Ngày 30-9, Bộ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Thanh Nghị đã chủ trì hội nghị lấy ý kiến góp ý về dự thảo Luật Nhà ở sửa đổi tại miền Nam. Một trong những nội dung “nóng” tại hội thảo là vấn đề quy định sở hữu chung cư có thời hạn. Nhiều doanh nghiệp (DN), tập đoàn lớn đều mong muốn Bộ Xây dựng không đưa nội dung này vào Luật Nhà ở sắp tới.
Giữ nguyên như cũ hoặc quy định thời hạn sở hữu
Trong dự thảo Luật Nhà ở sửa đổi, Bộ Xây dựng nêu ra hai phương án về thời hạn sở hữu nhà chung cư. Theo đó, phương án 1 là bổ sung quy định mới về thời hạn sở hữu nhà chung cư được căn cứ vào thời hạn sử dụng công trình theo quy định của pháp luật về xây dựng. Đi liền với quy định thời hạn là các quy định về cấp giấy chứng nhận quyền sở hữu đối với nhà chung cư; xử lý khi nhà chung cư còn thời hạn sở hữu; xử lý nhà chung cư khi hết thời hạn sở hữu…
 |
Bộ trưởng Nguyễn Thanh Nghị trao đổi với đại biểu trong giờ giải lao. Ảnh: VIỆT HOA |
Phương án 2 là không quy định về thời hạn sở hữu nhà chung cư mà giữ nguyên như quy định hiện hành, người mua nhà chung cư được sở hữu nhà ở gắn với quyền sử dụng đất ổn định, lâu dài.
Theo Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Văn Sinh, việc đưa ra thời hạn sở hữu chung cư vì hiện nay Nhà nước đang gặp khó khăn trong việc cải tạo, xây mới các chung cư cũ đã xuống cấp. Nhiều chung cư mới 30-40 năm đã xuống cấp và đa số là các chung cư 8-10 tầng nên rất nguy hiểm. Trong khi đó, xu hướng hiện nay các chung cư sẽ xây cao 30-40-50 tầng.
Ông Sinh cho biết việc quy định thời hạn sở hữu chung cư sẽ tác động đến các DN bất động sản nhưng cần phải nhìn ở góc độ an toàn cho người dân. Ông Sinh còn cho rằng các nước trên thế giới đều quy định về tuổi thọ và thời hạn sở hữu công trình. Vì vậy, Bộ Xây dựng muốn đưa ra quy định này và sẽ lắng nghe, tiếp thu, nghiên cứu các góp ý để cân nhắc xem xét khi soạn thảo Luật Nhà ở sửa đổi.
Doanh nghiệp kiến nghị giữ nguyên sở hữu chung cư vô thời hạn
Tại hội thảo, nhiều tập đoàn lớn như Novaland, Hưng Thịnh, Nam Long hay như Tập đoàn Hàn Quốc Lotte cũng đề xuất Bộ Xây dựng giữ nguyên quy định hiện hành là sở hữu chung cư vô thời hạn. Ông Trương Quốc Dũng, Phó Tổng giám đốc Tập đoàn Hưng Thịnh, cho biết hiện nay các đô thị đang đi theo mục tiêu là đô thị nén để dành quỹ đất phục vụ xây dựng hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội phục vụ người dân.
Vì vậy, nếu quy định thời hạn sở hữu nhà chung cư sẽ là rào cản để dân tìm đến loại hình căn hộ chung cư. Ông Dũng kiến nghị để khuyến khích người dân sử dụng nhà chung cư thì cần xác định sở hữu chung cư là vô thời hạn như hiện nay.
Đại diện Tập đoàn Lotte (Hàn Quốc) cho rằng tâm lý người Việt từ xưa đến nay là “an cư lạc nghiệp”, mong muốn sở hữu nhà ở ổn định, lâu dài như một dạng tích trữ tài sản. Vì vậy, việc quy định sở hữu căn hộ có thời hạn là chưa phù hợp với tâm lý người mua. Đồng thời có thể khiến thị trường nhà chung cư bị suy giảm và làm gia tăng nhu cầu về nhà đất thấp tầng, dẫn đến giá nhà đất leo thang.
