Thẩm tra báo cáo của Chính phủ về công tác phòng ngừa vi phạm pháp luật và tội phạm, Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Lê Thị Nga cho biết Ủy ban cơ bản nhất trí với đánh giá của Chính phủ.
Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Lê Thị Nga
Ủy ban Tư pháp nhận thấy năm 2018, Chính phủ đã chỉ đạo các bộ, ngành trong đó lực lượng công an làm nòng cốt triển khai nhiều phương án, kế hoạch phòng ngừa tội phạm và vi phạm pháp luật, đã giải quyết những điểm nóng về an ninh, trật tự do các đối tượng phản động kích động, xuyên tạc chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước.
Đồng thời, xử lý nghiêm nhiều cán bộ, trong đó có cả cán bộ cấp cao có hành vi phạm tội, tiếp tay, bao che cho người phạm tội.
Nhìn chung, các biện pháp phòng ngừa xã hội được triển khai đồng bộ đã tạo chuyển biến tích cực trong công tác phòng, chống vi phạm pháp luật và tội phạm...
Tuy nhiên, Ủy ban Tư pháp cho rằng công tác này vẫn còn một số hạn chế. Đáng chú ý, đã xảy ra một số vụ án có sự tiếp tay và tham gia của một số sĩ quan cấp cao trong lực lượng công an.
Báo cáo thẩm tra dẫn vụ án Công ty CNC tổ chức đánh bạc trực tuyến trên mạng Internet bằng hình thức game bài với gần 43 triệu tài khoản tham gia đánh bạc với tổng số tiền thu lợi bất chính trên 9.800 tỉ đồng. Đã thu giữ trên 1.760 tỉ đồng; khởi tố điều tra, làm rõ 105 bị can về các tội danh liên quan, trong đó có cả sự tham gia, tiếp tay của một số sĩ quan cấp cao của Tổng cục Cảnh sát (Bộ Công an).
Cạnh đó, vẫn theo báo cáo, một số cá nhân, doanh nghiệp đã móc ngoặc với cán bộ có chức vụ, quyền hạn tại một số địa phương để tạo các “nhóm lợi ích” hoặc lợi dụng công tác nghiệp vụ để tạo các “tổ chức bình phong” nhằm dùng ảnh hưởng để mua, bán, chuyển nhượng tài sản công (nhất là nhà, đất công) với giá rẻ không qua bán đấu giá, không đúng thẩm quyền, có dấu hiệu vi phạm pháp luật, gây thất thoát lớn cho tài sản, đất đai của Nhà nước; một số vụ vi phạm về quản lý nhà nước về đất đai kéo dài trong nhiều năm đến nay mới được phát hiện, xử lý.
Báo cáo thẩm tra nêu vụ Phan Văn Anh Vũ đã bị xét xử về tội cố ý làm lộ bí mật Nhà nước, khởi tố về hành vi vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước… Cạnh đó, một số cán bộ của TP Đà Nẵng đã bị khởi tố, xử lý kỷ luật do có liên quan; vụ Đinh Ngọc Hệ, cựu thượng tá quân đội, đã bị xét xử vì tội lợi dụng chức vụ trong khi thi hành công vụ và tội sử dụng tài liệu giả của cơ quan tổ chức.
Thêm vào đó, tình hình an ninh, trật tự tại một số tỉnh, thành phố lớn vẫn tiếp tục diễn biến phức tạp. Một số loại tội phạm như trộm cắp, cướp giật diễn ra phổ biến, công khai và nghi phạm sẵn sàng chống trả quyết liệt lực lượng chức năng và người dân vây bắt, gây tâm lý bất an cho người dân. Cụ thể, vụ năm “hiệp sĩ” bị một nhóm trộm cắp tài sản đâm chết và bị thương ngày 13-5-2018 tại TP.HCM hay vụ Trần Ngọc Danh và Lê Minh Hữu Nghĩa cướp giật tài sản và đâm trọng thương hai người dân truy đuổi ngày 29-5-2018 tại quận Tân Phú (TP.HCM)...
Cơ quan thẩm tra cũng cơ bản đồng tình với những nguyên nhân khách quan và chủ quan đã được Chính phủ đề cập trong báo cáo. Tuy nhiên, Ủy ban Tư pháp lưu ý một số nguyên nhân nổi bật.
Cụ thể, công tác quản lý cán bộ trong lực lượng chức năng nói chung và lực lượng phòng, chống tội phạm nói riêng vẫn còn sơ hở. Công tác đấu tranh với tội phạm và vi phạm pháp luật ở một số loại tội phạm như cướp, cướp giật, trộm cắp tài sản còn chưa phù hợp với tình hình và đặc điểm của loại tội phạm này ở một số địa phương...
Đáng chú ý, Ủy ban Tư pháp cho rằng công tác quản lý người nghiện ma túy, người bị tâm thần chưa đạt hiệu quả cao; tình trạng học viên tại các cơ sở cai nghiện ma túy trốn trại tiếp tục xảy ra và đã kéo dài qua nhiều năm cho đến nay.
Cạnh đó, tình trạng xuống cấp về đạo đức xã hội, văn hóa ứng xử ở mức rất đáng “báo động” là một trong những nguyên nhân dẫn đến việc một số đối tượng sẵn sàng sử dụng vũ lực để giải quyết mâu thuẫn, kể cả mâu thuẫn nhỏ đang diễn ra ngày càng phổ biến, nhất là tình trạng bạo lực học đường, bạo lực tại cơ sở y tế…
