Đột phá để môi trường đầu tư của Việt Nam vào nhóm dẫn đầu ASEAN

Theo Nghị quyết 66-NQ/TW ngày 30-4-2025 của Bộ Chính trị về đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật, pháp luật không chỉ đơn thuần là công cụ điều chỉnh hành vi mà còn được xác định là cơ sở và là đòn bẩy trong việc tạo dựng, thúc đẩy phát triển kinh tế-xã hội.

Nghị quyết này là một trong những đột phá chiến lược về thể chế và tư duy, nhằm tạo cơ sở pháp lý cho khu vực kinh tế tư nhân tiếp cận hiệu quả các nguồn lực về vốn, đất đai và nhân lực chất lượng cao và các nguồn lực khác cho sự hấp thu nhằm tạo cơ sở và tiền đề cho sự phát triển.

​5 giải pháp để khu vực kinh tế tư nhân tiếp cận nguồn vốn

​ Nghị quyết 66-NQ/TW đề cập đến việc tạo cơ sở pháp lý để khu vực kinh tế tư nhân tiếp cận hiệu quả các nguồn lực về vốn; yêu cầu xây dựng môi trường pháp lý thuận lợi, minh bạch, chi phí tuân thủ thấp, cắt bỏ các thủ tục hành chính bất hợp lý và đảm bảo quyền tự do kinh doanh, quyền sở hữu tài sản và bình đẳng giữa các thành phần kinh tế. Nghị quyết 68/NQ/TW ngày 4-5-2025 cũng đưa ra yêu cầu đẩy mạnh và đa dạng hóa nguồn vốn cho kinh tế tư nhân.

Để làm được những điều này, cần hoàn thiện hơn nữa về cơ chế, chính sách tín dụng riêng cho khu vực này. Tôi đề xuất một số chính sách như sau:

​Thứ nhất, ưu tiên nguồn tín dụng của Nhà nước trong lĩnh vực thương mại, dành một phần lớn nguồn tín dụng cho khối doanh nghiệp tư nhân, đặc biệt là doanh nghiệp nhỏ và vừa mà có khả năng tăng trưởng tốt, doanh nghiệp khởi nghiệp, công nghiệp hỗ trợ và tín dụng trong gắn liền ở các chuỗi cung ứng, nhất là trong các chuỗi tuần hoàn.

​Thứ hai, mở rộng thêm phương thức cho vay, khuyến khích cho vay dựa trên phương án kinh doanh, dữ liệu, dòng tiền, cho vay trong chuỗi giá trị thay vì chỉ tập trung vào tài sản bảo đảm là bất động sản.

Mở rộng tài sản bảo đảm bao gồm và có liên quan đến các động sản, tài sản vô hình và tài sản hình thành trong tương lai của nhóm động sản và kể cả hình thành trong tương lai của hàng hóa, dịch vụ đồng thời đẩy mạnh hình thức cấp tín dụng trong tín chấp và nới lỏng điều kiện bảo lãnh.

​Thứ ba, phát triển tín dụng xanh, nhà nước có cơ chế hỗ trợ lãi suất rõ ràng và cụ thể hơn, khuyến khích các tổ chức tín dụng giảm lãi suất cho các dự án xanh và dự án tuần hoàn, áp dụng tiêu chuẩn ESG (môi trường, xã hội, quản trị).

Thứ tư, sửa đổi, bổ sung khung pháp lý theo hướng mở rộng danh mục tài sản cho thuê, thay vì chỉ tập trung vào các tài sản hữu hình trong cho thuê hay thuê mua như hiện nay, cần để bổ sung thêm các tài sản phi truyền thống, như phần mềm, quyền khai thác, quyền trong các tài sản trí tuệ, dữ liệu...

Nghiên cứu cho phép các định chế đầu tư tài chính trong nước huy động vốn từ các nguồn như quỹ bảo hiểm xã hội, quỹ hưu trí tự nguyện để phát triển thị trường vốn trung và dài hạn cho khu vực kinh tế tư nhân trong một số lĩnh vực và ngành nghề. Cho phép việc huy động lại trong phê chuẩn và cấp phép vay vốn vay nước ngoài trong ngắn hạn đối với các khoản vay mới.