Nhiều DN, tập đoàn lớn đều mong muốn Bộ Xây dựng không đưa nội dung này vào Luật Nhà ở sắp tới.
Vì vậy, Tập đoàn Lotte cho hay thay vì áp đặt quy định sở hữu nhà chung cư có thời hạn đối với nhà chung cư, Chính phủ nên quy định chặt chẽ việc kiểm định chất lượng công trình và cải tạo xây dựng lại nhà chung cư. Qua đó, đảm bảo sự an toàn cho người sử dụng cũng như tạo tiền đề vững chắc cho quy hoạch và cải tạo đô thị trong tương lai.
Theo luật sư Trương Trọng Nghĩa, có ba loại quyền liên quan đến căn hộ chung cư: Quyền sử dụng, quyền sở hữu căn hộ và quyền sử dụng đất. Ba loại quyền này phải được thiết kế như thế nào và bằng giải pháp rõ ràng.
Ông Nghĩa cho rằng trước khi đưa ra quy định này thì cần phải nghiên cứu xem thực chất nhu cầu sở hữu chung cư có thời hạn đối với người dân như thế nào. Nếu việc quy định thời hạn sở hữu là của đại đa số và đỏi hỏi phải có một quy định riêng thì nên thiết kế, còn nếu chỉ là một phạm vi nhỏ thì chỉ cần áp dụng như quy định hiện hành là đủ.
Nếu đặt ra thời hạn sở hữu để đảm bảo an toàn cho chủ sở hữu căn hộ thì ông Nghĩa cũng cho rằng cần phải có giải pháp cụ thể đi kèm. Chẳng hạn, đối với nhà phố sau 30 năm căn nhà xuống cấp thì chủ nhà cũng phải bỏ tiền ra sửa chữa. Đối với căn hộ chung cư cũng thế, sau thời gian dài sử dụng căn hộ xuống cấp thì chủ sở hữu cũng phải bỏ tiền ra để sửa chữa.
Ông Nghĩa cũng cho rằng không nhất thiết phải tách rời quyền sở hữu và quyền sử dụng mà có thể tồn tại song song, không nên xóa quyền sở hữu khi căn hộ hết thời hạn. Nếu quy định sở hữu có thời hạn thì cũng phải đi kèm các giải pháp cụ thể. Chẳng hạn như chung cư chỉ có thời hạn 20 năm thì sau khi hết 20 năm, người mua phải trả lại cho chủ đầu tư. Khi chủ đầu tư xây dựng, mua bán cũng phải công khai, minh bạch thời hạn và giá tiền cũng phải tương ứng với thời gian sở hữu.
Luật sư Trương Trọng Nghĩa đề nghị đây là vấn đề có phạm vi ảnh hưởng lớn, Bộ Xây dựng cần nghiên cứu, điều tra xã hội học thật kỹ rồi mới bàn bạc, thảo luận để cân nhắc nên hay không nên quy định thời hạn sở hữu chung cư.•
Bộ Xây dựng tiếp thu và tiếp tục nghiên cứu
Bộ trưởng Nguyễn Thanh Nghị ghi nhận và tiếp thu ý kiến góp ý của các DN, chuyên gia. Ông Nghị cho rằng Bộ Xây dựng sẽ rất thận trọng khi xem xét vấn đề này. “Việc quy định phải tuân thủ hiến pháp, thống nhất đồng bộ với hệ thống pháp luật, đảm bảo quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của người dân, đảm bảo thể chế, chủ trương nghị quyết của Đảng và Nhà nước” - ông Nghị nói.
Theo ông Nghị, tại sao đưa ra quy định này thì phải quay lại mục tiêu quy định như vậy để giải quyết cái gì. “Phải nghiên cứu tách bạch hay kết hợp cái quyền này như thế nào? Hay chúng ta tiếp tục nghiên cứu xem là thời hạn sở hữu hay thời hạn sử dụng? Nội dung này chúng tôi sẽ ghi nhận tất cả và sẽ trao đổi thật kỹ, thận trọng về việc này” - Bộ trưởng nói.
