Xiêng Phênh mới học hết lớp 2 nên khi phải viết các bản tường trình bằng tiếng Lào, anh ta thường phải nhờ đến sự giúp đỡ của phiên dịch viên. Tiếng mẹ đẻ chẳng đọc thông viết thạo, nhưng Xiêng Phênh nói tiếng Việt rất lưu loát, thậm chí nói tiếng Việt như người Hà Nội.
Trong quá trình hỏi cung, có rất nhiều câu và ngôn từ liên quan đến pháp luật Việt Nam, nhưng Xiêng Phênh đều hiểu và trả lời rất trôi chảy. Khi được hỏi vì sao lại giỏi tiếng Việt, Xiêng Phênh bộc bạch: "Làm việc này (ý nói mua bán ma túy), tôi phải học tiếng Việt để giao tiếp". Anh tư tự học qua sách, học trong quá trình giao dịch làm ăn. Có lẽ vì động cơ lợi nhuận mà hắn học tiếng Việt rất nhanh.
Hồ sơ của vụ án cho thấy, tháng 6/1996, khi chuẩn bị thi hành án tử hình tội mua bán ma túy, trong giờ phút phải đối mặt giữa sự sống và cái chết, Xiêng Phênh đã xin khai với Hội đồng thi hành án Hà Nội về đồng bọn tham gia vào đường dây. Căn cứ điều 229 Bộ luật Tố tụng hình sự khi đó, cơ quan điều tra thống nhất với Viện kiểm sát, TAND quyết định tạm hoãn thi hành án đối với Xiêng Phênh.
Xiêng Phênh (bên phải) bị bắt giữ lần 2 cùng 39 bánh heroin. Ảnh: CAND
Theo yêu cầu mở rộng vụ án, các điều tra viên có nhiệm vụ tiếp cận với Xiêng Phênh để lấy lời khai. Thời điểm đó, Xiêng Phênh vừa có quyết định tạm hoãn thi hành án tử hình chứ chưa được Chủ tịch nước ân giảm án xuống chung thân. Và vụ án lúc đó mới chỉ dừng lại ở hơn 40 bánh heroin giấu ở các bầu lọc gió, cánh cửa xe và ghế ngồi. Số ma túy còn lại, Xiêng Phênh để trong bình xăng được thiết kế 2 ngăn vẫn chưa bị cơ quan Công an phát hiện. Khi đó, Vũ Xuân Trường biết vị trí giấu hàng này, nhưng anh ta đã “im lặng” để lấy số ma túy đó...
Theo lời kể của điều tra viên trực tiếp phụ trách việc lấy lời khai của các những nghi can người nước ngoài, Xiêng Phênh nghiện thuốc lá. Mỗi khi cán bộ “đi” cung, Xiêng Phênh đều xin thuốc để hút, có ngày anh ta hút hết cả bao...
Đầu giờ chiều hôm đó, Xiêng Phênh được cán bộ quản giáo dẫn ra khỏi buồng giam, chân vẫn bị còng, bước đi không dễ dàng nhưng trên mặt luôn thường trực nụ cười. Đợi cho Xiêng Phênh uống nước, cán bộ điều tra mới nói: "Trên xe của Xiêng Phênh không thể không còn ma túy. Đằng nào cũng thế, chết thì cũng chết rồi, không thể chết thêm lần nữa!". Sau câu hỏi đó, mặt Xiêng Phênh bỗng tái mét, mồ hôi vã ra...
Một lúc sau, Xiêng Phênh xin khai nhưng do quá sợ hãi, anh ta bị rơi bút mấy lần. Đó là lần duy nhất Xiêng Phênh có biểu hiện run sợ trong suốt quá trình hỏi cung. “Cán bộ có làm gì không mà Xiêng Phênh lại sợ mà toát mồ hôi”, trước câu hỏi của điều tra viên, anh ta càng thêm bối rối. Với sự động viên của các điều tra viên, Xiêng Phênh đã khai ra đồng bọn... Lời khai này đã giúp Xiêng Phênh thoát án tử hình, đồng thời giúp cơ quan điều tra làm rõ thêm hàng chục người trong đường dây buôn bán ma túy.
Sau khi Chủ tịch nước ân xá tha tội chết, Xiêng Phênh có phần tự tin hơn. Hôm gặp lại cán bộ hỏi cung, Xiêng Phênh lúc đó đã được tháo cùm chân và tay, không giấu được cảm xúc của mình, ôm chầm lấy cán bộ điều tra và nói: “Cán bộ đã sinh ra tôi lần thứ hai”.
Sau này, Xiêng Phênh tâm sự, sở dĩ lúc đó không khai nhận ra số ma túy giấu trong bình xăng hai ngăn vì sợ nói ra, cán bộ của Việt Nam sẽ sang Lào bắt giữ vợ của anh ta...
"Sau khi bị bắt giữ, Xiêng Phênh luôn khát khao về một mái ấm gia đình. Vì thế, để động viên Xiêng Phênh khai báo, chúng tôi đã tạo nên một mái ấm gia đình bằng những bữa cơm trưa”, thượng tá Phạm Xuân Quang, Đội phó Đội 3, điều tra viên cao cấp Phòng PC45 Công an Hà Nội nhớ lại.
Công an ăn cơm ở trại cùng với Xiêng Phênh, tạo cho anh ta một tinh thần thoải mái. Một lần, Thượng tá Quang hỏi Xiêng Phênh, ở bên kia anh ta theo đạo gì. Xiêng Phênh nói là theo đạo Phật. Nhưng khi hỏi đạo Phật dạy người ta điều gì, anh ta không trả lời được. Thượng tá Quang đã giải thích cho Xiêng Phênh về cái Tâm, tác động về tâm lý để cảm hóa...
Nhưng sau một lần "chết hụt", những tưởng Xiêng Phênh sẽ biết trân trọng cuộc sống, nhưng chưa đầy 2 năm sau ngày được đặc xá, ngày 8/4 vừa qua, ông ta bị Bộ đội Biên phòng tỉnh Hà Tĩnh và Công an tỉnh Bôlykhămxay (Lào) bắt giữ cùng 39 bánh heroin.
Đại tá Nguyễn Kim Đồng, Đoàn trưởng Đoàn đặc nhiệm miền Bắc, Cục phòng chống tội phạm ma túy (Bộ đội Biên phòng) cho biết, sau khi bắt giữ, bộ đội biên phòng đã bàn giao đối tượng và tang vật vụ án cho công an tỉnh Bôlykhămxay (Lào). Như vậy, Xiêng Phênh sẽ bị xét xử trên đất Lào.
Còn trung tá Võ Trọng Hải, Chỉ huy phó Biên phòng tỉnh Hà Tĩnh cho biết, Xiêng Phênh sẽ không thể thoát được án tử hình và như vậy sẽ góp phần chặn đứng được đường dây mua bán ma túy từ Lào về Việt Nam.
Điều 146, Luật Hình sự nước Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào quy định, người nào sản xuất, buôn bán, phân phối hoặc tàng trữ đưa vào, chuyển ra, vận chuyển hoặc đưa heroin, morphin hoặc cocain qua nước này từ trên 500g sẽ bị tử hình...
(Theo Công an Nhân dân)
