Sáng qua, người hâm mộ, đồng nghiệp và học trò bàng hoàng tiếc nuối trước tin đạo diễn tài hoa Lê Hoàng Hoa - Khôi Nguyên, người đã tạo ra những tác phẩm điện ảnh đỉnh cao của Việt Nam, đặc biệt là bộ phim nhựa nhiều tập Ván bài lật ngửa đã ra đi.
Cách đây khoảng một tuần, đạo diễn Lê Hoàng Hoa bị ngã, ông yếu dần và sau cơn đột quỵ đã từ trần vào 0 giờ 41 phút ngày 31-7 ở tuổi 79.
Ấp ủ làm phim đến cuối đời
Diễn viên Nguyễn Chánh Tín, người đảm nhận vai đại tá Nguyễn Thành Luân trong phim Ván bài lật ngửa, bồi hồi: “Anh không bao giờ uống bia rượu, năm ngoái anh và tôi đi một vòng chơi ở Madagui - Đà Lạt, anh lội bộ như thanh niên. Cách đây hơn một tháng, gặp nhau anh còn bàn bạc dự định làm phim. Từ ba, bốn năm nay, anh đã viết kịch bản cho một số phim nhựa lẫn phim truyền hình. Nhưng có cái khó là anh chưa về ở cố định tại Việt Nam. Tôi có nói với anh muốn làm phim anh phải ở đây, đi về hoài sao mà làm phim được. Anh còn đang dự tính sang năm về lâu hơn, rồi anh cũng đến một số hãng phim để xem, rút kinh nghiệm làm phim ở Việt Nam hiện tại…”.
Nguyễn Chánh Tín luôn tâm niệm nhờ “dưới trướng” đạo diễn Lê Hoàng Hoa gần sáu năm cho bộ phim Ván bài lật ngửa mà đến giờ nhiều khán giả vẫn gọi anh là Nguyễn Thành Luân. Ấn tượng đậm đặc của Nguyễn Chánh Tín về vị đạo diễn tài hoa này là “người mê nghề và có tâm với nghề”.
Đạo diễn Lê Hoàng Hoa (trái) trong một lần chỉ đạo diễn xuất. Ảnh: Thanh Niên
Với Lê Cung Bắc, diễn viên Lý Hùng thì niềm đam mê điện ảnh của đạo diễn Lê Hoàng Hoa luôn làm họ nể phục. “Sau thời gian ở Ba Lan, chú vẫn tâm huyết làm phim. Những kẻ hậu sinh như tôi rất thán phục đam mê của chú” - Lý Hùng chia sẻ.
Đạo diễn Lê Cung Bắc kể: “Đam mê làm phim là lẽ sống của Lê Hoàng Hoa. Anh cũng hay kể với tôi thời gian ở nước ngoài buồn và nhớ làm phim lắm. Anh cũng thường tự làm một vài phim ngắn ngắn cho vui và đỡ nhớ nghề. Với Lê Hoàng Hoa, không làm phim thì không phải là con người của anh…”.
Nghiêm khắc trên sàn quay
Ký ức về Lê Hoàng Hoa không chỉ niềm đam mê điện ảnh mà còn ở cách làm việc kỷ luật. Nguyễn Chánh Tín nhớ lại: “Ở ngoài đời anh Hoa hay nói chuyện tiếu lâm lắm nhưng cứ lên sàn quay là rất nghiêm khắc. Nghiêm khắc không phải với diễn viên mà nghiêm khắc với không khí của đoàn làm phim. Anh luôn dành ưu tiên một cho diễn viên, đó là nguyên tắc làm việc của nhiều đạo diễn lớn trên thế giới”.
Việc ưu tiên một cho diễn viên cũng là nét tài hoa xuất thần của Lê Hoàng Hoa. Lần quay phim Cao nguyên F-101, có một cảnh Lê Cung Bắc (là diễn viên chính) diễn, đạo diễn Lê Hoàng Hoa đứng ngoài quan sát và chỉ đạo, “nhận ra tôi nhập vai sống động, không đóng khung cứng nhắc theo kịch bản, anh Hoa nói lớn với quay phim “Máy theo Bắc, máy theo Bắc”. Sau này tôi mới biết đó là cách làm việc với tiêu chí “máy quay theo diễn viên” của một đạo diễn bậc thầy trên thế giới”.
