Trả lời ý kiến của đại biểu mới đây tại phiên họp thứ 36 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội khóa XIII, Bộ trưởng Bộ NN&PTNT Lê Minh Hoan cho biết thời gian tới bộ dự kiến sẽ lắp màn hình theo dõi, kiểm soát tàu cá đến/đi tại cảng cá Hòn Rớ, TP Nha Trang (Khánh Hòa).
Bước đột phá để gỡ thẻ vàng IUU
Theo lời Bộ trưởng Lê Minh Hoan, vừa qua Phó Thủ tướng Trần Lưu Quang đã chứng kiến Trung tâm Giám sát nghề cá quản lý hành trình trên phương tiện công nghệ số. Đây sẽ là bước đột phá để tiến tới gỡ thẻ vàng IUU về chống khai thác thủy sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định.
Hòn Rớ (TP Nha Trang) sẽ là điểm đầu tiên lắp màn hình ở cảng cá để mọi hoạt động xuất nhập bến ở trong phòng đều được kiểm soát ở bên ngoài.
Từ cách làm này, mọi tàu đều có danh sách thuyền trưởng, thuyền viên và hình ảnh kèm theo. Mọi hành vi từ lúc thuyền trưởng xuất bến bắt đầu hải trình đều được định vị trên mạng lưới vệ tinh.
Ông Nguyễn Duy Quang, Giám đốc Sở NN&PTNT tỉnh Khánh Hòa, khẳng định mô hình áp dụng hệ thống thông báo, thông tin trực quan theo dõi, kiểm soát tàu cá đến/đi tại cảng cá sẽ góp phần nâng cao hơn nữa hiệu quả công tác chống khai thác IUU.
Với việc lắp màn hình cỡ lớn sẽ hiển thị công khai các thông tin kiểm soát tàu cá ra vào cảng qua hệ thống truy xuất nguồn gốc điện tử (eCDT), giám sát đội tàu và thực hiện nhiệm vụ tuyên truyền chống khai thác IUU tới ngư dân một cách trực quan và nhanh chóng.
Cũng theo ông Quang, điều này có ý nghĩa rất quan trọng trong công tác quản lý tàu cá, giám sát sản lượng qua cảng, cảnh báo các tàu thuyền vi phạm, thể hiện sự minh bạch trong công tác xác nhận, chứng nhận truy xuất nguồn gốc thủy sản khai thác, góp phần khắc phục tồn tại theo khuyến cáo của Ủy ban châu Âu (EC). Đồng thời, qua đó nâng cao nhận thức của cộng đồng trong công tác chống khai thác IUU.
Quản lý tàu cá thời 4.0
Ông Nguyễn Duy Quang cho biết để phục vụ công tác chống khai thác IUU trong thời gian qua, tỉnh Khánh Hòa cũng đang quyết liệt triển khai đồng bộ nhiều giải pháp, trong đó có việc ứng dụng chuyển đổi số trong công tác quản lý tàu cá.
UBND tỉnh Khánh Hòa đã đầu tư hệ thống giám sát tàu cá (trạm bờ) đặt tại Chi cục Thủy sản với hệ thống màn hình cỡ lớn, bố trí cán bộ trực ban theo dõi 24/24 giờ để giám sát hoạt động tàu cá trong quá trình khai thác trên biển. Qua đó, kịp thời thông báo đối với tàu cá bị mất tín hiệu giám sát hành trình tàu cá (VMS), cảnh báo đối với các tàu cá hoạt động gần đường ranh giới được phép khai thác trên biển và công tác tìm kiếm, cứu nạn, cảnh báo thiên tai…
“Tỉnh Khánh Hòa đã áp dụng hệ thống truy xuất nguồn gốc thủy sản khai thác điện tử (eCDT) tại các cảng cá trên địa bàn. Địa phương cũng đã trang bị bốn máy tính bảng lắp tại các văn phòng đại diện thanh tra, kiểm soát nghề cá để kiểm soát tàu cá từ khi xuất bến đến khi cập bến trên hệ thống. Qua đó, đảm bảo tính minh bạch, hợp pháp trong xác nhận, chứng nhận, truy xuất nguồn gốc sản phẩm thủy sản khai thác xuất khẩu” - ông Quang thông tin.
Khánh Hòa quyết tâm cùng cả nước gỡ thẻ vàng
Nhiệm vụ chống khai thác thủy sản bất hợp pháp (IUU) luôn được tỉnh Khánh Hòa đặt lên hàng đầu. Trong đó có thể kể đến việc UBND tỉnh đã tham mưu Tỉnh ủy ban hành Chương trình hành động ngày 12-7-2024 của Tỉnh ủy Khánh Hòa triển khai thực hiện Chỉ thị 32 của Ban Bí thư về công tác chống khai thác IUU và phát triển bền vững ngành thủy sản tỉnh Khánh Hòa.
