Như PLO đã đưa tin, Công an xã Hàm Kiệm (tỉnh Lâm Đồng) đang tạm giữ Nguyễn Ngọc Trung (49 tuổi, nhân viên quán cơm) vì chiếm đoạt tài sản lớn của nữ thực khách.
Theo nội dung vụ việc, khoảng 12 giờ 15 ngày 1-12, bà H (ngụ Đồng Nai) ăn trưa tại quán cơm ven Quốc lộ 1 và lỡ để quên túi xách chứa 45,5 triệu đồng và 6 vòng vàng 18K. Khi bà H quay lại tìm, Trung nói đã giao túi cho “một phụ nữ khác”.
Bà H trình báo Công an xã Hàm Kiệm. Rạng sáng 2-12, lực lượng chức năng phát hiện toàn bộ tài sản bị giấu trên trần một chòi rẫy. Trung thừa nhận hành vi và khai đã nhét đá vào túi rồi vứt xuống ao để xóa dấu vết và che giấu hành vi của mình.
Nhiều bạn đọc cho biết từng rơi vào tình huống như bà H, rất muốn lấy lại vì là vật kỷ niệm nhưng do tài sản giá trị nhỏ nên không báo công an. Vậy trường hợp này, nếu muốn lấy lại tài sản, bảo vệ quyền lợi của mình thì cần làm gì?
Trao đổi với PV, luật sư Vũ Duy Nam, Đoàn Luật sư TP.HCM, cho biết khi gặp tình huống này, việc đầu tiên cần làm là trình báo cho công an cấp xã, phường hoặc công an nơi gần nhất. Đây là nghĩa vụ và quyền của người dân theo Điều 144 BLTTHS về tố giác, tin báo về tội phạm. Trình báo sớm giúp cơ quan chức năng kịp thời thu thập chứng cứ, xác minh người liên quan và ngăn chặn việc tẩu tán tài sản.
Tiếp theo, nạn nhân cần đề nghị quán phối hợp trích xuất dữ liệu camera (nếu có). Camera là chứng cứ quan trọng nhất để chứng minh hành vi chiếm đoạt tài sản. Theo Điều 87 BLTTHS, dữ liệu điện tử, trong đó có hình ảnh từ camera, được xem là chứng cứ hợp pháp dùng để đánh giá sự thật khách quan của vụ việc. Việc trích xuất camera sớm giúp ghi nhận rõ thời điểm túi xách bị lấy, người tiếp cận, hành vi cất giấu, và loại trừ các khả năng ngụy biện khác.
Đồng thời, nạn nhân phải chuẩn bị đầy đủ tài liệu chứng minh quyền sở hữu và giá trị tài sản như hóa đơn mua vàng, phiếu thu, chứng từ rút tiền, sao kê ngân hàng, hoặc hình ảnh lưu trong điện thoại. Đây là căn cứ quan trọng theo Điều 166 BLDS về quyền đòi lại tài sản của chủ sở hữu. Theo Điều 106 BLTTHS, khi cơ quan điều tra thu giữ được tang vật, nếu đã xác định rõ chủ sở hữu và việc trả không ảnh hưởng đến việc giải quyết vụ án thì họ sẽ trả cho chủ sở hữu.
Bên cạnh đó, nạn nhân cần giữ nguyên hiện trường, tránh làm xáo trộn khu vực để quên đồ, vì mọi dấu vết vật lý đều có thể được thu thập làm chứng cứ theo Điều 87 và Điều 89 BLTTHS về chứng cứ và thu thập chứng cứ.
Luật sư Vũ Duy Nam cũng cho biết thêm, trường hợp nhân viên hoặc người nhặt được cố tình giữ tài sản, không thông báo cho chủ sở hữu hoặc không giao nộp cho cơ quan có thẩm quyền thì hành vi này có dấu hiệu của tội phạm.
Tùy cách thức thực hiện, người vi phạm có thể bị xử lý tội chiếm giữ trái phép tài sản theo Điều 176 BLHS (nếu người đó biết rõ tài sản bị bỏ quên và cố tình giữ lại) hoặc tội trộm cắp tài sản theo Điều 173 BLHS (nếu có hành vi lén lút chiếm đoạt). Tùy giá trị tài sản, hành vi có thể bị xử lý hành chính hoặc hình sự, với ngưỡng xử lý hình sự từ 2 triệu đồng trở lên, hoặc dưới mức đó nhưng kèm theo các điều kiện luật định. Trường hợp này đã tài sản xác định hơn 2 triệu đồng nên có thể bị xử lý hình sự.
Sau khi cơ quan điều tra thu giữ được tài sản, nạn nhân có quyền làm đơn yêu cầu trả lại tài sản theo Điều 106 BLTTHS. Người bị hại không phải nộp phí, chỉ cần cung cấp tài liệu chứng minh quyền sở hữu. Việc trả lại tài sản có thể được thực hiện trước khi kết thúc điều tra nếu không ảnh hưởng đến quá trình xử lý vụ án.
Luật sư cũng khuyến cáo, việc nhặt được tài sản tưởng như đơn giản nhưng lại tiềm ẩn nhiều rủi ro pháp lý nếu người nhặt không xử lý đúng cách.
Khi phát hiện tài sản bị bỏ quên, người dân nên cố gắng tìm và thông báo cho chủ sở hữu; nếu không xác định được, cần giao nộp ngay cho công an hoặc chính quyền địa phương.
"Đây không chỉ là nghĩa vụ đạo đức mà còn giúp tránh việc vô tình vướng phải rắc rối pháp lý như bị xem xét trách nhiệm hình sự hoặc xử phạt hành chính. Việc làm đúng quy định sẽ bảo vệ chính mình và góp phần giữ gìn trật tự xã hội" - luật sư Vũ Duy Nam nhấn mạnh.
