô thị khu vực trung tâm quận 1.
