Cơ chế, chính sách mới trao nhiều quyền hơn cho TP.HCM

Nghị quyết về cơ chế đặc thù mới phát triển TP.HCM thay thế Nghị quyết 54/2017, vừa được Quốc hội (QH) thông qua vào chiều 24-6 đã đưa ra nhiều cơ chế, chính sách và thẩm quyền quan trọng lần đầu được quy định tại các vấn đề quản lý đầu tư, tài chính ngân sách, đất đai, quy hoạch và tổ chức bộ máy… ở TP.

Nghị quyết này có hiệu lực thi hành từ ngày 1-8-2023. Đến kỳ họp QH cuối năm 2026, Chính phủ tiến hành sơ kết ba năm thực hiện và tổng kết thực hiện nghị quyết, báo cáo QH tại kỳ họp cuối năm 2028.

Đa dạng hóa các hình thức đầu tư

Về quản lý đầu tư, nghị quyết cho phép TP được thí điểm mô hình phát triển đô thị theo định hướng phát triển giao thông công cộng (TOD). Trong đó, được sử dụng ngân sách địa phương để triển khai dự án đầu tư công độc lập nhằm thực hiện công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư đối với các dự án đầu tư theo đồ án thiết kế đô thị riêng… Đáng chú ý, TP được quyết định điều chỉnh mật độ xây dựng, chỉ tiêu hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội đối với các dự án này.

Nghị quyết mới cũng cho phép TP thực hiện các dự án đầu tư theo phương thức đối tác công tư (PPP). Đặc biệt, TP được áp dụng đầu tư theo phương thức PPP đối với các dự án đầu tư trong lĩnh vực thể thao và văn hóa; được áp dụng loại hợp đồng BOT với dự án nâng cấp, mở rộng, hiện đại hóa công trình đường bộ hiện hữu.

Nội dung nghị quyết cũng quy định TP được áp dụng loại hợp đồng BT trong thực hiện các dự án. “Việc cho phép TP.HCM được thực hiện dự án theo hình thức BT nhằm đa dạng hóa hình thức đầu tư và tạo cơ sở pháp lý, huy động nguồn lực xã hội để thực hiện mục tiêu đẩy mạnh xây dựng kết cấu hạ tầng đồng bộ, hiện đại theo Nghị quyết 31 của Bộ Chính trị” - Ủy ban Thường vụ QH nêu rõ trong báo cáo tiếp thu, giải trình về dự thảo nghị quyết.

Ngân sách TP được hưởng 100% số thu tăng thêm từ các khoản thu do việc điều chỉnh chính sách phí, lệ phí để đầu tư cơ sở hạ tầng kinh tế - xã hội và các nhiệm vụ chi khác thuộc nhiệm vụ chi của ngân sách TP.

QH cũng cho phép TP thực hiện cơ chế tạo nguồn thực hiện cải cách tiền lương theo quy định. Sau khi ngân sách TP bảo đảm đủ nguồn thực hiện cải cách tiền lương và các chính sách an sinh xã hội cho cả thời kỳ ổn định ngân sách theo quy định của cấp có thẩm quyền, HĐND TP được quyết định ba chính sách lớn.

Mở rộng cơ chế thu hút nhân tài

TP cũng được vay thông qua phát hành trái phiếu chính quyền địa phương, vay từ các tổ chức tài chính trong nước, các tổ chức khác trong nước và từ nguồn vay nước ngoài của Chính phủ vay về cho TP vay lại với tổng mức dư nợ vay không vượt quá 120% số thu ngân sách TP được hưởng theo phân cấp.

Hằng năm TP.HCM được bổ sung tối đa 70% số tăng thu ngân sách trung ương từ các khoản thu phân chia giữa ngân sách trung ương và ngân sách TP so với dự toán được Thủ tướng giao.

Nghị quyết cũng quy định các cơ chế, chính sách khơi thông nguồn lực cho Công ty Đầu tư tài chính nhà nước TP.HCM (HFIC); thí điểm cơ chế tài chính thực hiện biện pháp giảm phát thải khí nhà kính theo cơ chế trao đổi, bù trừ tín chỉ carbon, ngân sách TP hưởng 100% nguồn thu từ giao dịch tín chỉ carbon; các chính sách về đầu tư xây dựng nhà ở xã hội…

Về thu hút nhà đầu tư chiến lược, TP.HCM được tự quyết cơ chế, chính sách ưu đãi, ưu tiên thu hút nhà đầu tư chiến lược trong lĩnh vực sản xuất chip, công nghiệp mạch tích hợp bán dẫn, vật liệu mới. Được miễn thuế thu nhập cá nhân trong năm năm đối với chuyên gia, nhà khoa học, người có tài năng đặc biệt…