Chủ tọa phiên tòa xử Lê Bá Mai trắng án: “Đó là một quyết định khó khăn”

Một ngày sau khi tuyên Lê Bá Mai trắng án, thẩm phán Hoàng Thanh Dũng đã có cuộc trò chuyện với phóng viên báo Pháp Luật TP.HCM. Ông Dũng cho biết quyết định tuyên Lê Bá Mai không phạm tội là một quyết định khó khăn nhất trong cuộc đời làm công tác tòa án hơn 20 năm của mình.

Khó tuyên khác được

. Thưa ông, tâm trạng của ông thế nào sau khi tuyên án Lê Bá Mai trắng án?

Chủ tọa phiên tòa xử Lê Bá Mai trắng án: “Đó là một quyết định khó khăn” ảnh 1

+ Đây là vụ án đặc biệt nghiêm trọng, nếu có tội bị cáo sẽ phải chịu hình phạt ở mức cao nhất vì bị cáo không có tình tiết giảm nhẹ nào cả. Với hàng loạt những mâu thuẫn mà mình không giải quyết được thì không thể có căn cứ để kết tội bị cáo. Về tâm trạng thì… hết sức là tâm trạng (cười). Khi quyết định xong thì một mặt tôi thấy thanh thản, mặt khác, tôi cũng day dứt khôn nguôi. Bây giờ mình đã có căn cứ tuyên một người không phạm tội rồi vậy thì ai là người thực hiện hành vi này? Đó là một câu hỏi rất lớn. Cha mẹ nạn nhân đã chờ đợi gần bảy năm trời nhưng vẫn chưa nhận được câu trả lời về cái chết oan uổng của con mình. Nhìn họ thẫn thờ sau phiên xử tôi cảm thấy rất đau lòng.

. Ông nói đến sự khó khăn, phải chăng đã có áp lực nào tác động đến quá trình ra quyết định?

+ Tôi hoàn toàn không phải chịu một áp lực nào cả, kể cả áp lực dư luận. Bởi mình chỉ căn cứ vào những quy định pháp luật.

. Niềm tin của ông thế nào nếu có phiên phúc thẩm (khi VKS kháng nghị)?

+ Khi quyết định, HĐXX phiên tòa sơ thẩm đã căn cứ vào quy định của pháp luật trong việc đánh giá chứng cứ. Tôi cho rằng VKS sẽ kháng nghị để bảo vệ cáo trạng của mình. Tuy nhiên, tôi nghĩ HĐXX cấp phúc thẩm cũng tương tự như vậy trong việc này vì hồ sơdiễn biến phiên tòa đã thể hiện rất rõ. Nếu không lý giải, giải quyết được các mâu thuẫn trước đây của Hội đồng Thẩm phán TAND Tối cao đã đặt ra đối với vụ án thì HĐXX cấp phúc thẩm cũng khó mà tuyên khác được.

Chủ tọa phiên tòa xử Lê Bá Mai trắng án: “Đó là một quyết định khó khăn” ảnh 2

Lê Bá Mai ăn bữa cơm đầu tiên với gia đình sau khi được trả tự do. Ảnh: TB

Cân phân trước mạng sống con người

. Giữa bản án tử hình và bản án tuyên vô tội ông thấy quyết định nào khó khăn hơn đối với ông?

+ Không thể so sánh như thế được. Ở góc độ pháp luật, tòa phải vừa đảm bảo không sót người lọt tội, vừa không được làm oan người vô tội. Khi đánh giá tất cả phải được xem xét khách quan, toàn diện, trong các mối quan hệ. Cái nào cũng khó khăn cả và khó khăn nhất là phải tìm ra sự thật. Tuy nhiên, mạng sống của con người là quý giá nhất. Trong khi hàng loạt mâu thuẫn, hàng loạt vấn đề mình không giải thích được, không giải quyết được mà tuyên tước đi mạng sống của họ thì không thẩm phán nào dám tuyên điều này, dám làm điều này.

. Với vụ án Lê Bá Mai ông có tham khảo ý kiến của chánh án hoặc Ủy ban Thẩm phán TAND tỉnh không?

+ Tất cả phải căn cứ theo quy định của pháp luật. Ủy ban Thẩm phán và chánh án tôn trọng sự độc lập của HĐXX, không can thiệp vào quyết định của HĐXX.Tuy nhiên, với những vụ án đặc biệt nghiêm trọng thì phải báo cáo nội dung với Ủy ban Thẩm phán còn quyết định là của HĐXX.

. Nghĩa là các thành viên của Ủy ban Thẩm phán cũng đã soi rọi nhiều khía cạnh của vụ án trước khi HĐXX đưa vụ án ra xét xử?

+ Ủy ban Thẩm phán chỉ yêu cầu HĐXX phải giải quyết vụ án theo trình tự quy định pháp luật trong việc đánh giá chứng cứ chứ không can thiệp sâu hoặc định hướng HĐXX phải giải quyết như thế nào.

. Xin cảm ơn ông.

Nụ cười của Mai…

Khác với mọi lần, suốt thời gian tòa tuyên án hôm 24-5, Lê Bá Mai cứ trầm ngâm, không hé răng cười. Thậm chí lúc tòa chốt câu cuối cùng: “Vì những lẽ trên…” và tuyên vô tội, Mai vẫn đứng, sững người... Chỉ đến khi ông Dương Bá Tuân, chủ trang trại Mai làm thuê, nhào đến ôm, Mai mới nở nụ cười.

Đêm đầu tiên được tự do, Mai không hề ngủ được, dù xung quanh là những người thân yêu nhất của mình. Mai nói vui: “Chắc là do lạ chỗ”. Buổi chiều, vài nhà báo đến tận nơi hỏi thăm, phỏng vấn. Mai trả lời rành rẽ, rõ ràng.

Ngày hôm sau, người chủ trang trại dắt Mai về TP.HCM để thăm và cảm ơn các luật sư và những người giúp Mai thoát án tử. Suốt buổi sáng Mai bị nhiều nhà báo quây quanh, liên tục hỏi han, liên tục chụp ảnh. Mai cười thật tươi, cầm thuốc phì phèo, thoạt trông như một thanh niên chưa hề tù tội. Ai cũng mừng vì em sớm lấy lại tinh thần, không có biểu hiện gì của một người vừa qua cơn sốc.

Không ai biết đêm qua Mai nói với mẹ mình những câu lạ lẫm. Nào là “nhà mình còn hai chiếc xe hơi đâu mẹ”, nào “sao mình còn mấy chục tỉ trong ngân hàng mà không lấy ra xài”. Đỉnh điểm nhất, Mai hỏi: “Ụa, bốn đứa nhỏ nhà mình đâu sao con không thấy?”. Nhà Mai có bốn chị em, ngoài chị có chồng ở quê, hai đứa em Mai đang làm công nhân ở Bình Dương. Nghe con mình hỏi những câu xằng bậy, cha Mai vội lấy hai mảnh vải buộc mấy củ tỏi vào hai cổ tay Mai để “trừ bùa chú người ta yếm nó”…

Đến lúc này tôi mới hiểu tận tường nụ cười lơ ngơ của Mai mỗi lần ra tòa đối diện với cái án tử hình còn treo lơ lửng.

THÁI BÌNH

NGÔ THÁI BÌNH

Đừng bỏ lỡ

Video đang xem nhiều

Đọc thêm