Chiều 28-8, Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì hội nghị về chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU). Hội nghị được kết nối trực tuyến từ trụ sở Chính phủ tới 28 tỉnh, thành phố ven biển.
Khởi tố 11 vụ hình sự, đang điều tra 3 vụ vi phạm khai thác IUU
Báo cáo tại hội nghị cho thấy sau gần một năm từ đợt thanh tra lần thứ 4 của EC (tháng 10-2023) và 7 năm triển khai các nhiệm vụ chống khai thác IUU, gỡ cảnh báo "Thẻ vàng" của EC của Việt Nam đạt được nhiều kết quả được EC ghi nhận.
Khung pháp lý đã được hoàn thiện theo khuyến nghị của EC. Công tác quản lý đội tàu, theo dõi, kiểm soát và giám sát hoạt động tàu cá được tăng cường. Việc thực hiện quy định về truy xuất nguồn gốc thủy hải sản khai thác từ sau đợt thanh tra lần 4 đến nay đã được rà soát, thực hiện chặt chẽ hơn trước.
Trong công tác thực thi pháp luật, lực lượng chức năng xử lý các hành vi khai thác IUU, khởi tố 11 vụ hình sự, đang điều tra 3 vụ có dấu hiệu vi phạm pháp luật hình sự.
Tuy nhiên, báo cáo cũng chỉ ra bên cạnh những kết quả đạt được thì còn nhiều tồn tại, hạn chế cần tập trung khắc phục thời gian tới, đặc biệt là về duy trì kết nối thiết bị giám sát hành trình tàu cá (VMS), ngăn chặn tình trạng vi phạm khai thác bất hợp pháp.
Ba nhiệm vụ trọng tâm chống khai thác IUU tới đây
Phát biểu kết luận, Thủ tướng chỉ rõ mục tiêu gỡ cảnh báo "Thẻ vàng" tại đợt thanh tra lần thứ 5 của Đoàn Thanh tra của EC dự kiến vào tháng 10 tới đây. Thủ tướng yêu cầu các bộ, ngành, địa phương liên quan, chính quyền các cấp, đặc biệt là cấp cơ sở phát huy trách nhiệm của người đứng đầu hành động quyết liệt để thực hiện nhiệm vụ chống khai thác IUU.
Thủ tướng đưa ra ba nhiệm vụ trọng tâm cần thực hiện. Một là quản lý chặt chẽ các đội tàu, không để vi phạm IUU và dứt điểm xử lý tàu cá 3 không (không đăng ký, không đăng kiểm, không cấp phép).
Hai là xử lý nghiêm các tập thể, cá nhân vi phạm quy định của Đảng, pháp luật của Nhà nước, vi phạm hành chính thì xử lý hành chính, vi phạm hình sự thì xử lý hình sự. Thứ ba, đẩy mạnh thanh tra, kiểm tra, giám sát, truy xuất nguồn gốc và xử lý nếu vi phạm.
Giao việc cụ thể, Thủ tướng yêu cầu thực hiện nghiêm túc, quyết liệt, đồng bộ các nhiệm vụ, ý kiến chỉ đạo của Ban Bí thư tại Chỉ thị 32, Nghị quyết 52 của Chính phủ, áp dụng triệt để quy định tại Nghị quyết số 04/2024 về truy cứu trách nhiệm hình sự đối với hành vi liên quan đến khai thác, mua bán, vận chuyển trái phép thủy sản.
Người đứng đầu Chính phủ giao Bộ Công an, Bộ Quốc phòng chủ trì, phối hợp với các địa phương điều tra, khởi tố, truy tố, xét xử nghiêm khắc 100% các vụ việc liên quan đến đưa tàu cá, ngư dân đi khai thác bất hợp pháp ở vùng biển nước ngoài; ngắt, gửi, vận chuyển thiết bị VMS, môi giới, móc nối và các hành vi vi phạm nghiêm trọng theo quy định tại Nghị quyết số 04/2024.