​Thứ năm, hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa, mở rộng đối tượng cho vay của các quỹ phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa, bổ sung chức năng đầu tư vào các quỹ đầu tư địa phương và tư nhân, trong ấy có các dạng quỹ hay công ty quản lý quỹ mà không thuộc Ủy ban Chứng khoán cấp phép và quản lý.

Khuyến khích bảo lãnh các khoản vay của bên thứ ba, kể cả cho phép các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài có thể nhận được bảo lãnh khoản vay trong nước từ tổ chức, cá nhân mà sở hữu vốn của các doanh nghiệp này ở nước ngoài, chấp nhận rủi ro các khách quan trong cho vay và bảo lãnh khoản vay và thành lập quỹ tái bảo lãnh, các mô hình bảo lãnh chéo hay đồng bảo lãnh.

​Tôi tin rằng những giải pháp trên đây sẽ góp phần làm cho thị trường tài chính trong nước trở nên đa dạng và sôi động hơn.

Cần thiết mở rộng tài sản bảo đảm bao gồm và có liên quan đến các động sản, tài sản vô hình và tài sản hình thành trong tương lai của nhóm động sản và kể cả hình thành trong tương lai của hàng hóa, dịch vụ; đồng thời đẩy mạnh hình thức cấp tín dụng trong tín chấp và nới lỏng điều kiện bảo lãnh.

LUẬT SƯ NGUYỄN SƠN TÙNG

​Tạo tiền đề cho sự kết hợp công và tư trong lĩnh vực pháp luật

​​Đối với nguồn nhân lực chất lượng cao trong lĩnh vực pháp luật, Nghị quyết 66 có những điểm đột phá:

​Về thu hút nhân tài: Áp dụng chế độ thù lao và thuê khoán để thu hút các chuyên gia, nhà khoa học pháp lý, luật gia, luật sư giỏi vào khu vực công. Đồng thời, đưa ra yêu cầu xây dựng chế định luật sư công và định hướng viên chức nhà nước trở thành luật sư. Hỗ trợ 100% mức lương cho người làm công tác nghiên cứu chiến lược, xây dựng pháp luật tại một số cơ quan.

​Về nâng cao chất lượng đào tạo: Yêu cầu nâng cao chất lượng đào tạo luật, kiến thức pháp lý và phát triển các cơ sở đào tạo luật trọng điểm. Xây dựng chương trình đào tạo chuyên sâu về xây dựng pháp luật mang tính tư nhân hóa và xây dựng chuẩn đào tạo cho các chức danh tư pháp, bổ trợ tư pháp.

Về hợp tác quốc tế: Mở rộng hợp tác quốc tế về pháp luật và tư pháp, xây dựng mạng lưới chuyên gia pháp lý nước ngoài để hỗ trợ nghiên cứu các vấn đề mới như khoa học, công nghệ, chuyển đổi số, tạo ra nhu cầu về loại hình nhân lực mới.

​Về đầu tư nghiên cứu: Nâng cao chất lượng các cơ sở nghiên cứu pháp luật, trong đó xây dựng đề án nâng tầm tổ chức nghiên cứu chiến lược thuộc Bộ Tư pháp trở thành cơ sở nghiên cứu trọng điểm quốc gia, dẫn đầu ASEAN.

​Nghị quyết 66 tạo tiền đề cho sự kết hợp và giao thoa giữa khu vực công và tư trong lĩnh vực pháp luật, điều vốn nặng về yếu tố quản lý nhà nước trước đây. Theo tôi, mục tiêu đưa môi trường đầu tư của Việt Nam vào nhóm 3 nước dẫn đầu ASEAN (Singapore, Thái Lan, Indonesia) trong thời gian khoản 5 năm tới đối với trước mắt trong lĩnh vực đầu tư, kinh doanh là hoàn toàn khả thi nếu khu vực tư nhân được coi trọng và ưu tiên trong phát triển.

Trí tuệ không nghỉ hưu: Tư duy mới từ Nghị quyết 66