Ngoài ra, UBND tỉnh, Ban Chỉ đạo IUU tỉnh Khánh Hòa đã ban hành hơn 90 văn bản chỉ đạo các đơn vị triển khai các nhiệm vụ, giải pháp chống khai thác IUU.
Các sở, ngành, địa phương trên địa bàn tỉnh cũng đã triển khai thực hiện tuyên truyền chống khai thác IUU tới chủ tàu, thuyền trưởng, ngư dân, các doanh nghiệp/nậu vựa thu mua thủy hải sản tại cảng và doanh nghiệp xuất khẩu thủy sản…
Qua tuyên truyền, nhận thức của cộng đồng ngư dân, doanh nghiệp thu mua chế biến đã được nâng cao, đã chủ động thực hiện các quy định về chống khai thác IUU. Đến nay, tỉnh Khánh Hòa có 100% tàu cá đã được đăng ký.
Ông LÊ HỮU HOÀNG, Phó Chủ tịch thường trực UBND tỉnh Khánh Hòa
.................................................
Ông NGUYỄN DUY QUANG, Giám đốc Sở NN&PTNT tỉnh Khánh Hòa:
Ứng dụng chuyển đổi số để quản lý tàu cá
Đến nay, dữ liệu tàu cá toàn tỉnh được cập nhật đầy đủ trên hệ thống dữ liệu nghề cá quốc gia (VNFishbase). Đồng thời liên kết tích hợp vào dữ liệu công dân theo đề án chuyển đổi số của tỉnh. Điều này giúp nhanh chóng truy xuất dữ liệu về tàu cá phục vụ công tác quản lý, kiểm tra, kiểm soát IUU.
Ngoài ra, dữ liệu tàu cá vi phạm hành chính trong lĩnh vực thủy sản cũng được thường xuyên cập nhật công khai trên website của Sở NN&PTNT, cơ sở dữ liệu nghề cá VNFishbase và trên phần mềm xử phạt vi phạm hành chính.
Chi cục Thủy sản cũng triển khai lập các nhóm cộng đồng trên Zalo với các thành viên là chủ tàu, thuyền trưởng tàu cá trên địa bàn tỉnh để nhanh chóng truyền tải, thông tin liên quan đến chủ trương, chính sách… trong lĩnh vực thủy sản một cách nhanh nhất.
.........................
Ông VÕ NGỌC TÙNG, Chủ tịch Nghiệp đoàn nghề cá Phước Đồng, TP Nha Trang:
Nhiều ngư dân đã hiểu biết về IUU
Chính quyền tỉnh đã có nhiều cách tuyên truyền để bà con ngư dân như chúng tôi hiểu, chấp hành nghiêm các quy định về đánh bắt để cùng chung tay gỡ thẻ vàng IUU. Đến nay, tất cả bà con ngư dân đều đã lắp thiết bị giám sát hành trình. Giờ tàu thuyền nào đi đâu, đánh bắt ở vị trí nào trong bờ đều nắm được hết…
Ngư dân chúng tôi rất thấm thía khi bị đánh thẻ vàng IUU, thủy sản đánh bắt không xuất khẩu được, tiểu thương nhỏ lẻ bị ép giá khiến chuyến đi nào cũng cầm chắc lỗ.
Ví dụ, trước đây cá ngừ đánh bắt về xuất khẩu giá thấp nhất cũng 120.000 đồng/kg, còn không toàn ở mức 140.000-150.000 đồng/kg. Từ khi bị đánh thẻ vàng, giờ cá ngừ đại dương chỉ còn dưới 100.000 đồng/kg mà vẫn khó bán. Cho nên việc chung tay gỡ thẻ vàng rất quan trọng đối với ngư dân chúng tôi.
....................
Ông NGUYỄN TẤN LẦU, Chủ tịch Nghiệp đoàn nghề cá Vĩnh Phước, TP Nha Trang, chủ tàu cá KH 96738 TS:
Mong sớm gỡ được thẻ vàng
Không chỉ bản thân tôi mà tất cả ngư dân đều mong sớm gỡ được thẻ vàng IUU để thủy sản có thể xuất khẩu đi châu Âu, nâng giá thành lên để tránh lỗ cho bà con. Vì nếu tình trạng giá cá thấp như hiện nay kéo dài, chắc chắn tàu cá nằm bờ sẽ tăng mạnh trong thời gian tới vì thu hoạch chuyến biển không đủ chi phí bỏ ra.