Bộ NN&PTNT tiếp tục tổ chức các Đoàn công tác kiểm tra, giám sát tình hình triển khai các quy định chống khai thác IUU; xây dựng, chuẩn bị kỹ chương trình, kế hoạch, nội dung tổng thể làm việc với Đoàn Thanh tra của EC lần thứ 5; chuẩn bị kỹ các phương án đảm bảo tốt nhất, không để bị động, bất ngờ ảnh hưởng đến nỗ lực gỡ cảnh báo "Thẻ vàng" của cả nước.
Bộ Ngoại giao chỉ đạo đại sứ quán Việt Nam tại các nước có liên quan kịp thời thu thập thông tin nước sở tại bắt giữ, xử lý tàu cá, ngư dân Việt Nam do vi phạm khai thác bất hợp pháp, cung cấp kịp thời cho lực lượng chức năng trong nước điều tra, xử phạt nghiêm theo quy định.
Bộ Thông tin và Truyền thông chủ trì, phối hợp với Bộ NN&PTNT và các bộ, ngành, địa phương có liên quan làm rõ trách nhiệm, xử lý nghiêm các đơn vị cung cấp thiết bị VMS, cung cấp dịch vụ vệ tinh cho thiết bị VMS trên tàu cá không đảm bảo theo quy định; nếu do lỗi của đơn vị cung cấp phải chịu trách nhiệm bồi thường thiệt hại (nếu có) cho người dân…
Nghiêm cấm thu mua sản phẩm thuỷ sản có nguồn gốc từ khai thác IUU
Đối với các địa phương ven biển, Thủ tướng yêu cầu rà soát toàn bộ các vụ việc vi phạm khai thác IUU từ sau đợt thanh tra lần thứ 4 đến nay, kiên quyết xử phạt dứt điểm các trường hợp vi phạm.
Các tỉnh để xảy ra tình trạng tàu cá vi phạm khai thác bất hợp pháp ở vùng biển nước ngoài phải tổ chức kiểm điểm nghiêm túc, xác định rõ trách nhiệm của người đứng đầu, báo cáo Thủ tướng kết quả trong tháng 9.
Tại hội nghị chiều nay, Thủ tướng Phạm Minh Chính cũng đề nghị Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản, các doanh nghiệp thủy sản không thu mua, chế biến, xuất khẩu các sản phẩm thủy sản có nguồn gốc từ khai thác IUU; nghiêm cấm hành vi móc nối với các tổ chức, cá nhân có liên quan hợp thức hóa hồ sơ cho các sản phẩm thủy sản khai thác vi phạm IUU để xuất khẩu sang thị trường châu Âu.
Thủ tướng đề nghị Hội Nghề cá Việt Nam tiếp tục đồng hành, tích cực vận động hội viên gương mẫu, thực hiện tốt các quy định về phòng, chống khai thác IUU; kịp thời động viên các tấm gương điển hình, người tốt việc tốt; kịp thời phản ánh, tố giác các hành vi vi phạm khai thác IUU.
Cuối cùng, Thủ tướng yêu cầu các ban, bộ, ngành, địa phương và các cơ quan liên quan chuẩn bị kế hoạch kỹ chương trình, nội dung, kế hoạch làm việc với Đoàn Thanh tra của EC lần thứ 5. Thủ tướng lưu ý phải chuẩn bị kỹ các phương án tốt nhất, không để bị động, bất ngờ ảnh hưởng đến nỗ lực gỡ cảnh báo "Thẻ vàng" của cả nước; bảo đảm việc đón và làm việc với đoàn thanh tra đạt kết quả tốt nhất, sớm gỡ "Thẻ vàng" IUU.
"Nếu địa phương nào không có sự chuyển biến trong thực hiện nhiệm vụ chống khai thác IUU trong thời gian tới, tiếp tục để xảy ra các sai phạm, không hoàn thành các nhiệm vụ được giao, đồng chí Bí thư tỉnh ủy, thành ủy, Chủ tịch Uỷ ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương phải chịu trách nhiệm trước Ban Bí thư, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ theo chỉ đạo tại Chỉ thị số 32 của Ban Bí thư, Nghị quyết số 52 của Chính phủ" - Thủ tướng nhấn mạnh.
