Formosa không thể phủi trách nhiệm

“Khi Công ty TNHH Gang thép Hưng Nghiệp Formosa Hà Tĩnh (gọi tắt là Formosa) đầu tư, Hà Tĩnh chưa lường hết các vấn đề về môi trường. Tuy nhiên, thời gian qua công tác quản lý giám sát về môi trường có sự chồng chéo giữa Bộ TN&MT, Sở TN&MT, Ban Quản lý Khu kinh tế tỉnh”. Ông Dương Tất Thắng, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Hà Tĩnh, nhìn nhận khi đề cập đến các sự cố môi trường liên quan đến Formosa.

Formosa nói đằng trời cũng không thoát

Kết quả phân tích mẫu chất thải của Formosa do Công ty Môi trường đô thị Kỳ Anh (Công ty Kỳ Anh) chôn bậy ở trang trại thị xã Kỳ Anh cho thấy 2/15 chỉ tiêu vượt ngưỡng. Ông Dương Tất Thắng nhận trách nhiệm trước tiên về việc này nhưng cũng khẳng định sẽ xử lý nghiêm các cá nhân, tổ chức vi phạm.

Về việc Formosa ra công văn phủi đẩy trách nhiệm trong việc chôn bậy số lượng lớn bùn bánh cho Công ty Kỳ Anh, ông Thắng nhấn mạnh: “Chúng tôi đã làm việc và nói thẳng với Formosa là họ cũng phải chịu trách nhiệm trong sự việc này. Trước đó, Sở TN&MT đã có văn bản cảnh báo Công ty Kỳ Anh không đủ năng lực và không có chức năng xử lý rác công nghiệp nhưng Formosa vẫn ký hợp đồng giao. Formosa không thực hiện đúng luật. Chúng tôi có đủ bằng chứng anh phạm lỗi thì có nói đằng trời cũng phải chịu trách nhiệm”.

Theo ông Thắng, liên quan đến việc chôn lấp rác, bùn thải, tỉnh Hà Tĩnh đã chỉ đạo quyết liệt Sở TN&MT, cảnh sát môi trường, các huyện, thị xã tiếp tục rà soát tất cả điểm trên địa bàn. Ngoài ra, tỉnh sẽ căn cứ từ nguồn thông tin của nhân dân, báo chí để tiếp tục kiểm tra, lấy mẫu phân tích các nơi có nghi ngờ bùn thải, chất thải khác của Formosa đổ ra. “Hà Tĩnh sẽ xác định rõ trách nhiệm quản lý nhà nước về môi trường của các đơn vị có liên quan để xảy ra việc này. Ngoài ra, chúng tôi cũng sẽ rà soát những lỗ hổng quản lý như việc giám sát hoạt động xả thải, xử lý chất thải đúng quy định hay không để có những giải pháp toàn diện trong việc kiểm tra, giám sát, xử lý nước, rác thải; đặc biệt là chất thải từ Khu công nghiệp Formosa để đảm bảo môi trường an toàn hơn” - ông Thắng cam kết.

Khai quật chất thải Formosa do Công ty Kỳ Anh chôn lấp trong công viên. Ảnh: ĐẮC LAM

Formosa là “bài học đắt giá”

Theo ông Thắng, thời gian qua Hà Tĩnh cố gắng thu hút các dự án đầu tư nước ngoài vào các khu kinh tế trọng điểm nhất là Khu kinh tế Vũng Áng. Nhưng sự tiên lượng của chính quyền địa phương cả về quy mô, công nghệ và vấn đề phức tạp về xử lý môi trường là bài học lớn trong công tác quản lý, nhất là ở dự án Formosa. “Lãnh đạo tỉnh Hà Tĩnh xem đây là bài học đắt giá, không thể thu hút đầu tư bằng mọi giá và đánh đổi với mất mát môi trường. Sắp tới, tỉnh ưu tiên trước tiên cho công tác giám sát, xử lý môi trường, trong đó chú ý đến Formosa để đảm bảo họ tuân thủ nghiêm ngặt các quy định về bảo vệ môi trường, phải phát triển bền vững” - ông Thắng nói.

Trả lời câu hỏi, theo quy hoạch trong Khu kinh tế Vũng Áng có nhà máy xử lý rác thải nào không, ông Thắng nói ban đầu Formosa không có và sau đó mới điều chỉnh. Formosa đang xây dựng khu vực tập kết rác thải rộng khoảng 100 ha, trong đó có 10 ha làm nơi xử lý thô chất thải nguy hại. Ông Thắng nói thêm: “Dự án Formosa là dự án khổng lồ nhưng chỉ 2-3 năm nay mới nặng nề về chuyện xử lý chất thải nguy hại của dự án. Chúng tôi có phân tích là do chưa rõ ràng trách nhiệm quản lý nhà nước về môi trường đối với Formosa. Có vấn đề thuộc thẩm quyền của Bộ TN&MT nhưng có cái thuộc tỉnh nên cứ chờ nhau, không chủ động vào cuộc”.

Theo ông Thắng, dù sao thì địa phương cũng có trách nhiệm. Nếu Bộ TN&MT không hoặc chưa vào cuộc thì địa phương phải vào cuộc để nắm thông tin, trao đổi và có kiến nghị, đề xuất với Bộ chứ không đổ hết lỗi về cho Bộ TN&MT. “Vừa rồi chúng tôi có đi họp ở Hà Nội, các bộ, ngành cũng nói không chỉ riêng gì Formosa mà chúng ta cũng có sự lúng túng, có nhiều lỗ hổng và sự chồng chéo, không rõ ràng về quản lý nhà nước, trách nhiệm giữa các bộ, ngành đối với các dự án đầu tư nước ngoài có quy mô lớn” - ông Thắng nói.

ĐẮC LAM - VIẾT LONG