Dân Mỹ mê súng!

“Phải quy định lại đối với thiết bị chuyển đổi súng bán tự động hoạt động như súng tự động”. Sau khi Hiệp hội Súng quốc gia Mỹ (NRA) phát thông báo như trên hôm 5-10 (giờ địa phương), báo Washington Post đánh giá đây là “bước ngoặt ngoạn mục” trong cuộc tranh luận triền miên về kiểm soát súng ở Mỹ.

Một chút thay đổi sau nhiều năm

Trong vụ xả súng kinh hoàng ở Las Vegas tối 1-10, hung thủ Stephen Paddock mang đến khách sạn Mandalay Bay 23 khẩu súng, trong đó có 12 khẩu trang bị thiết bị chuyển đổi súng bán tự động thành súng tự động.

Báng súng trang bị thiết bị chuyển đổi lợi dụng sức giật của súng để truyền chuyển động nhanh hơn khiến súng tự động lên đạn nhanh hơn. Báng súng như thế có giá tối thiểu 99 USD. Người bắn chỉ cần đổi báng súng rồi khai hỏa, tốc độ bắn tăng đến hơn 600 phát/phút như súng máy.

NRA được xem là tổ chức vận động hành lang ủng hộ quyền sở hữu súng mạnh nhất ở Mỹ, bởi thế trang web Vice News bình luận: “Động thái của NRA đánh dấu thái độ nhượng bộ cực kỳ hiếm hoi của một tổ chức nổi tiếng không bao giờ chịu nhường 1 mm nào liên quan đến pháp luật quản lý súng”.

Báo Washington Post nhận xét: “Quan điểm của NRA là thái độ quay ngoắt hoàn toàn so với hành động phản đối hầu hết các biện pháp kiểm soát súng… Điều chỉnh thiết bị chuyển đổi có thể giúp đảng Cộng hòa triệt tiêu ý kiến cho rằng đảng phản ứng gì trước vụ thảm sát hàng loạt ở Las Vegas”.

Với thái độ đồng tình của NRA và đảng Cộng hòa, dự luật cấm sử dụng thiết bị chuyển đổi súng được hai nghị sĩ đảng Dân chủ David Cicilline và Dianne Feinstein mới đệ trình có cơ may sẽ được thông qua.

Thật ra trong thông báo ngày 5-10, NRA vẫn không thừa nhận thay đổi quan điểm về súng bởi NRA nhấn mạnh thiết bị chuyển đổi là phụ tùng chứ không phải súng, vì vậy ban hành quy định mới không phải là điều chỉnh quy định về súng. Do đó, báo Washington Post đã tỏ thái độ dè dặt: “Thật khó nói xem quyết định này của NRA là hành động cởi mở thực sự đối với một vấn đề từng gây chia rẽ nước Mỹ”.

Báo Le Monde nhận xét NRA vẫn chưa bao giờ sẵn sàng nhượng bộ. Bằng chứng là cùng ngày 5-10, NRA lại tiếp tục kêu gọi Quốc hội Mỹ thông qua đạo luật cho phép mang súng giấu trong người trên toàn liên bang (hiện nay một số bang yêu cầu mang súng công khai).

Văn hóa súng (gun culture) ở Mỹ theo biếm họa của Michael de Adder.

Bà cố ngoại vẫn thích giữ súng

Theo báo Le Monde, Mỹ đã cấm sử dụng súng tự động từ năm 1986, nay đúng ra cấm luôn súng bán tự động và băng chứa nhiều đạn sẽ đạt hiệu quả hơn, song quy định như thế sẽ vấp phải phản ứng từ NRA, đảng Cộng hòa và kể cả người dân ủng hộ súng.

Tại bãi đậu xe của một cửa hàng bán súng lớn ở Las Vegas, ông Terry hãnh diện khoe với đặc phái viên báo Libération: “Tôi có kho súng đủ loại trị giá 150.000 USD. Súng lục, súng săn, súng trường đủ hết. Tôi dùng súng vì mục đích thể thao, bắn lon bia, chai thủy tinh”.

Ông biện luận: “Đây là quyền của chúng tôi đã được ghi trong tu chính án thứ hai của hiến pháp Mỹ. Chúng tôi đã dùng súng để tự vệ từ hàng trăm năm trước”. Ông sẵn lòng cầu nguyện cho các nạn nhân vụ xả súng Las Vegas nhưng không đồng ý bỏ súng: “Súng không giết người. Chỉ có con người giết người. Vấn đề chính ở chỗ những người mất trí. Tôi có thể lấy súng trong xe tôi bắn bạn nhưng tôi không làm thế vì tôi là người tỉnh táo”.

Phần lớn chủ cửa hàng bán súng ở Las Vegas thích giữ im lặng và không tiếp báo chí. Một người bán hàng nói giá súng có thể tăng vài tuần tới vì sẽ có nhiều người tìm mua súng để tự vệ.

Ông Doug cho biết ông sở hữu 20 khẩu súng đủ loại và không bao giờ đi ra ngoài mà không dắt một khẩu ở thắt lưng. Ông giải thích về thái độ thận trọng của mình: “Bọn điên thì lúc nào cũng là bọn điên, chỉ vậy thôi!”.

Anh nhân viên bảo vệ tư nhân Markus tin rằng súng là cách tự vệ tốt nhất. Anh cho rằng lúc hung thủ Stephen Paddock xả súng, phải chi ai đó có súng ở gần đã có thể chặn đứng hành vi thảm sát và hạn chế số nạn nhân. Anh kết luận: “Nếu anh bắn tôi, tôi sẽ bắn lại anh”. Anh kể bà cố ngoại mình năm nay 92 tuổi nhưng không bao giờ rời khỏi khẩu súng 22 mm dùng để đối phó với bọn trộm cướp.

Số liệu thống kê chứng minh càng có nhiều súng càng nhiều người chết, song ông Terry khẳng định: “Tôi không tin”. Ông phản đối tăng cường kiểm soát cấp giấy phép dùng súng: “Kiểm soát súng chặt chẽ hơn không có tác dụng với kẻ xấu vì chúng sẽ tìm mua súng trên thị trường chợ đen”. Ông kết luận: “Tôi yêu nước Mỹ, tôi yêu hiến pháp và tôi hy vọng ông Trump sẽ bảo vệ hiến pháp”.