Chỉ cần gõ cụm từ “đổi tiền lì xì” trên thanh tìm kiếm sẽ xuất hiện hàng loạt bài quảng cáo dịch vụ với các mức phí đa dạng tuỳ theo từng khu vực, tùy tình trạng mới 100% hay hàng lướt (độ mới 97-98%).
Mê trận phí đổi tiền
Chị Mai Anh chia sẻ: Ra các ngân hàng đổi tiền mới đều bị từ chối hoặc chỉ khách hàng VIP mới được ưu tiên và cũng chỉ có những mệnh giá lớn từ 100.000 đồng, 200.000 đồng, 500.000 đồng với số lượng rất ít. Do đó, vài năm trở lại đây, tôi sử dụng dịch vụ đổi tiền mới để lì xì và mỗi năm mức phí lại tăng hơn.
Khảo sát hơn 10 người làm dịch vụ đổi tiền lì xì, tôi thấy mức phí của mệnh giá 1.000 - 5.000 đồng dao động từ 15-20%; mệnh giá 10.000 khoảng 5- 6%. Riêng loại 20.000 đồng, mới 100% và phải đổi nguyên tép là 30%, còn nếu chọn “hàng lướt” có độ mới khoảng 97-98% thì mức phí khoảng 14-15%.
"Năm nay, tiền mới mệnh giá 20.000 đồng nguyên seri luôn trong tình trạng cháy hàng, càng đổi chậm mức phí càng tăng. Nghe nói, năm nay Ngân hàng Nhà nước (NHNN) không in tiền mới loại 20.000 đồng, nên hàng tuồn ra ngoài chỉ là tiền mới còn dư trong kho nên số lượng cũng bị hạn chế.
Trong khi đó, những mệnh giá như 50.000 chỉ có mức phí từ 4-5%; tiền 100.000 - 200.000 - 500.000 đồng có mức phí dao động từ 2-3%. Năm nay, tôi đổi tổng cộng các loại hết 55 triệu đồng, mất 6.700.000 đồng tiền phí", chị Mai Anh chia sẻ.
Đối với đồng 2 USD, loại mới 100% có mức phí cao ngất ngưởng. Theo chủ một cửa hàng chuyên bán hàng xách tay Mỹ, đồng 2 USD năm nay tăng giá khá mạnh so với năm ngoái.
Chẳng hạn đồng 2 USD nguyên tép (100 tờ) là 5.850.000 triệu đồng, nếu đổi 50 tờ là 2.950.000 đồng, 10 tờ là 600.000 đồng và 1 tờ là 65.000 đồng.
Trong khi đó, một tiệm đổi tiền khác ở quận Tân Bình, giao hàng tận nhà đưa ra mức phí cho khách hàng đổi 100 tờ đồng 2 USD là 5.700.000 đồng.
Nếu so với ngân hàng, tỉ giá USD/VND đang dao động quanh mức 24.600 VND/USD thì tỉ giá của đồng 2 USD trên thị trường chợ đen dao động từ 28.500 – 32.500 VND/USD.
Nhiều rủi ro
Trên một trang mạng xã hội, một người kinh doanh dịch vụ đổi tiền lì xì chia sẻ chính tai nạn của mình để cảnh báo cho các “đồng nghiệp”.
Chị này cho biết, sau khi đăng thông tin lên facebook nhận đổi tiền mới lấy tiền cũ, đã nhận được cuộc gọi của khách hàng tên K nói rằng cần đổi 200 triệu các loại mệnh giá từ 100.000 - 500.000 đồng.
Sau khi kết bạn qua tin nhắn zalo và thoả thuận xong các mức phí, thì K nói: Anh đang đi công tác, chưa kịp về nên nhờ em mang đến giao cho người nhà, họ sẽ kiểm đếm và nhận hộ anh. Chị đồng ý và mang tiền đúng số lượng, đúng mệnh giá đến địa chỉ mà khách hàng vừa gửi.
Tìm theo địa chỉ, đến nơi được biết vị trí này là một tiệm cầm đồ. Sau khi trao đổi, chủ tiệm cầm đồ kiểm đếm xong xác nhận đã nhận đủ tiền và đã chuyển khoản cho K. Chị biết mình bị lừa nên đề nghị anh trả lại tiền. Lúc này, người ở tiệm cầm đồ lấy dùi cui điện ra uy hiếp.
Giờ đây, người đổi tiền cũ lấy tiền mới vẫn chưa thể lấy lại tiền của mình mà đang chờ công an giải quyết. Thực ra, những câu chuyện tương tự như vậy không hiếm, song đây là "nghề" thời vụ, dễ kiếm tiền nhưng cũng ẩn chứa nhiều rủi ro, có khả năng dẫn đến thiệt hại nguy hiểm.
Ông Nguyễn Đức Lệnh, Phó giám đốc NHNN chi nhánh TP.HCM nhấn mạnh: Nhu cầu thanh toán, lưu thông hàng hóa – tiền tệ trong dịp cuối năm thường tăng cao, mang tính quy luật.
Nắm tình hình, NHNN luôn đưa ra chỉ đạo kịp thời đối với các NHNN chi nhánh tỉnh, thành phố và các tổ chức tín dụng tăng cường công tác thanh toán, công tác tiền tệ - kho quỹ, đảm bảo đáp ứng nhu cầu tiền mặt về cả số lượng, cơ cấu và chất lượng tiền cho lưu thông hàng hóa – tiền tệ.
Đồng thời thông qua nghiệp vụ thu – chi tiền mặt thực hiện nâng cao chất lượng tiền cho lưu thông, thu đổi và tuyển lựa tiền không đủ tiêu chuẩn lưu thông.
Theo đó, chỉ có NHNN chi nhánh tỉnh, thành phố và các tổ chức tín dụng mới được phép thu đổi tiền không đủ tiêu chuẩn lưu thông.
Vì vậy, mọi hành vi thu, đổi tiền mới, tiền lẻ của cá nhân, tổ chức khác nhằm hưởng chênh lệch, quảng cáo dịch vụ đổi tiền trên các nền tảng mạng xã hội đều vi phạm quy định pháp luật và phải được ngăn chặn, xử lý nghiêm minh”.
