Ông được biết đến là tác giả của phương pháp cắt gan khô hay còn được gọi là phương pháp Tôn Thất Tùng.

Giáo sư Tôn Thất Tùng sinh ngày 10-5-1912 tại Thanh Hóa và lớn lên ở Huế, một miền đất có truyền thống hiếu học.

Tận mắt chứng kiến cảnh tượng của quan lại ở Huế, người thanh niên trẻ tuổi Tôn Thất Tùng đã quyết không theo nghiệp học làm quan mà ông quyết định ra Hà Nội, học ở trường Bưởi.

Năm 1932, ông học tại Trường Y - Dược, một trường thành viên của Đại học Đông Dương, đóng tại Hà Nội. Bởi theo ông, nghề Y là một nghề tự do, không phụ thuộc vào đám quan lại hay chính quyền thực dân.

Hình ảnh của Giáo sư Tôn Thất Tùng trên Google Doodle. Ảnh: Google

Trong thời gian làm việc ngoại trú tại Bệnh viện Phủ Doãn (nay là Bệnh viện Việt - Đức), ông rất bất bình trước việc chính quyền thực dân Pháp không chịu tổ chức cuộc thi vào nội trú chỉ bởi vì chúng không muốn có những người dân bản xứ có trình độ chuyên môn cao có thể cạnh tranh với người của nước mẹ.

Ông đã kiên quyết đấu tranh đòi chính quyền thực dân phải tổ chức cuộc thi nội trú cho các bệnh viện ở Hà Nội vào năm 1938.

Ông là người duy nhất trúng tuyển một cách xuất sắc trong kỳ thi khóa nội trú đầu tiên của trường. Cuộc đời khoa học của ông thực sự bắt đầu từ đây.

Chân dung của bác sĩ phẫu thuật người Việt Nam Tôn Thất Tùng. Ảnh: Wikipedia

Giáo sư Tôn Thất Tùng đã mổ xẻ hơn 200 lá gan và trở thành người đầu tiên nghiên cứu tỉ mỉ về cơ quan này. Ông đã sáng lập ra phương pháp phẫu thuật mới giúp giảm thiểu chảy máu bằng cách thắt chặt các tĩnh mạch gan trước ca mổ, rút ngắn ca mổ chỉ còn bốn đến tám phút.

Kỹ thuật đột phá của ông thường Được gọi là Phương pháp Tôn Thất Tùng được các bác sĩ phẫu thuật trên toàn cầu nổi tiếng về khả năng giảm mất máu và cứu sống vô số người.

Tiểu sử GS-BS Tôn Thất Tùng

Giáo sư, Bác sĩ Tôn Thất Tùng (1912-1982) là một bác sĩ nổi tiếng ở Việt Nam và thế giới trong lĩnh vực gan và giải phẫu gan.

Ông sinh ngày 10 tháng 5 năm 1912 tại Thanh Hóa và lớn lên ở Huế. Xuất thân từ một gia đình quý tộc nhà Nguyễn (thân sinh ông là cụ Tôn Thất Niên, Tổng đốc Thanh Hóa).

Năm 1931, ông ra Hà Nội theo học tại trường Trung học Bảo Hộ (tức trường Bưởi - trường Chu Văn An ngày nay).

Năm 1935, ông học tại Trường Y khoa Hà Nội. Từ năm 1935 đến năm 1939, ông đã viết và bảo vệ thành công luận án tốt nghiệp bác sĩ y khoa với nhan đề "Cách phân chia mạch máu của gan”.

Sau khi Cách mạng tháng Tám 1945 thành công, ông được Việt Minh giao nhiệm vụ chữa bệnh cho Hồ Chí Minh. Trong thời gian đó, ông đã viết cuốn sách tóm tắt kinh nghiệm nghiên cứu về giun với vấn đề Viêm tụy cấp tính và phẫu thuật.

Đây là cuốn sách khoa học thuộc ngành Y được xuất bản đầu tiên tại nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa. Trong thời kỳ chiến tranh ác liệt, ông cùng với Giáo sư Đặng Văn Ngữ đã góp phần sản xuất penicillin phục vụ thương bệnh binh trong điều kiện dã chiến.

Năm 1947, ông được cử giữ chức Thứ trưởng Bộ Y tế và giữ chức vụ này cho tới năm 1961.

Từ năm 1954, ông làm Giám đốc bệnh viện Hữu nghị Việt Đức, và giữ cương vị Chủ nhiệm Bộ môn Ngoại Đại học Y Dược Hà Nội.

Nǎm 1958, ông là người thực hiện ca mổ tim đầu tiên ở Việt Nam. Trong những năm 1960, ông đã nghiên cứu thành công phương pháp cắt gan có kế hoạch, thường được gọi là phương pháp mổ gan khô hay phương pháp Tôn Thất Tùng.

Ông mất ngày 7 tháng 5 năm 1982 tại Hà Nội, thọ 70 tuổi; An táng tại Nghĩa trang Mai Dịch - Hà Nội, để lại 123 công trình khoa học, đặc biệt là một trong những nhà khoa học đầu tiên xây dựng phương pháp mổ gan mang tên ông.

Một số danh hiệu và giải thưởng của ông: Anh hùng Lao động, Huân chương Hồ Chí Minh (1992), Huân chương Lao động hạng Nhất, Huân chương Chiến sĩ hạng Nhất, Huân chương Kháng chiến hạng Ba, Giải thưởng Hồ Chí Minh đợt I (1996).

Từ năm 2000, Nhà nước Việt Nam đặt ra một giải thưởng về Y học mang tên ông: Giải thưởng Tôn Thất Tùng. Tên ông được đặt cho nhiều con đường trong cả nước.

Đặc biệt, tên ông được đặt cho con đường đi qua Đại học Y Hà Nội - nơi ông từng học và đào tạo ra những bác sĩ ngoại khoa tài năng.

PHI LONG