Mới đây, TAND tỉnh Bà Rịa- Vũng Tàu đã tuyên án với 55 bị cáo trong vụ án đưa, nhận hối lộ xảy ra tại các Đội nghiệp vụ Thanh tra giao thông thuộc Sở GTVT tỉnh Bà Rịa- Vũng Tàu.
Đây là vụ án tham nhũng nằm trong diện Ban chỉ đạo phòng chống tham nhũng, tiêu cực tỉnh Bà Rịa- Vũng Tàu theo dõi, chỉ đạo; dư luận xã hội rất quan tâm.
Quá trình xét hỏi, tranh luận tại tòa đã phơi bày ra một vấn nạn thực tế mà bản thân các bị cáo là doanh nghiệp, chủ xe kinh doanh vận tải hàng hóa đều trả lời tương tự nhau, đó là: Ai có xe đi ra đường kinh doanh đều hiểu phải chung chi, làm luật.
Xe của họ dù chạy đúng hay sai thì nếu không thỏa thuận, chuyển tiền tháng cho bị cáo Trí và các thanh tra giao thông khác sẽ bị liên tục dừng kiểm tra, gây khó dễ ảnh hưởng đến việc làm ăn…
VKS và HĐXX cho rằng lẽ ra khi bị ép buộc, các bị cáo là chủ xe, doanh nghiệp có thể tố cáo hành vi của Thanh tra giao thông đến cơ quan có thẩm quyền để xử lý. Nhưng họ không tố cáo mà chọn con đường đồng thuận đưa tiền, tiếp tay cho hành vi tiêu cực. Hành vi này là vi phạm và buộc phải xử lý theo quy định pháp luật.
Nói về điều này, tại phiên tòa và bên lề phiên xử, nhiều bị cáo không giấu nổi nước mắt. Bởi theo họ, nếu xác định đi tố giác thì phải nghỉ làm, nghỉ chạy xe; còn kinh doanh và có xe chở hàng ra đường thì phải chung chi, đó là “luật ngầm”…
Phiên tòa cũng chỉ rõ 7 bị cáo là Thanh tra giao thông, trong đó có bị cáo Lâm Hữu Trí- người được xác định có vai trò chính, là đầu vụ đã gọi điện, gặp trực tiếp gây áp lực như thế nào với các chủ xe, doanh nghiệp, buộc họ phải thỏa thuận để chuyển tiền hàng tháng.
Luật Giao thông Đường bộ 2008 quy định trường hợp cấp thiết, để kịp thời ngăn chặn hậu quả có thể xảy ra đối với công trình đường bộ, lực lượng thanh tra được phép dừng phương tiện giao thông và yêu cầu người điều khiển phương tiện thực hiện các biện pháp để bảo vệ công trình theo quy định của pháp luật và phải chịu trách nhiệm về quyết định đó.
Thế nhưng, các thanh tra giao thông đã lợi dụng chức vụ quyền hạn được giao, nhiều trường hợp vượt quá thẩm quyền quy định để dừng xe, gây khó dễ, ép buộc các chủ phương tiện, doanh nghiệp nhằm mục đích buộc họ phải chấp nhận đưa tiền tháng.
Chỉ trong khoảng thời gian gần 2 năm (từ tháng 6-2021-3-2023) họ đã nhận tổng cộng khoảng 6 tỉ đồng của 49 bị cáo là cá nhân, doanh nghiệp kinh doanh vận tải hàng hóa cùng nhiều doanh nghiệp khác được miễn truy cứu trách nhiệm hình sự.
Có thể nói đây là một thực trạng nhức nhối nhưng sắp tới đây những hành vi nhũng nhiễu, lợi dụng việc dừng xe kiểm tra để gây khó dễ đòi nhận tiền bảo kê tháng của Thanh tra giao thông như trong vụ án trên có lẽ sẽ chấm dứt.
Bởi kể từ 1-1-2025, khi Luật Đường bộ năm 2024 có hiệu lực thay thế Luật Giao thông Đường bộ năm 2008 thì Thanh tra giao thông (Thanh tra đường bộ) sẽ không còn được phép dừng phương tiện giao thông và yêu cầu người điều khiển phương tiện thực hiện các biện pháp để bảo vệ công trình theo quy định của pháp luật...
Mà theo đó, tại Điều 83 Luật Đường bộ năm 2024 quy định, Thanh tra đường bộ chỉ có nhiệm vụ thanh tra, kiểm tra, xử lý vi phạm pháp luật về kết cấu hạ tầng đường bộ; vận tải đường bộ tại đơn vị vận tải, bến xe, bãi đỗ xe, trạm dừng nghỉ, đơn vị thực hiện dịch vụ hỗ trợ vận tải.
Thanh tra, kiểm tra, xử lý vi phạm pháp luật về hoạt động đào tạo, sát hạch, cấp giấy phép lái xe cơ giới đường bộ, hoạt động kiểm định an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường đối với xe cơ giới, trừ hoạt động đào tạo, sát hạch, cấp giấy phép lái xe, kiểm định an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường đối với xe của lực lượng QĐND, CAND làm nhiệm vụ quốc phòng, an ninh theo quy định của pháp luật về trật tự, an toàn giao thông đường bộ; nhiệm vụ khác theo quy định của pháp luật về thanh tra và quy định khác của pháp luật có liên quan.
Mong rằng, khi luật mới có hiệu lực và đi vào cuộc sống, các doanh nghiệp, chủ xe chấp hành đúng quy định pháp luật sẽ yên tâm kinh doanh, không còn bị làm khó, ép phải đưa hối lộ để mong được tạo thuận lợi khi hoạt động. Ngược lại với các biện pháp kiểm tra, chế tài mạnh, họ cũng sẽ phải bị xử lý thật nghiêm nếu vi phạm như chở quá khổ, quá tải...