“Điểm nhãn” tài năng mới
Đạo diễn Lê Hoàng Hoa cũng là người “điểm nhãn” rất nhanh khả năng của diễn viên. Lý Hùng lần đầu tiên tham gia phim là một vai rất nhỏ trong Ván bài lật ngửa, “Tôi khi đó khoảng 14 tuổi, vào vai thằng bé ném lựu đạn đại tá Nguyễn Thành Luân nhưng chú đã ghi nhớ và sau này tôi được chú chọn vào vai chính trong hai phim: Lệnh truy nã và Tây Sơn hiệp khách. Khi đóng phim Lệnh truy nã tôi khoảng 16 tuổi, khi biết tôi là con võ sư, chú nói tôi ra biểu diễn một pha đánh nhau thiệt thoải mái coi. Tôi xách côn ra đánh, chú vỗ tay và nói đánh thoải mái. Tôi không ngờ đó là cảnh quay thiệt. Sau đó chú khen: “Con tuyệt vời vì không cần người đóng thế, con cố gắng, con sẽ trở thành một ngôi sao”. Khi đó tôi còn nhỏ và chưa có tiếng tăm nhưng chú biết “điểm nhãn” chọn người và câu nói đó ảnh hưởng, giúp tôi cố gắng rất nhiều sau này”.
Lý Hùng không phải là gương mặt trẻ duy nhất được ông “điểm nhãn”. Nhiều diễn viên trong bộ phim Ván bài lật ngửa là gương mặt mới tinh với điện ảnh như: Lâm Bình Chi (vai Ngô Đình Nhu), Cai Văn Mỹ (vai Ly Kai), Đỗ Văn Nghiêm (giám mục Ngô Đình Thục), Jan vô danh (vai gã đầu bạc)… do một tay Lê Hoàng Hoa trực tiếp đào tạo.
Lễ tang tại Nhà tang lễ TP.HCM
Sau 1975 ông thành công với bộ phim Ván bài lật ngửa dưới tên đạo diễn Khôi Nguyên (kịch bản của Nguyễn Trương Thiên Lý, tức Trần Bạch Đằng). Ngoài ra ông còn thực hiện một số phim: Đằng sau số phận, Vĩnh biệt mùa hè, Tình nhỏ làm sao quên, Lệnh truy nã, Tây Sơn hiệp khách, Cao nguyên F-101… Trong sự nghiệp điện ảnh của mình ông đã thực hiện khoảng 100 phim. Sau thời gian định cư ở Ba Lan, năm 2007 ông trở về Việt Nam với dự định thực hiện loạt phim Con ma nhà họ Hứa trở lại… Vào 14 giờ chiều hôm qua (31-7), lễ nhập quan đã được tổ chức tại nhà tang lễ BV An Bình (TP.HCM). Lễ viếng bắt đầu từ 8 giờ ngày 1-8 tại Nhà tang lễ TP.HCM (25 Lê Quý Đôn, quận 3). Lễ động quan vào 7 giờ ngày 3-8, sau đó đưa đi hỏa táng tại Bình Hưng Hòa, quận Bình Tân, TP.HCM. Tiết kiệm tiền làm phim Sau năm 1975, Ván bài lật ngửa là bộ phim lịch sử đầu tiên về tình báo chiến lược nên được Nhà nước quan tâm đầu tư. Nhưng đó là thời điểm khó khăn, đầu tư làm phim cũng rất khó. Trong vai trò đạo diễn, anh Lê Hoàng Hoa rất biết tầm quan trọng của việc tiết kiệm kinh phí cho phim nên ai diễn không đạt để phải quay đi quay lại hay làm gì đó khiến kinh phí phim đội lên là anh la ngay. Không chỉ chọn diễn viên vững trong diễn xuất cho các vai chính mà anh tính toán rất sát để tiết kiệm tiền. Khi rảnh rảnh anh lại chụp ảnh cho diễn viên và những cảnh quay khó anh ngồi máy quay chính luôn chứ không đứng chỉ đạo nữa. Diễn viên NGUYỄN CHÁNH TÍN |
QUỲNH TRANG
